Anormal Öfkenin Sebepleri Nelerdir?
- Mükemmeliyetçilik: Mükemmeliyetçi kişiler işler istedikleri gibi gitmediğinde ve en ufak bir sorun olduğunda demoralize olurlar. Demoralize olduklarında ilk tepkileri genelde öfkedir.
- Tezcanlılık: Her şey hemen ve hızlı bir şekilde olmalı mantığıyla yaşayan kişiler çabuk sinirlenmeye meyillidirler.
- Antisosyal kişilikler: Kurallara uymayan, insanlara zarar vermekten haz alan, halk arasında psikopat denilen kişilerde öfke davranışı hat safhadadır.
- Sınır kişilikler: Reddedilmeye aşırı duyarlı, sürekli duygusal iniş çıkışlar yaşayan, sınır ötesi cinsel yaşantılar ve madde kullanımı gibi davranış problemleri olan bu kişilerde dürtüsel tabir ettiğimiz öfke patlamaları sıkça görülür. Bu kişiler bu öfke patlamaları anında sıklıkla kol olmak üzere vücudun farklı yerlerine jilet atmak veya sigara bastırmak suretiyle kendilerine zarar verirler.
- Epilepsi Hastaları: Psikiyatride “epileptik karakter” adını verdiğimiz ve sara benzeri beyin elektriksel bozuklukları sonrasında görülen bir davranış örüntüsü vardır. Bu kişiler sabırlarının zorlandığı veya haksızlığa uğradıkları zamanlarda “film koptu” diye tabir edilen durumu yaşarlar. Gözleri hiçbir şeyi görmez, karşısındakine saldırabilir, eline geçen her şeyi fırlatabilir, kafasıyla veya yumruğuyla duvara vurarak kendisini yaralayabilirler. Olay bir iki dakikadan fazla sürmez. Kişi bu öfke deşarjından sonra sakinleşir. Hatta birçok kez uyumak ister. Olaydan sonra genellikle aşırı pişmanlık yaşanır. Ancak bu tür öfke patlamaları kişinin elinde değildir. Beyinde oluşan elektriksel bir kontağın sonucudur.
- Depresyon: Bilindiği gibi depresyonda serotonin adı verilen maddenin eksikliği söz konusudur. Bu madde aynı zamanda öfke kontrolünde de önemli bir rol oynar. O yüzden depresyonda ilk belirti öfke kontrolsüzlüğü olabilmektedir. Kişi son zamanlarda durduk yere sinirleniyorum, herkesin kalbini kırıyorum, hiçbir şeye tahammül edemiyorum diye yakınmalarla gelir. .
- Beynin özellikle ön bölgesini etkileyen tümörler, iltihabi hastalıklar, travmalar ve sara hastalığı öfke kontrolünü bozmaktadır. Bir kaza sonrası beyninin ön bölgesinde hasar oluşan kişilerde en sık gözlenen bulgu aşırı öfke patlamalarıdır. İnsanlar genellikle bunu kişilik değişimi ya da kişiliğin bir ürünü gibi düşünürler. Ancak sebep öfke kontrolüyle ilgili bölgenin harap olmasıdır.
Neler Yapılmalı Nasıl Yaklaşmalı?
Normalin dışında bir öfke sorunu varsa mutlaka bir psikiyatriste danışılmalı. Psikiyatrist beynin kimyasıyla ilgili bir sorun düşünürse ilaç tedavisi düzenler. Birçok kişi uygun ilaç tedavisinden sonra rahatlamaktadır. Ancak kişilik faktörlerine ve davranış sorunlarına bağlı bir durum varsa öfke kontrolüne yönelik etkin psikoterapi programları uygulanmalıdır.
Doç. Dr. Adnan Çoban
PSİKİYATRİST-PSİKOTERAPİST
(kaynak:adnancoban.com.tr)
