Tarımsal Girdi Fiyat Artışı Ortalama Altında Kaldı
TÜİK verilerine göre, Tarım-GFE Ağustos ayında aylık yüzde 1,30, yıllık yüzde 34,09 arttı. Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, bu artışın endeksin ölçülmeye başlandığı 2015 yılından bu yana Ağustos ayı ortalaması olan yüzde 1,94’ün oldukça altında olduğunu belirterek, “Son 4 aydır süren aylık artış eğilimi ilk kez kırıldı” dedi.
Çandır, yıllık artışın 10 yıllık ortalamanın biraz üzerinde olduğunu hatırlatarak, “Ancak altı aylık yükseliş trendinin sona ermesi önemli bir gelişme” ifadelerini kullandı.
Gübrede En Yüksek Artış Yaşandı
Ağustos ayında tarımda kullanılan mal ve hizmet fiyatları aylık yüzde 1,55, yıllık yüzde 35,07 oranında arttı. Alt kalemlere bakıldığında, gübrede yüzde 3,94, tohumda yüzde 1,70, enerjide yüzde 0,45, yemde yüzde 1,38 ve ilaçta yüzde 1,14 artış yaşandı.
Yıllık bazda ise gübre fiyatları yüzde 53,01, veteriner hizmetleri yüzde 59,79, yem fiyatları yüzde 38,27 arttı. Çandır, “Ağustos verileri, özellikle gübre ve veterinerlik hizmetlerinde maliyet baskısının sürdüğünü ortaya koydu” dedi.
Üretici Enflasyonu Geriledi
TÜİK’in Tarım Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) verilerine göre, Ağustos ayında üretici fiyatları aylık yüzde -3,45 azaldı. Bu düşüşün 10 yıllık Ağustos ortalaması olan yüzde -0,69’un oldukça altında olduğuna dikkat çeken Çandır, “Üreticiler açısından son bir yılın genel eğilimi aleyhte seyretmişti. Ağustos ayında bu tablo derinleşti” değerlendirmesinde bulundu.
Tarım Sanayiinde Enflasyon Daha Düşük
Çandır, yurtiçi ve yurtdışı üretici fiyat endekslerinin (Yİ-ÜFE ve YD-ÜFE) de tarımı dolaylı olarak etkilediğini belirterek, “Ağustos’ta YD-ÜFE yüzde 1,32, Yİ-ÜFE ise yüzde 2,48 arttı. Buna karşın tarıma dayalı imalat sanayiindeki enflasyon, tarımın gerisinde kaldı” dedi.
Tüketici Enflasyonu Yüksek Seyrediyor
Ağustos ayında TÜFE yüzde 2,04 artarken, yıllık artış yüzde 32,95 oldu. Çandır, “Son 20 yılın Ağustos ortalamalarına göre enflasyonun hala yüksek seviyelerde olduğunu görüyoruz” dedi.
Tüketici gıda enflasyonu yüzde 3,02, işlenmemiş gıda enflasyonu yüzde 2,02, yaş meyve-sebze enflasyonu ise yüzde 2,25 arttı.
Makas Daralıyor
Çandır, üretici ve tüketici fiyatları arasındaki farkın daraldığına dikkat çekerek, “Ağustos ayında tarımsal girdi maliyet artışı yüzde 34,09, üretici fiyat artışı yüzde 41,55 ve tüketici fiyat artışı yüzde 32,95 oldu. Bu durum, yıllık bazda üretici lehine yüzde 7’lik bir avantaj oluştuğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.
