Trump, Gazze’deki barış sürecine dair değerlendirmesinde, bölgede yaşanan can kayıplarına dikkat çekerek artık barış zamanının geldiğini ve sürecin şimdi silahların devri ya da imhasına odaklanacağını ifade etti. Başkan, ABD ordusunun Gazze’ye doğrudan girmesine gerek olmadığını, sürece halihazırda dahil olduklarını söyledi.
Beyaz Saray’ın açıklamalarına ve askeri yetkililerin mesajlarına göre, ABD yönetimi Hamas’a “derhal silahsızlanma” çağrısında bulunuyor; CENTCOM da Hamas’ı sivillere yönelik şiddeti durdurmaya ve silah bırakmaya zorlayacak bir tutum sergiledi. Ancak yetkililer, muhtemel müdahale seçenekleri hakkında ayrıntı vermekten kaçındı.
Başkan Trump, İran’ın bölgedeki rolüne ilişkin sorulara da değinerek, Washington’un önceki dönemde İran’ın nükleer kapasitesine yönelik adımlarının şu anki anlaşmanın gerçekleşmesine zemin hazırladığını savundu. Trump, İran’ın önceki dönemlerde Hamas’a destek sağladığını iddia etti ve “İran bu kez ‘Bizi bu işe karıştırmayın’ dedi” şeklinde konuştu.
İsrail-Hamas hattında devam eden gelişmeler, ölü ve canlı rehinelerin iadesi ile ateşkes şartlarının uygulama takvimine bağlı olarak hızla değişiyor. Bazı haber ajanslarının aktardığına göre, taraflar arasındaki anlaşma çerçevesinde geri verildiği söylenen bazı cesetlerin durumu, anlaşmanın sürdürülebilirliğini sınayan kritik bir husus olmaya devam ediyor. Bu belirsizlik, hem bölgedeki aktörlerin hem de arabulucuların atacağı adımları etkiliyor.
Açıklamanın ardından uluslararası aktörler ve bölge ülkeleri, Hamas’a yönelik çağrıların barış sürecini nasıl etkileyeceğini yakından izliyor. Türkiye, Katar ve Mısır gibi arabulucu ülkeler, Hamas’ı Trump’ın planını kabul etmeye ikna etme çabalarını sürdürdüklerini bildiriyorlar.
Ne bekleniyor?
Uzmanlar, silahsızlanma talebinin uygulanmasının hem siyasi hem de güvenlik açıdan zorlu sürece yol açabileceğini; uluslararası denetim, yerel güvenlik güçlerinin eğitilmesi ve insani erişimin güvence altına alınması gibi karmaşık adımlar gerektireceğini belirtiyor. Başkan Trump’ın “bunu biz yaparız” ifadesi, pratikte nasıl bir müdahale modeli öngördüğüne dair netlik taşımıyor; bunun askeri destek, istihbarat paylaşımı veya uluslararası bir görev şeklinde mi olacağı ayrıntı bekliyor.