Dışarıdan aldığımız, yanlış kullandığımız, aynı anlamları anladığımız, birbirine karışan 3 terimin farkını açıklamak istiyorum. Intermodal Transport, Multimodal Transport ve Combined Transport’ UN (Birleşmiş Milletler) ve ECMT (European Conference of Minister of Transportation) tarafından kabul edilmiş tanımlamalara göre bu üç terim de her ne kadar ülkemizde aynı anlamda kullanılmaktaysa da birbirinden farklı içeriklere sahiptir.
Bundan dolayı önce tanımlama yapmakla başladım. Intermodal Taşıma, tek yüklemeyle ve aynı taşıma birimi içinde ürünlerin ellenmeden, birden çok taşıma yöntemleri ile taşınması olarak tanımlanmaktadır. Bunda konteynır taşımacılığı veya çekicisi olmadan treylerin hiç açılmadan kara yolu, demir yolu veya deniz yolu ile en az iki yolla taşınması kastedilmektedir.
Hedef yüklemede ağzı kapatılan ünitenin teslim yerinde açılmasıdır. Boş konteynırın, boş treylerin içinde bir ürün olmadan taşınmasına, içlerinde ürün olmadığı için intermodal adı verilememektedir. Multimodal Taşıma ise ürünlerin en az iki farklı taşıma yöntemi ile taşınması olarak tanımlanmıştır. Birleşmiş Milletler Uluslararası Multimodal Taşımacılık konvansiyonunda da bu tanıma, bir ülkeden farklı bir taşıma sistemi ile yüklenip diğer ülkeden başka bir taşıma yöntemi ile teslim edilmesi eklenmiştir.
Bu tanımla intermodal taşımacılık multimodal taşımacılığın özel bir uygulaması haline gelmiştir. “Combined Taşımacılık”, günlük kullanımımızla “Kombine taşımacılık” ise, önce intermodal taşımacılık şeklinde anlaşılmış ise de daha sonra ECE tarafından 19 numaralı tavsiye kararı ile kombine taşımacılığın enerji harcayan bir taşımacılık yöntemi ile enerji harcamayan diğer yöntemin birlikte kullanımı şeklinde açıklaması yapılmıştır. Ro-Ro gemisine yüklenen çekici isle yüklenen treylerlerin ve otomobillerin veya trene çekicisi ile yüklenen treylerlerin durumu bu açıklamaya girmektedir.
Avrupa Birliği nakliye politikası olarak kombine taşımacılığı “başlangıç noktası ve bitiş noktası mümkün olabildiğince az miktarda karayolu ile yapılmak üzere ürünlerin tren veya su üzerinden taşıması şeklinde yapılan intermodal taşımacılık” şeklinde tanımlamaktadır. Her üç sistemin de ülkemizdeki kullanımına baktığımız zaman henüz intermodal, multimodal ve kombine taşımaların yeteri kadar gelişmediğini gözlemliyoruz. Araç filolarının sayısının az olması nedeniyle kara taşıma araçlarının verimsiz ve plansız çalışması sözkonusudur. Trafik hızını düşürmesi, sistemin mal kayıplarına karşı güvensiz olması, büyük yedek parça israfı, dönüş yüklerinin dengeli sağlanamaması gibi nedenlerden dolayı artık kara nakliyesinin payının azaltılması ve nakliyenin rotasının deniz ve demir yollarına çevrilmesinde yarar vardır. Böylece kara nakliyesinin dışındaki taşıma yöntemleri daha fazla kullanılır, daha büyük ölçekte ekonomik olarak işletilir hale gelecektir.
Bu hedefin başarıya ulaşması da; iç sularda deniz nakliyesinin önündeki gemi işletme ve liman hizmeti ile ilgili engellerin kaldırılması, demir yollarımızın işletmesinin özelleştirilmesi, hizmetlerin ve altyapının iyileştirilmesi, yüksek hızlı yük taşıyabilen tren sistemlerinin bir an önce uygulamaya konulması, istasyonlarımızın yük elleçlemeye uygun hale getirilmesi, TCDD’nin intermodal yük aktarma merkezlerinin inşaatlarının tamamlanması, Ro-Ro taşımacılığımızın teşviki ve lojistik köylerin kurulması ile sağlanacaktır.
Bu saydıklarımın günümüzdeki adı “intermodal taşımadır”. Günümüzde en yaygın ve çağdaş nakliye metodu olan “intermodal taşıma”, bunun bir farklı versiyonu olan “multimodal taşıma” veya bir başka farklı şekli olan “kombine taşımacılık”, ürün hareket hızını kesmeden, ölçeğini değiştirmeden birden fazla taşıma yöntemiyle malların taşımacılığının yapılması demektir. Kara nakliyesinde yaptığımız hataları tekrarlamamak, yaşadığımız sorunları yeniden yaşamamak için intermodal hizmetlere yatırım yapacak, altyapıyı oluşturacak kuruluşlara destek vermemiz gerekiyor. Bundan önceki kara nakliye sektöründe kıyasıya yapılan kırıcı rekabet hiç olmazsa intermodal nakliye konusunda yaşanmasın ve deniz- hava- kara- demiryolu taşımacılığı işbirlikleri ile yaratılacak katma değer, tüm sektörlerin büyümesinde gelişmesinde ilk kilometre taşlarını oluştursun diyorum.
