İngiltere, Fransa ve Almanya tarafından şekillendirilen yeni taslak; Ukrayna’nın asker sayısının artırılmasını, toprak müzakerelerinin temas hattı üzerinden yürütülmesini ve dondurulmuş Rus varlıklarının Ukrayna’nın yeniden inşasında kullanılmasını öngörüyor.
Cenevre’de ABD, Ukrayna ve Avrupa heyetleri arasında yürütülen müzakerelerde Avrupalılar, ABD’nin planına yönelik kapsamlı bir karşı teklif sundu. Avrupa’nın önerisi, Ukrayna’nın savunma kapasitesinin sınırlandırılmasını öngören ABD taslağından farklı olarak “barış döneminde 800 bin askerlik bir ordu” kurulmasını öneriyor. Böylece Ukrayna’nın askeri caydırıcılığının güçlendirilmesi hedefleniyor.
Teklifte ayrıca ABD planında yer alan “bazı bölgelerin fiilen Rusya’ya ait olduğunun kabul edilmesi” maddesi yerine “toprak kontrolü müzakerelerinin temas hattından başlaması” önerildi. Bu düzenleme, Kiev yönetiminin toprak bütünlüğünü koruma taleplerine daha yakın bir yaklaşım olarak değerlendiriliyor.
Dondurulmuş Rus varlıkları Ukrayna’ya aktarılacak
Avrupa ülkelerinin geliştirdiği taslakta, Ukrayna’nın savaş nedeniyle uğradığı zararların tazmin edilmesi için dondurulmuş Rus egemen varlıklarının yeniden inşaya aktarılması da yer aldı. Teklifte, “Ukrayna tamamen yeniden inşa edilecek ve mali olarak tazmin edilecektir” ifadesi dikkat çekti.
ABD’nin kendi planı ise dondurulmuş Rus varlıklarından 100 milyar doların ABD liderliğinde kurulacak bir fon aracılığıyla Ukrayna’ya aktarılmasını, bu fondan elde edilen kârın yüzde 50’sinin ise ABD’ye yönlendirilmesini öneriyordu.
NATO’nun 5. maddesine benzer güvenlik garantisi talebi
Avrupa’nın teklifinin bir diğer kritik başlığı ise, Ukrayna’ya NATO’nun 5. maddesine benzer bir kolektif güvenlik garantisi sağlanması ve bunun ABD tarafından üstlenilmesi oldu. Bu madde, Ukrayna’nın güvenliği konusunda Batı’nın daha aktif bir rol üstlenmesini içeriyor.
Ayrıca barış anlaşmasının imzalanmasının ardından Ukrayna’da en kısa sürede seçim yapılması da Avrupa metninin dikkat çeken unsurları arasında bulunuyor.
Rubio: “Şimdiye kadarki en yapıcı görüşme”
Cenevre’de temaslarını sürdüren ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, görüşmelerin ardından yaptığı kısa açıklamada sürecin olumlu ilerlediğini belirtti.
Rubio, “Şu ana kadarki en yapıcı ve en anlamlı toplantılardan birini gerçekleştirdik. Bazı değişiklikler üzerinde çalışıyoruz ve farklılıkları azaltmaya yaklaştık” dedi. Nihai planın ABD Başkanı Donald Trump tarafından onaylanacağını hatırlatan Rubio, “İlerleme kaydettiğimiz için sürecin olumlu sonuçlanacağına inanıyorum” ifadelerini kullandı.
Yermak: “Adil ve kalıcı barışa yaklaşıyoruz”
Ukrayna’nın başmüzakerecisi Andriy Yermak da ABD ile yapılan ilk oturumun verimli geçtiğini belirterek, “Ukrayna halkının hak ettiği adil ve kalıcı barışa doğru ilerliyoruz” dedi. Yermak ayrıca Başkan Trump ve ekibine teşekkür ederek müzakerelerin önümüzdeki günlerde süreceğini vurguladı.
Ukrayna Güvenlik Konseyi Sekreteri Rüstem Umerov ise mevcut tekliflerin Ukrayna’nın önceliklerini büyük ölçüde içerdiğini söyledi.
Nihai karar Trump-Zelenskiy görüşmesinde verilecek
Süreç hakkında bilgi veren bir yetkili, barış planının son şeklinin ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin yüz yüze görüşmesinin ardından belirleneceğini ifade etti. “İki lider bir araya gelmeden hiçbir şey kesinleşmiş sayılmayacak” dedi.
