İstanbul Ticaret Üniversitesi Sütlüce Yerleşkesi Konferans Salonu’nda gerçekleşen panele; İstanbul Ticaret Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necip Şimşek, TÜİK Başkan Yardımcısı Doç. Dr. İbrahim Demir, TÜİK İstanbul Bölge Müdürü Ali İhsan Yücedağ, TÜİK Uzmanı Canan Demirel ve çok sayıda akademisyen ile öğrenci katıldı.
Panelin açılışında konuşan Prof. Dr. Necip Şimşek, istatistik biliminin yalnızca sayısal bir disiplin olmadığını, hayatın ritmini yakalamada kilit rol oynadığını belirtti. “İstatistik, verinin hikâyesidir. Günümüzde karar alma süreçlerinden günlük yaşantımıza kadar her alanda önemli bir yaşam becerisi haline gelmiştir” dedi.
Doğurganlık Hızında Düşüş Alarmı
TÜİK Başkan Yardımcısı Doç. Dr. İbrahim Demir, önümüzdeki günlerde kamuoyuna açıklanacak olan “İstatistiklerle Aile-2024” çalışmasına ilişkin bazı temel bulguları ilk kez katılımcılarla paylaştı. Doç. Dr. Demir, Türkiye’de doğurganlık hızının ciddi şekilde düştüğünü vurguladı. 2017 yılında 2,08 olan toplam doğurganlık hızı, 2023 itibarıyla 1,51’e gerileyerek nüfusun yenilenme düzeyinin altına indi.
Tek Kişilik Hane Oranı Giderek Artıyor
Aile yapısındaki dönüşümün en çarpıcı göstergelerinden biri, tek kişilik hane oranının artması oldu. 2008’de ortalama 4 kişi olan hane halkı büyüklüğü, 2024 itibarıyla 3,11’e düştü. Tek başına yaşayan bireylerin oranı ise yüzde 20’ye ulaştı. Bu oran Gümüşhane (%31,7), Tunceli (%29,8) ve Giresun (%29,7) gibi illerde dikkat çekici seviyelere ulaşırken, en düşük oran %11,1 ile Batman’da görüldü.
1,79 Milyon Yaşlı Yalnız Yaşıyor
Türkiye’de 65 yaş ve üzeri nüfusun 9,1 milyona ulaştığını belirten Demir, bu grubun %19,2’sinin yani yaklaşık 1,79 milyon kişinin tek başına yaşadığını açıkladı. Balıkesir, Çanakkale ve Niğde, yaşlıların yalnız yaşama oranının en yüksek olduğu iller arasında yer aldı. Geniş aile oranı da düşüşte. 2016’da %16,5 olan geniş aile oranı, 2024’te %13,3’e geriledi.
Boşanmalar ve Etkilenen Çocuklar
2024 yılı verilerine göre, boşanan çift sayısı 187 bin 343’e çıktı. Bu boşanmalardan 186 bin 536 çocuk etkilendi. Velayetlerin %74,4’ü anneye, %25,6’sı ise babaya verildi. Aile kurumunun güçlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Demir, “2025’in Aile Yılı ilan edilmesi, bu konuda atılacak politik adımlar için önemli bir zemin oluşturacaktır” dedi.
TÜFE Sepetinde Dinamik Değişim
Panelin bir diğer konuşmacısı TÜİK Uzmanı Canan Demirel, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) hesaplamalarındaki teknik süreçleri anlattı. Her ay 609 binden fazla fiyat verisinin 30 bin işyerinden derlendiğini belirten Demirel, 2025 TÜFE sepetine elektrikli otomobil, implant tedavisi ve oyun konsolu gibi yeni ürünlerin eklendiğini söyledi. İnternet üzerinden toplanan verilerin ve market kasa fişi analizlerinin veri kalitesini artırdığına dikkat çekti.
Verinin Ulusal Mimarları
TÜİK İstanbul Bölge Müdürü Ali İhsan Yücedağ ise kurumun 1926’dan bu yana geçirdiği dönüşümleri anlattı. “TÜİK, akademiden özel sektöre, kamu kurumlarından medyaya kadar herkes için referans kaynağıdır. Veriyi tarafsız, şeffaf ve güvenilir şekilde üretmek bizim temel görevimizdir” diye konuştu.
Panel, soru-cevap bölümünün ardından konuşmacılara teşekkür plaketi takdim edilmesi ve hatıra fotoğrafı çekilmesiyle sona erdi.
