Türkiye jeotermal potansiyeli bakımından Avrupa’da birinci, kurulu güç bakımından dünyada dördüncü ülke konumunda. Jeotermal enerjiden elektrik üretiminde ilk beş önemli ülke ABD, Endonezya, Filipinler, Türkiye ve Yeni Zelanda olarak belirlenmiş.

Jeotermal Yatırımcıları Derneği’nin (JEMYAD) Kapadokya’da organize ettiği Uluslararası Jeotermal Yatırım Zirvesi’nde (IGIS’25) ülkemizin jeotermal zenginliği, jeotermal kaynaklı fırsatlar, enerjiye olan ihtiyaç detaylı ve kapsayıcı olarak konuşuldu.

IGIS’25’in açılış konuşmalarını Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Nevşehir Valisi Ali Fidan, JEMYAD Başkanı Ömer Tosun yaptı. Açılış konuşmaları ders niteliğindeydi. Jeotermal enerjinin dünyada ve Türkiye’deki durumu rakamlarla ortaya kon du. Türkiye’nin jeotermal enerjide ne kadar önemli fırsatları olduğu konuşuldu.

Jeotermal enerjiyi sadece enerji olarak düşünmemek gerek. Tarım, gıda, sağlık turizmi gibi birçok alanda verimli kullanmak mümkün. Yenilenebilir enerjinin önemli olduğu ve gelecekte de önemini koruyacağı düşünülürse ülkemizdeki zengin jeotermal kaynaklarının değeri daha iyi anlaşılabilir. Uluslararası Enerji Ajansı’nın öngörülerine göre önümüzdeki 25 yıl içinde jeotermal enerjinin küresel yenilenebilir payının bugünkü % 0,5 düzeyinden % 3 ilâ 5 aralığına çıkması bekleniyor.

Türkiye’de bugün jeotermal kurulu gücü 1734 megavat. İlk etapta bunu 40 bin megavata kadar yükseltilmesi hedefleniyor. Dünyada enerji konusu önemli değişimlere hazırlanıyor. Jeotermal temiz enerji, sürdürülebilirlik ve kendi enerji kaynaklarımızı kullan ma açısından önem kazanıyor. IGIS’25’in yapıldığı Kapodokya ise jeotermal enerjinin ekonomik dönüşümünde öncü rol üstlenebilecek nitelikte bir bölge.

TÜRKİYE JEOTERMAL MERKEZİ OLABİLİR

Indigo Group Yönetim Kurulu Başkanı ve JEMYAD Başkanı Ömer Tosun açılış konuşmasında; Jeotermali sadece elektrik olarak de ğil, ülkemizin gıda sürekliliğini sağlayacak en önemli kaynak olarak düşünülmesi gerektiğini vurguladı. Tosun, “Japonya geçtiğimiz yıl, termal wellness sayesinde 20 milyar USD turizm geliri sağladı. Termal suların içinde çok değerli madenler var, bu bölgedeki su larımızın içinde lityum var. Dünyada elektrikli araçlara dönüyoruz, lityum geleceğin enerji kaynağı, enerjinin adeta pili.

Elimizde çok büyük bir değer var. Dünyanın jeotermal merkezi olabiliriz” dedi. Ayrıca zirvede açılış konuşmacısı olarak London Energy Club Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Öğütçü küresel enerji piyasası nın geleceği, jeotermalin yükselen rolü ve Türkiye’nin bu alandaki potansiyelinden bahsetti. Zirvede jeotermal enerjinin stratejik rolü, jeotermal seracılıkta gıda arz güvenliği, termal turizmin gelişim fırsatları ve jeotermal elektrik üretiminde yeni teknolojiler başlıkları ele alındı ve konuş macılar tarafından oldukça detaylı ve değerli bilgiler paylaşıldı.

Ömer Tosun’un yönettiği “Termal Turizm” başlığı altında, lüks termal turizmin sektöre sağlayacağı katma değer, Anadolu’daki yatırım fırsatları, finansman imkânları ve yasal altyapı konuları masaya yatırıldı. Tosun; Jeotermal enerjinin, sağlık, tarım ve turizm gibi önemli alanlara da fırsatlar sunduğunu, özellikle termal turizm ve jeoter mal seracılık gibi alanlardaki gelişmelerin, ekonomik büyümeye ve sürdürülebilir kalkınmaya büyük destek olacağını vurguladı.

