“İhracat Yatırımı, Üretimi ve İstihdamı Besleyen En Önemli Unsur”
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye ekonomisinin 2025 üçüncü çeyreğinde yüzde 3,7 büyüdüğünü hatırlatarak büyümenin ana sürükleyicilerinden birinin ihracat olduğunu söyledi. Türkiye’nin son 21 çeyrektir kesintisiz büyüme kaydettiğini ifade eden Bolat, milli gelirin 1,5 trilyon doları aşarak 1 trilyon 538 milyar dolara yükseldiğini dile getirdi.
OVP hedeflerinin aşılmasından memnuniyet duyduklarını belirten Bolat, kişi başına milli gelirin de 17 bin 886 dolara çıktığını kaydetti. Üçüncü çeyrekte ihracatın ikinci çeyreğe göre yüzde 2,9 arttığını, ithalatın ise yüzde 4,4 gerilediğini belirten Bakan, bunun dördüncü çeyrek için olumlu bir gösterge olduğunu ifade etti.
Cari Açık 22 Yılın Ortalama Değerlerinin Çok Altında
Bolat, yılın ilk dokuz ayında cari açığın GSYH’ye oranının yüzde 1,3 olarak gerçekleştiğini ve bu rakamın 22 yıllık ortalamanın oldukça altında olduğunu vurguladı. Bu iyileşmenin Türkiye’nin risk priminin düşmesini sağladığını da kaydetti.
“Enflasyonda 20’li Rakamlar Yakın”
Kasım ayı enflasyon verilerine de değinen Bolat, TÜFE’nin aylık bazda yüzde 0,87 ile son 30 ayın en düşük seviyesinde gerçekleştiğini belirtti. Yıllık enflasyonun yüzde 31,07’ye gerilemesinin son 48 ayın en düşük oranı olduğunu kaydeden Bolat, hedeflerinin 2026 sonunda enflasyonu 20’li seviyelerin en alt dilimine çekmek olduğunu söyledi.
Tüketici güven endeksinin kasımda yüzde 1,6 artarak 85 seviyesine, reel kesim güven endeksinin ise yüzde 1,2 artışla 103,2 seviyesine yükselmesinin ekonomiye olan güveni yansıttığını ifade etti.
Uluslararası Yatırım 286 Milyar Dolara Ulaştı
Bolat, 1984-2001 döneminde Türkiye’ye 17 yılda 13,5 milyar dolar uluslararası doğrudan yatırım girişi olduğunu hatırlatarak, 2002-2025 arasında bu tutarın 286 milyar dolara yükseldiğini açıkladı.
Kasım Ayında İhracat 22,7 Milyar Doları Aştı
Kasım ayında takvim etkisine rağmen ihracatın yüzde 2,2 artarak 22,7 milyar dolar olduğunu belirten Bolat, yıllıklandırılmış mal ihracatının 270,6 milyar dolarla rekor kırdığını söyledi.
Bolat, 2025’in ilk 11 ayında ihracatın yüzde 3,7 artışla 247,2 milyar dolara yükseldiğini, yıllıklandırılmış ihracat artışının ise 9,3 milyar dolar olduğunu ifade etti.
Hizmet İhracatı 122,5 Milyar Dolara Yükseldi
2025’in ilk 11 ayında hizmet ihracatının yüzde 4,7 artarak 5,1 milyar dolar artış sağladığını belirten Bolat, kasım itibarıyla yıllıklandırılmış hizmet ihracatının 122,5 milyar dolara ulaştığını söyledi.
Toplam mal ve hizmet ihracatının yıllıklandırılmış olarak 393,1 milyar dolara ulaştığını ve yıl başında belirlenen hedefi aştığını bildirdi.
“Takvim Etkisi Olmasaydı 24 Milyar Dolarlık İhracat Açıklardık”
Bolat, kasım ayında bir cuma gününün eksik olması nedeniyle yaklaşık 1,3 milyar dolar ihracat kaybı yaşandığını belirtti. Normal şartlarda kasım ihracatının 24 milyar dolar seviyesinde olabileceğini ifade etti.
İthalat 30,5 Milyar Dolara Çıktı
Kasım ayında ithalatın yüzde 2,6 artışla 30,5 milyar dolar olduğunu söyleyen Bolat, ocak-kasım döneminde ithalatın yüzde 5,7 artışla 329,7 milyar dolara yükseldiğini kaydetti.
İthalattaki en büyük artış kalemleri arasında:
-
Altın: +6 milyar dolar
-
Binek otomobil: +4 milyar dolar
-
Doğalgaz: +3 milyar dolar
-
Bakır ve alüminyum: +1,5 milyar dolar
Kasımda Dış Ticaret Açığı 7,8 Milyar Dolar
Kasım ayında dış ticaret açığının yüzde 4 artışla 7,8 milyar dolar olduğunu belirten Bolat, ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 74,43 olduğunu, ocak-kasım döneminde bu oranın yüzde 75 seviyesinde gerçekleştiğini ifade etti.
En Çok Artan ve Azalan İhracat Kalemleri
En çok artış gösteren ilk 5 fasıl:
-
Motorlu kara taşıtları: +4 milyar dolar
-
Savunma sanayi ürünleri: +1,5 milyar dolar
-
Elektrikli makine ve cihazlar: +1 milyar dolar
-
İnorganik kimyasallar: +930 milyon dolar
-
Bakır ve bakır ürünleri: +758 milyon dolar
En çok azalış gösteren ilk 5 fasıl:
-
Rafine petrol ürünleri: –1 milyar dolar
-
Örülmemiş giyim: –591 milyon dolar
-
Örme giyim: –496 milyon dolar
-
Un: –283 milyon dolar
-
Meyveler: –128 milyon dolar (kuraklık ve zirai don etkisi)
“Ekonomide Dengelenme Güçlenerek Devam Ediyor”
Bakan Bolat, ticaret diplomasisi kapsamında yıl başından bu yana 110 yurt dışı temas gerçekleştirdiklerini açıkladı.
Körfez İşbirliği Konseyi ve İngiltere ile STA görüşmelerinin sürdüğünü belirtti.
İhracatçıları desteklemek için atılan adımları ise şöyle sıraladı:
-
Reeskont kredi limiti 4,5 milyar liraya yükseltildi
-
Yabancı para reeskont kredi limiti 150 milyon dolardan 1 milyar dolara çıkarıldı
-
Firma başı limit 1,5 milyon dolardan 5 milyon dolara yükseltildi
-
Döviz dönüşüm prim desteği yüzde 2’den yüzde 3’e çıkarıldı
-
İşçi başı destek 2.500 TL’den 3.500 TL’ye yükseltildi
-
-
Bölge’de SGK prim desteği yatırımcılara 10-14 yıl süreyle sağlanacak
-
Bolat, zor küresel koşullara rağmen Türkiye ekonomisinde dengelenme ve istikrarın kararlılıkla sürdüğünü vurguladı.
