Hava taşıması temel 4 taşıma
şeklinin ton olarak en
az kullanıldığı buna karşılık
en pahalı taşıma şekli
olarak karşımıza çıkmaktadır. Terminaller
arasında çalışır ve en hızlı taşıma
şekli olarak görülmektedir. Zamanın
önemli olduğu, pahalı ve hafif
ürünlerin taşınmasına uygundur.
500 km’lik mesafelerin üzerinde ekonomik
olduğu görülmektedir. Hava yoluyla
taşınan yükler kargo diye isimlendirilmiştir.
Dünya üzerinde kullanılmasının en
yeni olduğu bir taşıma şekli hava taşımasıdır.
Hava yoluyla yolcu taşıması
1893 yılında geliştirilen, 1895 yılında
Almanya’da ve 1899 yılında ABD’de
üretilen balon tipi Zeplin’lerle başlanmış
ancak bu araçlarla yük taşıması
yapılmamıştır.
İlk kargo taşıması 7 Kasım 1910’da
ABD’de Dayton ve Columbus, Ohio arasında
gerçekleşmiştir. Philip Orin Parmelee,
saatte 105 km’lik hızla uçabilen
Wright Model B uçağı ile bir mağazanın
açılması için istenen 100 kiloluk
ipek paketi taşıdı. Bu yalnızca malların
taşınması için ilk yapılan kargo uçuşuydu.
Dünyanın uçakla posta taşınması
ise 18 Şubat 1911’de Hindistan’da
gerçekleşti. Bir havacılık sergisinin
organizatörü Sir Walter Windham,
sergi için tanıtım yapmak ve yardım
için para toplamak amacıyla Hindistan’da
posta müdüründen izin aldı. Bu
ilk uçak uçuşu, Allahabad’dan Bombay-
Kalküta hattındaki en yakın istasyon
olan Naini’den 13 km uzaklıkta
6 bin 500 mektubu taşıdılar. Dünyanın
ilk tarifeli havayolu posta servisi
ise, Londra’da Hendon banliyösü ile
Postmaster General’in 9 Eylül 1911’de
Windsor, Berkshire’daki ofisi arasında
gerçekleşti. Kral George V’nin taç giyme
töreninin kutlamaları çerçevesinde
bir ayın biraz altında, 16 uçuşta 35
çanta posta taşıdı.
20’li yılların başlarında, çok sayıda
girişimci uçağın hızlı ve düşük hacimli
sevkiyatları demiryollarından ve nakliye
şirketlerinden çok daha çok daha
hızlı taşıyabileceğini fark etti. Ülkeler
arası ilk uçuş 1919’da yapıldı. Uçakta
bir ayakkabı üreticisi için deri ve bir
restoran için orman tavuğu taşıdı. Sinema
filmleri de sık sık hava yolu ile
taşındı orijinal haber bültenleri ilk olarak
kopya yapmak için merkezi bir laboratuvara
taşındı ve daha sonra sinemalarda
yayınlanmak üzere Avrupa
çapında hava yoluyla dağıtıldı.
1920’lerden itibaren hava taşımacılığını
organize etmek için birkaç girişimde
bulunulmasına rağmen, tamamen
kargo olan ilk ticari havayolları II.
Dünya Savaşı’ndan sonra ortaya çıktı.
1945’te Havana’daki bir konferansta
57 havayolu şirketi Uluslararası Hava
Taşımacılığı Birliği’ni (FİATA) kurdu.
Teknoloji olarak diğer taşıma metotlarının
çok üzerinde olan hava kargo
taşıması taşıma modları arasında
en hızlı gelişen taşıma şekli olarak görülmekte
ve hızla gelişmektedir.
