Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 16,1’e kadar geriledi. Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Altın Emlak Genel Müdürü Mustafa Hakan Özelmacıklı, “3 yıl önce toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 57 iken, artık kredi ile ev almak hayal oldu. Konut satışları Ocak-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 22,1 azalırken, aynı dönemde de ipotekli konut satışları yüzde 28,6 azaldı. Gerçek ihtiyacı olanlara yönelik konut kredileri erişim seviyeye tekrar çekilmeli, hatta kur korumalı mevduatlardan konuta dönüşümlere ek destekler sağlanmalı” dedi.
"3 milyona 90 bin TL aylık taksit"
Özelmacıklı, “Örneğin 1. el bir konut almak isteyen tüketici değeri 5 milyonu geçen bir taşınmaz için azami 3 milyon kredi kullanabiliyor. Lakin bu kişinin aylık yüzde 2.9 faiz oranı ile 120 ay kredi için aylık yaklaşık 90 bin TL taksit ödemesi gerekiyor. Bu ödemelerin artık orta gelirliler için de mümkün olamadığını görüyoruz. Bizlerin daha kalıcı mortgage sistemlerine ihtiyacımız var. İlk evini alanlar için artan ödeme modelli daha uzun vadeli kalıcı finansal modeller kurgulamamız gerekiyor” dedi.
"Kiralar tutulamıyor"
Yoğunlaşan evlilikler, deprem sonrası güvenli konut ihtiyacı, kentsel dönüşüm gibi birçok nedenle kiralık daire ihtiyacının artmaya devam ettiğini ifade eden Özelmacıklı, “Kiralık konutlar birçok ilimizde yüzde 100 ile yüzde 200 oranında artış gösterdi. Mal sahiplerinin birçoğu da özellikle kira sınırlaması nedeniyle taşınmazlarını kiraya vermek istemiyor. Zaten eski kiracılar ile yeni kiracılar arasındaki fark o kadar arttı ki bazı bölgelerde 5-6 kat kira farkı oluştu. Kira sınırlaması piyasaları alt üst etti” dedi.
"Arsa ve arazi yatırımcının tercihi"
Konut alamayan gayrimenkul yatırımcısının arsa ve araziye yöneldiğini ifade eden Özelmacıklı, “2023 yılının ilk 7 ayında toplam satışlar 1 milyon 600 bin seviyesine ulaştı. Bunun yaklaşık 700 binin konut olduğunu değerlendirirsek, 900 bine yakın satış ise konut dışı gayrimenkul türlerinde gerçekleşti. Bu kapsamda vatandaş pandemi ve deprem gibi afetler sonrasında alternatif bir yaşam alanı aramaya devam ediyor. Temsilcilerimizde yoğun bir şekilde arsa ve arazi talebi alıyoruz” dedi.