İhracat Değer ve Miktar Endeksinde Artış
Nisan 2025’te ihracat birim değer endeksi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,3 oranında artış gösterdi. Özellikle gıda, içecek ve tütün grubunda yüzde 11’lik yükseliş dikkat çekerken; imalat sanayinde (gıda, içecek ve tütün hariç) yüzde 3,7, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 5,1 oranında artış kaydedildi. Ancak yakıtlarda yüzde 17,6’lık düşüş yaşandı.
İhracat miktar endeksi de yüzde 4,4 artışla pozitif bir tablo çizdi. İmalat sanayi kalemlerinde yüzde 8,3’lük güçlü bir artış olurken; yakıtlarda yüzde 0,6’lık sınırlı artış görüldü. Öte yandan, gıda, içecek ve tütünde yüzde 4,7, ham maddelerde ise yüzde 0,9 oranında düşüş kaydedildi.
İthalatta Miktar Artışı Dikkat Çekti
İthalat birim değer endeksi, yıllık bazda yüzde 1,1 artarken; bu artış gıda, içecek ve tütünde yüzde 22,3 gibi yüksek bir seviyede gerçekleşti. Yakıtlarda yüzde 11,3, ham maddelerde (yakıt hariç) yüzde 1,8 oranında düşüş görülürken, imalat sanayinde (gıda, içecek, tütün hariç) yüzde 1,5 artış kaydedildi.
İthalat miktar endeksi ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,5 gibi belirgin bir artış gösterdi. Ham maddelerde yüzde 13,7, imalat sanayinde yüzde 10,7, gıda, içecek ve tütünde yüzde 9,1 ve yakıtlarda yine yüzde 9,1 oranında artış yaşandı.
Takvim Etkileri ve Sezonsal Değişimlerde İhracat Geriledi
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre, ihracat miktar endeksi 2025 Nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 10,3 düşüşle 143,4’e geriledi. Takvim etkilerinden arındırılmış seride ise geçen yılın aynı ayında 148,2 olan endeks, bu yıl yüzde 5,4 düşerek 140,2’ye indi.
Buna karşılık ithalat miktar endeksi, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre yüzde 5 artışla 138,6’ya yükseldi. Takvim etkilerinden arındırılmış ithalat miktar endeksi de yıllık bazda yüzde 3,2 artışla 139,8 olarak kayıtlara geçti.
Dış Ticaret Haddinde Pozitif Yönlü Seyir
İhracat birim değer endeksinin ithalat birim değer endeksine oranı ile hesaplanan dış ticaret haddi, Türkiye'nin dış ticaretindeki göreli avantajını gösteren önemli bir gösterge olarak öne çıkıyor. 2025 Nisan ayında bu oranın 88,4’e yükselmesi, ülkenin ihraç ettiği ürünlerin göreli olarak değer kazandığını ortaya koyuyor.
Ekonomistler, dış ticaret haddindeki bu yükselişi olumlu bir gelişme olarak değerlendirirken, özellikle yüksek katma değerli ihracatın ve ithalat birim fiyatlarındaki görece sınırlı artışın bu iyileşmede etkili olduğuna dikkat çekiyor.
