Orta Asya ile ilişkilerde yeni dönem
WASHINGTON (İHA) – ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray’da Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan liderleriyle gerçekleştirdiği “Orta Asya Zirvesi” kapsamında bölgeyle ilişkilerde yeni bir dönemin başladığını duyurdu.
Trump, zirve öncesi Truth Social hesabından yaptığı paylaşımda Kazakistan’ın Abraham Anlaşmaları’na katıldığını açıklayarak, “Bu, barış ve refahı kucaklayan ülkeler için önemli bir başlangıçtır” ifadesini kullandı.
“Kazakistan artık Abraham ailesinin bir parçası”
Beyaz Saray’daki akşam yemeğinde konuşan Trump, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev’in liderliğinde ülkenin anlaşmaya resmen dahil olduğunu belirtti.
“Bu 15 dakika önce resmiyet kazandı. Muhteşem bir lideri olan Kazakistan artık Abraham ailesinin bir parçası,”
diyen Trump, anlaşmanın sadece diplomatik ilişkilerden ibaret olmadığını, ekonomik büyüme ve bölgesel istikrar için güçlü bir ortaklık anlamına geldiğini vurguladı.
Trump, “Yakında bu barış kulübüne daha birçok ülkenin katıldığını göreceksiniz. Gerçek ilerleme, gerçek sonuçlar getiriyor” diye konuştu.
Suriye ve İran da gündemde
Basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Trump, Suriye Cumhurbaşkanı ile Abraham Anlaşmaları’nı görüşeceklerini belirterek, “Suriye’ye bir şans verdik, yaptırımları kaldırdık ve şu ana kadar çok iyi bir iş çıkardılar” dedi.
İran’ın da yaptırımların kaldırılmasını talep ettiğini ifade eden Trump, “Bu konuyu dinlemeye açığım. Herkes barışı görmek istiyor” açıklamasında bulundu.
Kritik mineraller ve ticaret öncelikli başlıklar arasında
Orta Asya ile ekonomik iş birliğini genişletmeye kararlı olduklarını vurgulayan Trump,
“Kritik mineraller konusunda yeni anlaşmalar yapıyoruz. Orta Asya, enerji ve madencilik potansiyeliyle dünya için vazgeçilmez bir bölge,”
dedi. ABD’nin bölgeyle ticaret hacmini artırdığını belirten Trump, “Orduyu yeniden inşa ettik, dünyanın en iyi askeri teçhizatını üretiyoruz. Müttefiklerimiz bunu biliyor” sözlerini kullandı.
Tokayev: “Trump barışın başkanıdır”
Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, konuşmasında Trump’a övgüde bulunarak,
“Siz sekiz ayda sekiz savaşı sona erdiren, barışın başkanısınız. Amerika’nın yeni altın çağını başlattınız,”
ifadelerini kullandı.
Tokayev, ABD’nin Kazakistan’ın en büyük yatırımcısı olduğunu belirterek, “Ülkemizde 600 Amerikan şirketi faaliyet gösteriyor” dedi.
C5+1 süreci yeniden canlanıyor
Zirve kapsamında C5+1 formatı yeniden hayata geçirildi. Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, ABD ile kritik mineraller ve savunma iş birliğinin hızla arttığını söyledi.
Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov, dijital ekonomi, turizm ve yapay zekâ alanlarında ortaklık çağrısında bulundu.
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev ise bir sonraki zirvenin 2026’da Semerkant’ta yapılmasını önerdi.
“Orta Doğu’da güçlü bir barış süreci ilerliyor”
Gazze’deki son duruma ilişkin konuşan Trump, “Gazze’de işler çok iyi gidiyor. Bu, sadece Gazze değil, tüm Orta Doğu’da güçlü bir barış süreci” dedi.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da BM’de süreci resmileştirecek bir karar tasarısı üzerinde çalışıldığını belirterek, “Bugün bu konuda çok iyi bir gün oldu” dedi.
Trump’tan nükleer silahsızlanma çağrısı
Rusya-Ukrayna savaşına da değinen Trump, “Artık ülkeler kaynaklarını savaşa değil, kalkınmaya harcamak istiyor. Nükleer silahsızlanma mümkün, Putin ve Xi de barış istiyor” ifadelerini kullandı.
Trump, “Dünya 150 kez yok edilebilir, buna gerek yok” diyerek küresel nükleer silahsızlanma çağrısı yaptı.
“Orta Asya ile yeni bir çağ başlıyor”
Zirvenin sonunda Trump, “Orta Asya ile yeni bir çağ başlıyor” diyerek, bu sürecin sadece ticaret değil, barış ve güvenlik için kalıcı bir köprü olacağını vurguladı.