Türkiye'ye gelen yabancı turist sayısı ise 2017'de yüzde 27.8 artarken 2018'de yüzde 21.9 artarak 39.5 milyona ulaştı. 6.6 milyon yurtdışında ikamet eden Türk'ün de dahil edilmesiyle 46.1 milyon kişi ülkemizde tatil yaptı.
Ekonomik bir darboğazdan geçen Türkiye için turizm önemli bir can suyu olmaktadır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Üzerinde yaşadığımız bu toprakların eşi bulunmaz bir tarih kültür ve medeniyetler beşiği olduğu zamanla çok daha iyi anlaşılacaktır. Hedefimiz bu yıl 50 milyon turisti geride bırakmak, 2023'te de 70 milyon turist hedefine ulaşmak" diyerek konuya yakın ilgi göstermektedir. Türkiye dünyada turist sayısında 8. sırada, turizm gelirinde 14. sırada yer almaktadır.
Aslında sadece Türkiye için değil dünyada turizm gelişme trendinde devam etmektedir. BM Dünya Turizm Örgütü (UNWTO) verilerine göre 2018’de yüzde 6 artışla 1.4 milyar uluslararası turist, farklı bir yerde tatilini yapmıştır. Avrupa'ya gelen uluslararası turist sayısı yüzde 6 artarak 713 milyona ulaştı. Kuzey Amerika’ya giden sayısı yüzde 4 arttı.
Türkiye'ye gelen yabancı turist sayısı ise 2017'de yüzde 27.8 artarken 2018'de yüzde 21.9 artarak 39.5 milyona ulaşmıştır. 6.6 milyon yurtdışında ikamet eden Türk'ün de dahil edilmesiyle 46.1 milyon kişi ülkemizde tatil yapmıştır. Temmuz 6,5 milyon tatilci ile en yoğun ay olmuştur. 2019 yılının ilk çeyreğinde de turist sayısı yüzde 7’lik bir artışla geri kalan dönem için iyi sinyaller vermiştir.
Gelen turistlerin dağılımına baktığımızda Rusların 6 milyon ile kendi rekorlarını kırdıkları görülüyor. Komşumuz Yunanistan da 2018 yılında turist rekoru kırmış ve 30 milyon turist ağırlamıştır. Ancak Rus ziyaretçi sayısı 0.5 milyon olmuştur. Çünkü AB-Rusya arasında vize var. Bu, bizim için ciddi bir avantaj olmaktadır. Almanlar 4.5 milyon, Bulgarlar 2.4 milyon, İngilizler 2.2 milyon, Gürcüler 2.1 milyon ile diğer büyük konuklarımız oldular.
2018 yılında; 7 milyar doları paket turlardan olmak üzere toplam 29,5 milyar dolar turizm geliri elde edilmiştir. Turizm gelirinin; yüzde 81,41’lik kısmı yabancı ziyaretçilerden yüzde 18,11’lik kısmı Yurtdışında ikamet eden vatandaşlardan elde edilmiştir. Kişi başı ortalama turizm harcaması 647 dolar olmuştur. Yurtdışında ikamet eden vatandaşlar 801 dolar ile daha cömert harcarken turistler ortalama 617 dolar harcamıştır.
Bu noktada Türkiye’den yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayımız ne oldu sorusu gündeme geliyor. Bu rakam 2018’de yüzde 5.7 azalarak 8.38 milyona geriledi. Yurtdışına çıkanların yaklaşık 5 milyar dolar (kişi başı 584 dolar) harcadığı bunun 1 milyar dolarının paket turlara gittiği açıklanmıştır.
Türkiye’de en çok turist gelen ilimiz yıllarca Antalya iken son dönemde İstanbul’un atağı dikkat çekmektedir. 2018’de Türkiye'ye gelen turistlerin yüzde 34'ü yani 13.4 milyonu tarihi metropol İstanbul'a gelmiştir. Antalya 12.4 milyon ile yüzde 32 pay almıştır.
BİR DÖNEM DÜNYANIN BAŞKENTİ İSTANBUL, ZİYARETÇİ ÇEKİYOR
Bu noktada İstanbul’a biraz dikkat çekmek istiyorum. İstanbul’un en önemli avantajı coğrafi konumudur. Asya ve Avrupa Kıtasını birleştiren noktada Karadeniz'den Akdeniz'e geçiş turnikesidir. 400,000 yıl öncesinde Yarımburgaz Mağarası’nda insanlar yaşamıştır. Marmaray kazılarında Yenikapı'da 8,500 yıl öncesi yerleşim bulundu. Antik Yunan şehir devletleri olarak Khalkedon MÖ 675 ve Bzantion MÖ 667'de kuruldu. Bu iki şehre sahip olan "boğaza" (Bosphorus) sahip olduğundan hep gözde oldular. Grekler, Persler, Büyük İskender’le Makedonlar, Bitinyalılar ve MÖ 146'dan sonra Roma İmparatorluğu. Büyük Konstantin, 11 Mayıs 330'da şehri Roma İmparatorluğu’nun yeni başkenti olarak ilan etti. Artık dünya, İstanbul'dan yönetiliyordu.
