AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, konuyla ilgili yaptığı açıklamada, 2022’de devreye alınan REPowerEU planı ile Rusya’ya olan enerji bağımlılığının önemli ölçüde azaltıldığını vurgulayarak, “Artık Avrupa’nın bu güvenilmez tedarikçiyle olan enerji bağlarını tamamen kesme zamanı geldi. Kıtamıza gelen enerji, Ukrayna’ya karşı yürütülen bir savaşı finanse etmemeli. Bu, vatandaşlarımıza, şirketlerimize ve cesur Ukraynalı dostlarımıza karşı sorumluluğumuzdur” dedi.
AB Komisyonu’nun Enerjiden Sorumlu Üyesi Dan Jorgensen ise, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal girişiminin başladığı 2022 Şubat ayından bu yana AB ülkelerinin Rusya’dan yaptığı fosil yakıt ithalatına, Ukrayna’ya sağlanan yardımdan daha fazla bütçe harcandığını belirtti. Jorgensen, “Bu durum sürdürülebilir değil. Rus gazına geri dönüş, uzun vadede Avrupa için akıllıca olmaz” ifadelerini kullandı.
Ancak AB’nin bu radikal adımı karşısında Macaristan ve Slovakya gibi ülkelerin çekinceleri sürüyor. Bu ülkeler, Rus gazına alternatif kaynakların enerji maliyetlerini artıracağını savunarak, ithalatın durdurulmasına karşı çıkıyor. Jorgensen, bu ülkelere yönelik nasıl bir yol izleneceği konusunda ise detay paylaşmadı.
Avrupa Parlamentosu ve üye ülkelerin onayına sunulacak olan yasa tekliflerinin kabul edilmesi halinde, AB’nin enerji politikalarında tarihi bir kırılma yaşanmış olacak. 2022 öncesinde doğalgaz ihtiyacının yüzde 45’ini Rusya’dan karşılayan Avrupa, bugün bu oranı yüzde 19’a kadar düşürmüş durumda. Ancak halen TürkAkım boru hattı ve LNG sevkiyatları aracılığıyla Rusya’dan enerji tedariki sürüyor.
Geçtiğimiz yıl AB, Rusya’dan 32 milyar metreküp boru hattı gazı ve 20 milyar metreküp LNG ithal etti. Bu alımların üçte ikisi uzun vadeli sözleşmelerle, üçte biri ise spot piyasadan yapıldı. Yeni düzenlemelerle birlikte spot alımların öncelikli olarak yasaklanması, ardından uzun vadeli kontratların sona erdirilmesi hedefleniyor.
AB’nin Rus kömürü ve petrolüne yönelik daha önce yürürlüğe koyduğu yaptırımların ardından, doğalgazın da benzer bir çerçeveye alınmasıyla birlikte Rusya ile enerji alanında bağların tamamen koparılması planlanıyor.
Bu stratejik hamle, sadece enerji arz güvenliği açısından değil, aynı zamanda AB’nin jeopolitik duruşunu pekiştirme yönünde de önemli bir adım olarak değerlendiriliyor.
