Çevre Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mesut Başıbüyük, iklim değişikliğinin hızla etkisini artırdığını vurgulayarak “Karşılaşmamız muhtemel kuraklık senaryolarına şimdiden hazırlıklı olmalıyız” dedi.
“Yeterli kar yok, sıcaklık yüksek”
Türkiye’nin birçok bölgesinde kuraklık alarmı verilirken Bursa başta olmak üzere bazı illerde baraj seviyeleri kritik seviyelere düştü. Güney Kore’de yapılan araştırmada, Türkiye’de bazı şehirlerin önümüzdeki yıllarda içme suyu kaynaklarını tamamen kaybetme riski taşıdığı belirtildi. Çalışmaya göre Adana ve Mersin’in 2030, İstanbul ve Diyarbakır’ın ise 2050 yılına kadar ‘Sıfır Günü Kuraklığı’ ile karşılaşabileceği ifade edildi.
Verileri değerlendiren Prof. Dr. Başıbüyük, son yıllarda su kaynaklarında gözle görülür bir azalma olduğunu hatırlatarak şunları söyledi:
“Vatandaşlarımız son 10–20 yılda var olan dere, çay ve akarsuların artık akmadığını rahatça görebilir. Dağlarda eskiden çıkan pınarlar bile yok oldu. Yeterli kar yağışı yok ve hava sıcak. Kar yağsa bile kısa süre sonra gelen sıcak hava dalgası, kar sularının yeraltı kaynaklarını beslemesine izin vermiyor.”
“Her yıl bir önceki yıldan daha kötü”
Bu yıl bazı uzmanların dillendirdiği ‘Kara kış’ beklentisine rağmen Çukurova’da sıcaklıklar yeniden 28 dereceleri buluyor. Prof. Dr. Başıbüyük, asıl tehlikenin uzun vadede olduğuna dikkat çekerek:
“Bu sene kış bazı bölgelerde sert geçebilir ancak genel tablo giderek kötüleşiyor. Meteorolojik veriler, her yılın bir önceki yıldan daha kurak olduğunu gösteriyor. Toroslar yeterli kar almadığı sürece bölgedeki su kaynaklarımız ciddi tehdit altında. Bu yüzden farklı kuraklık senaryolarına şimdiden hazırlıklı olmak zorundayız.”
Sıcak havada çalışanlar için kritik uyarı
Adana gibi sıcaklık ve nem oranının yüksek olduğu illerde çalışanlar için ciddi iş güvenliği riskleri bulunduğunu belirten Başıbüyük, özellikle yaz aylarında artan sıcak hava dalgalarının ölümcül etkilerine değindi:
“Hissedilen sıcaklığın 60 dereceyi aştığı zamanlarda bile tarım ve inşaat alanlarında çalışma devam ediyor. Bu çok büyük bir tehlike. Sıcak hava dalgaları, en fazla can kaybına neden olan meteorolojik afetlerin başında geliyor. İş sağlığı ve güvenliği konusunda daha ciddi önlemler alınmalı.”
Kuraklık tehlikesi büyüyor
Uzmanlara göre Türkiye’de iklim değişikliğinin etkileri her yıl daha belirgin hale geliyor. Uzun vadeli çözümler için su yönetimi, yeraltı su kaynaklarının korunması, tasarruf tedbirleri ve iklim uyum stratejileri aciliyet taşıyor. Prof. Dr. Başıbüyük, hem bireysel hem de kurumsal adımların gecikmeden atılması gerektiğini vurguluyor.