TÜİK Balıkesir Bölge Müdürlüğü verilerine göre, 2025 yılında meyve, içecek ve baharat bitkileri üretiminin yüzde 24,4 oranında azalarak yaklaşık 21,4 milyon tona düşeceği tahmin ediliyor. Bu düşüş özellikle bazı ürünlerde çarpıcı boyutlarda: Elmada yüzde 38,7, şeftalide yüzde 32,1, kirazda yüzde 55,7, kayısıda yüzde 65, vişnede yüzde 44, fındıkta yüzde 27,5, cevizde yüzde 27,7 ve Antep fıstığında yüzde 54,6 oranında üretim kaybı öngörülüyor.
Her yıl yaklaşık 65 bin ton kiraz üretimi yapılan Afyonkarahisar'ın Çay ve Sultandağı ile Konya'nın Akşehir ilçesini kapsayan önemli üretim havzasında bu yıl en fazla 5 bin tonluk rekolte bekleniyor. Vişneyle birlikte toplam 100 bin tonu aşan kırmızı meyve üretimiyle bilinen bölgede yaşanan bu düşüş, binlerce mevsimlik tarım işçisinin geçim planlarını alt üst etti.
Yaklaşık 20 yıldır Şanlıurfa’dan tarım işçileriyle birlikte yollara düşen çavuş Salih Dağ, yaşanan durumu şöyle özetliyor:
“Yıllarca pamuk işçiliği yaptım. Oradaki iş azalınca rotamızı iç bölgelere çevirdik. Önce Konya’da pancar çapasına, sonra Afyonkarahisar tarafında kiraza gidiyorduk. Haziranda kiraz, temmuzda vişne, ardından Karadeniz’e fındık toplamaya geçiyorduk. Ailece kurduğumuz çadırlarda çalışır, kışın geçimimizi sağlardık. Bu yıl ise afet oldu. Bahçelerde meyve yok, ağaçlar bomboş kaldı.”
Zirai don ve dolunun hem ürünleri hem de umutları yok ettiğini belirten Dağ, çaresizlik içinde olduklarını ifade ediyor:
“Şu anda hala pancar çapasındayız ama sonra döneceğiz. Gidecek yerimiz yok. Kiraz, vişne, elma, kayısı, fındık kalmadı. Fıstık da büyük zarar gördü. Ortada kaldık. Herkes borçla girdi bu yaza, şimdi nasıl ödeyecek? Çocuk evlendiren vardı, taksit bekleyen vardı. Şimdi ne yapacağız, kışı nasıl geçireceğiz, bilmiyoruz.”
Yıllardır Anadolu’nun farklı bölgelerinde mevsimlik işçilik yaparak geçimlerini sağlayan bu aileler, bu yıl doğa olaylarının mağduru oldu. Tarım üretimindeki kayıplar yalnızca sofralara değil, emekle yoğrulan hayatlara da ağır darbe vurdu. Destek bekleyen mevsimlik tarım işçileri, gelecek sezonun belirsizliğinde ne yapacaklarını kara kara düşünüyor.
