Dolar bazında ihracattaki artış, Avrupa para birimi eurodaki değerlenmeden kaynaklansa da, sektördeki rekabetin yalnızca katma değer ve verimlilikle sağlanamayacağına dikkat çekiliyor.
MAİB Başkanı Kutlu Karavelioğlu, ihracat rakamlarını değerlendirirken, euro-dolar paritesinin Türkiye’nin dolar bazındaki ihracatına olumlu yansıdığını ancak Avrupa mallarının ABD’de daha pahalı hale gelmesinin kıtanın dış ticaret hacmini daralttığını belirtti.
Ocak-Eylül döneminde makine sektöründe kilogram başına ortalama ihracat fiyatları 8 dolar seviyesinde kalırken, dolar bazında %7,8’lik fiyat artışı tonajdaki %7’lik düşüşü dengeledi. Bu dönemde makine ithalatı 45,1 milyar dolar olarak kaydedilirken, ihracatın en büyük pazarı Almanya’ya yapılan satışlar %3,4 artarak 2,4 milyar dolara yükseldi. ABD pazarı %3,5 artışla yaklaşık 1,4 milyar dolar seviyesine ulaşırken, İtalya pazarı ise %15’in üzerinde artışla 895 milyon dolara çıktı.
Eylül ayında pompa ve kompresörler ile kâğıt ve matbaacılık makinelerinde önemli artışlar gözlemlenirken, deri işleme makineleri ve elektrikli motorlar ile jeneratörler alt segmentlerinde daralmalar yaşandı.
Avrupa Sanayisi Rekabet Baskısı Altında
Karavelioğlu, Avrupa Birliği’nin ABD’ye ihracatında tarife engelleri nedeniyle yaşanan %10’luk düşüşün, özellikle Almanya’daki üretim kırılganlığını artırdığını söyledi. Euro’nun değer kazanmasının Türkiye ihracatını dolar bazında olumlu etkilediğini vurgulayan Karavelioğlu, rekabetin yalnızca verimlilik ve katma değerle sağlanamayacağını bir kez daha hatırlattı.
Küresel Üretim Coğrafyası Yeniden Şekilleniyor
Türkiye’nin Batı blokuyla yüksek ticari ve teknolojik entegrasyonunun önemine işaret eden Karavelioğlu, Avrupa’nın Çin’e karşı yeni pazar arayışlarını yoğunlaştırdığını belirtti. Çin’in dış ticaret fazlasıyla Hindistan, Afrika ve Güneydoğu Asya’daki etkinliğini artırdığına dikkat çeken Karavelioğlu, Türkiye’nin bu süreçte güvenilir ve güçlü bir alternatif olarak öne çıktığını söyledi.
Makine Sanayiinde Üretim ve Finansman Baskısı
Sektörde yatırım malı üretimi yapan firmaların kapasite kullanım oranı Eylül itibarıyla %63,5’e geriledi. Makine imalatında Ağustos ayında %4,8’lik üretim düşüşü kaydedildi. Karavelioğlu, üretici fiyat endeksindeki %29,7’lik artışa karşın ciro artışının %20,2’de kaldığını belirterek, reel artışın sağlanamadığını ifade etti.
AB Veri Yasası’nın yürürlüğe girmesiyle makine ve tesis imalatı sektörünün haklar, sözleşmeler ve güvenlik yapıları açısından önemli değişikliklere uyum sağlaması gerektiğini vurgulayan Karavelioğlu, finansmana erişimin kolaylaştırılmasının ve kredi maliyetlerinin düşürülmesinin sektördeki üretim ve ihracat kapasitesini artıracağına dikkat çekti.