İstanbul, 29 Mayıs 1453'te 21 yaşındaki Fatih Sultan Mehmet liderliğinde Osmanlılar tarafında fethedildi. Şehir, Osmanlı İmparatorluğu'nun 470 yıl başkenti olmuşken 96 yaşındaki Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşunu ve gelişmesini görmüş. Günümüzde tarihinden ve coğrafyasından aldığı güçle İstanbul, büyük nüfusuyla güçlü ticaret bağlarıyla ülke ekonomisinin lokomotifidir:
Coğrafi Avantaj: 3 saatlik uçuşla 41 ülkeye, 5 saatlik uçuşla 66 ülkeye ulaşım imkanı sağlanmaktadır.
İnsan Kaynağı: İstanbul, 16 milyon nüfusuyla dünyadaki 216 ülkenin 145'inden daha fazla nüfusa sahiptir. Günümüzde Tokyo 38 milyon nüfusla ilk sırada yer alırken İstanbul ilk 20 şehir arasında yer almaktadır.
Ticaret Üssü: İstanbul, 168 milyar dolara ulaşan Türkiye ihracatının yarısını gerçekleştirmektedir.
Finans Merkezi: EMEA Bölgesinin en büyük borsası, Türkiye'deki tüm bankaların merkezleri ve büyük şirketlerin çoğu İstanbul'dadır.
Cazibe Merkezi: 10 yıl önce 7 milyon turistin ziyaret ettiği şehre 2018’de 13 milyon turist geldi.
İstanbul şehri günümüzde 5,170 km2 alanla Marmara ve Karadeniz’e kıyısı olan iki kıtaya yerleşik geniş bir alanı kaplamaktadır. Ancak 19. yüzyıla kadar surlarla çevrili 16 km2 alan "İstanbul" olarak bilinirdi. Bugün bu alan, 39 ilçeli şehrin Fatih ilçesi olarak geçmektedir. Fatih'in önemli bir kısmı, 1985 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır.
İstanbul’a gelen turist sayısı, bazı yıllar azalsa da 2000 yılından beri geçen 18 yılda yüzde 10.2 bileşik yıllık büyüme ile artmıştır. Bu oran son 2 yılda ise yüzde 20.8 olmuştur. İstanbul'a gelen turist sayısı 2015'de 12.5 milyona çıkmışken, 2016'da 9.2 milyona indi. 2017'de 10.8 milyona çıkan bu rakam 2018'de 13.4 milyona ulaşarak rekor kırmıştır.
2015'de yüzde 64.8 olan İstanbul otellerindeki doluluk oranı 2016'da yüzde 49.6’ya kadar inmişti. 2017 yılında yüzde 63.1’e çıktıktan sonra 2018’de yüzde 12.7 artarak yüzde 71.1’e yükseldi. Bu sonuçlara göre 2 yıldır Avrupa'nın doluluk oranı en hızlı artan şehri “İstanbul” olmuştur.
Halen daha İstanbul’un, potansiyelinden uzak olduğu görüşü hakimdir. Önümüzdeki yıllarda aynı büyüme temposu sürdürülürse 2026 yılında 30 milyon turist sayısına ulaşılacaktır.
Son yıllarda Arap ülkelerinden gelen ziyaretçi sayısı son yıllarda artış trendindedir. 2013 yılında İstanbul ziyaretçilerinin yüzde 16'sı Arap ülkelerinden gelirken 2018'de bu oran yüzde 25.4 olmuştur.
Turistlerin İstanbul’da ortalama gecelemesi 2018 yılında 2.6 gün olmuştur. Turistler, toplam gecelemelerinin yüzde 40’ını 5 yıldızlı otellerde yapmaktadır.
2018 sonu itibariyle İstanbul'da “Turizm İşletme Belgeli” tesis sayısı 575'dir. Bunlarda 57 bin 536 odada 116 bin 37 yatak kapasitesi mevcuttur. İstanbul'daki oteller arasında 101 adet 5 yıldızlı otel, İstanbul'un yatak kapasitesinin yüzde 45'ine sahiptir. İstanbul’daki en büyük otel ise Hilton İstanbul Bomonti Hotel olup 840 odada bin 764 yatağa sahiptir.
FİYATLAR HALEN AVRUPAYA GÖRE İSKONTOLU
Avrupa’da ortalama otel odası fiyatı 2018 yılında 131 dolara ulaşırken Bratislava ve Vilnius 80 dolarla en düşük ortalama fiyatlı şehirler, Cenevre 267 dolar, Paris 258 dolar Zürih 233 dolar, Londra 198, Amsterdam 179, Roma 178 dolar ile en pahalı ortalama fiyatlı şehirler olmuştur.
İstanbul'da ortalama otel odası fiyatları 2015'de 133 dolar iken 2016'da 99 dolara 2017'de 86 dolara gerilemiştir. Bu rakam; 2018’de 97.4 dolara yükseldi. Avrupa ortalaması 131 dolarla kıyasladığımızda fiyatların halen yüzde 25 iskontolu olduğunu söyleyebiliriz.
