Doğanın Şifalı Hediyesi: Zetrin Baharatı Erzincan’da Yeniden Keşfediliyor
Erzincan’ın Kemaliye ilçesine özgü bir lezzet olan Zetrin baharatı, 120 farklı bitkinin eşsiz karışımıyla sofralara hem tat hem de şifa katıyor. Asırlık bir geleneğin ürünü olan bu özel baharat, doğanın mucizevi dokunuşunu günümüze taşıyor.
Zetrin Baharatı Nedir?
Zetrin, Kemaliye’de yüzyıllardır üretilen, doğadan toplanan 120 çeşit bitki ve çiçeğin bir araya getirilmesiyle hazırlanan bir baharat karışımıdır. Mart ayından kasım ayına kadar Munzur Dağı eteklerinde ve Sarıçiçek Yaylası’nda yetişen şifalı otlar, titizlikle toplanıyor. Gölge ortamda kurutulan bu bitkiler, çuvallarda bir yıl boyunca özenle saklanıyor. Ardından, geleneksel yöntemlerle taş dibeklerde dövülerek veya modern yöntemlerle robottan geçirilerek harmanlanıyor.
Zetrin, özellikle Kemaliye’nin meşhur kurutulmuş taş fırın ekmeğiyle birlikte tüketiliyor. Islatılan ekmeğin üzerine serpilerek, zeytinyağı ve peynirle birleştirilerek ya da patates salatasında kullanılarak sofralara lezzet katıyor. Ancak bu özel baharat, pişen yemeklere eklenmiyor; doğrudan çiğ tüketim için tercih ediliyor.
Bağışıklık Sistemine Doğal Destek
Zetrin’in sadece bir lezzet kaynağı olmadığı, aynı zamanda sağlık açısından da faydalar sunduğu bilimsel çalışmalarla kanıtlandı. Üniversite öğrencileri tarafından yapılan tez çalışmalarında, Zetrin baharatının bağışıklık sistemini güçlendirici etkileri olduğu ortaya çıktı. Doğadan gelen bu şifalı karışım, antioksidan özellikleriyle vücudun savunma mekanizmasını destekliyor.
Nesilden Nesile Aktarılan Gelenek
Kemaliye’de Zetrin yapımı, nesilden nesile aktarılmaya devam ediyor. Osman Birler, bu geleneği dedesinden ve 50 yıl boyunca bu işe emek veren babası Mehmet Birler’den devraldığını belirtiyor. 20 yıldır kendisi Zetrin üreten Birler, “Doğada yetişen şifalı bitkileri topluyoruz. Munzur Dağı eteklerinden Sarıçiçek Yaylası’na kadar uzanan bir süreçte bitkileri topluyor, gölgede kurutuyor ve çuvallarda biriktiriyoruz. Bir yıl boyunca toplanan bitkiler, sararana kadar bekletiliyor ve ardından harmanlanıyor” diyor.
Eskiden taş dibeklerde dövülen bitkiler, günümüzde modern teknolojiyle robottan geçirilerek hazırlanırken, Zetrin’in özü ve doğallığı korunuyor. Ancak bu zahmetli süreç, günümüzde yalnızca az sayıda köylü tarafından sürdürülüyor.
Zetrin’in Sofralardaki Yeri
Zetrin, Kemaliye’nin eşsiz lezzetlerinden biri olarak, özellikle yöresel taş fırın ekmeğiyle buluştuğunda damaklarda unutulmaz bir tat bırakıyor. Zeytinyağı ve peynirle kombinlendiğinde veya patates salatasında kullanıldığında, yemeklere hem aroma hem de sağlık katıyor.
Doğanın Mirası Geleceğe Taşınıyor
Zetrin baharatı, Erzincan’ın Kemaliye ilçesinin kültürel mirasının bir parçası olarak, doğanın cömertliğini sofralara taşımaya devam ediyor. Bu eşsiz karışım, hem lezzeti hem de şifalı özellikleriyle yeniden keşfediliyor ve modern çağda sağlıklı beslenmeye önem verenlerin ilgisini çekiyor.