TÜRKİYE’DE JEOTERMAL POTANSİYEL YÜKSEK

Ülkemizin jeotermal potansiyeli oldukça yüksek. Potansiyel oluşturan alanların % 78’i Batı Anadolu’da, % 9’u İç Anadolu’da, % 7’si Marmara Bölgesi’nde, % 5’i Doğu Anadolu’da ve % 1’i diğer bölgelerde yer almakta. Dünyada termal turizm pazarının, 2030’a kadar 100 milyar doları aşması bekleniyor. Ülkemizin termal turizm geliri ise çok, çok az. Jeotermal kaynaklarımızın % 90’ının düşük ve orta sıcaklıkta olup doğrudan ısı eldesine yönelik uygulamalara (ısıtma, termal turizm, endüstriyel uygulamalar vb.), % 10’unun ise elektrik enerjisi üretimine uygun olduğu değerlendirmekte. Ülkemiz jeotermal elektrik üretimi 1975 yılında 0,5 MWe güce sahip Kızıldere Santrali ile başlatılmış.

JEOTERMAL YATIRIMCILIĞI KOLAYLAŞTIRILMALI

Konuyla ilgili en büyük sorunlardan biri jeotermal suyun sondaj ve araması için ilgili bakanlığın girişimciye izni verip su çıktıktan sonra suyu çıkarana değil, ihaleye vermesi, maddi ve manevi zahmet edip suyu çıkaranı bir kenarda bırakma konusu. En anlaşılır haliyle anlattığım bu durum, girişimci ve yatırımcılar tarafından haksız bir durum olarak görülüyor ve bu konu ilgili ba kanlıklarca yeniden araştırılıp yönetilmeye, kolaylaştırılmaya muh taç. Aksi takdirde jeotermal yatırımların gelişmesi zor görülüyor.

KAPADOKYA JEOTERMAL MÜKEMMELİYET MERKEZİ

Zirvede “Kapadokya Jeotermal Mükemmeliyet Merkezi” oluştu rulmasından bahsedildi. Bu merkez ile bölge teknik olarak da bir cazibe bölgesine dönüşebilir. Bölge farklı fırsatlara açık durumda. JEMYAD organizasyonu ile Ömer Tosun’un ev sahipliğinde başarılı geçen IGIS 25 konunun ilgilisine çok mesaj verdi, konular detaylıca konuşuldu, tartışıldı, yeni dostluklar kuruldu.

IGIS 25 pek çok iyi konuya vesile oldu. En önemlisi de jeotermal konusunun daha fazla konuşulması, değerlendirilmesine imkân verdi. Ülke olarak enerjiye ihtiyaç giderek artıyor.

Enerjide dışa bağım lıyız. Kendi öz kaynaklarımızı akıllı ve verimli değerlendirmek zorun dayız. Neyse ki konunun tarafları farkında ve çalışmalar hem ülke menfaati hem de yatırımcının işini kolaylaştıracak düzenlemelerle üst düzeyde hızla gerçekleşecektir. Gerçekleşmek zorunda. Konu mühim, imkân var, sürdürülebilirlik gözetilerek değerlendirmek gerek.

Değerli Ömer Tosun gayretini hacca giden karınca misali örneğini vererek açıkladı. “Gidemesem de yolunda emek vermek, iyi örnek olmak önemli” dedi. Ömer Tosun bireysel gayreti, inancı, çalışkanlığı, yılmazlığı ve vizyoner bakışı ile turizmde olduğu gibi jeotermal konusunda da belki bölgesinin kaderini değiştirecek. Bölgenin altı da üstü de çok kıymetli.

Kapadokya bölgesi jeotermalde merkez olabilir. Hem jeoter mal enerjiye hem de işleri doğru, verimli ve sürdürülebilir kılmak için enerjiye ihtiyaç var. Doğru planlama ve iş birliği ile her şey mümkün. Sözün özü; Enerjiye ihtiyaç arttıkça destekler ve iş birlikleri artmak zorunda. Jeotermal enerji alanı yeni yatırımlara, yatırım cılara açık.

Not: Bu yazı yazarı tarafından organik zeka ile yazılan özgün bir yazıdır