Elektrik tüketimindeki artış ise yüzde 4’ü geçerek elektrifikasyon sürecinin dünya genelinde hız kazandığını gösterdi. Öte yandan küresel karbon salımı da yüzde 1 oranında yükselerek üst üste dördüncü yıl rekor seviyeye ulaştı.
Elektrifikasyon artıyor, fosil yakıtlar hâlâ baskın
Rapor, temiz enerji yatırımlarındaki ivmeye rağmen fosil yakıtların enerji denklemindeki merkezî rolünü koruduğunu vurguluyor. 2024 yılında dünya genelinde günlük petrol üretimi yüzde 0,6’lık artışla 97 milyon varile yükseldi. Bu üretimin üçte ikisi OPEC dışı ülkelerden geldi. ABD, tarihinde ilk kez günlük 20 milyon varili aşan üretimle Suudi Arabistan ve Rusya’yı geride bırakarak dünyanın en büyük üreticisi oldu.
Yenilenebilirde Çin lider, Avrupa yavaşladı
Yenilenebilir enerji yatırımları dünya genelinde büyümeye devam ederken, Çin bu alandaki liderliğini pekiştirdi. 2024’te yalnızca Çin, ABD, Avrupa ve Hindistan’ın toplamından daha fazla yenilenebilir enerji kapasitesini devreye aldı. Avrupa’da ise yüksek faiz oranları ve tedarik zinciri problemleri yatırımları yavaşlattı. Rüzgâr ve güneş enerjisinde üretim artışı yüzde 16’yı geçerek enerji talebi artış hızının dokuz katına ulaştı.
Türkiye’den dikkat çeken performans
Raporda Türkiye’nin enerji arzındaki yükselişi ise Avrupa’da dikkat çeken başlıca gelişmeler arasında yer aldı. Türkiye’nin toplam enerji arzı 2024 yılında 7,02 exajoule (EJ) seviyesine ulaşarak bir önceki yıla göre yüzde 5,1 oranında artış gösterdi. Bu oranla Türkiye, Avrupa’da enerji arzı en hızlı büyüyen ülkelerden biri olurken, yüzde 1,2’lik payla Almanya ve Fransa’nın ardından en büyük üçüncü enerji arzına sahip ülke konumuna yükseldi. 2014–2024 dönemine bakıldığında ise Türkiye, yıllık ortalama yüzde 3,5’lik büyüme oranıyla Avrupa’nın enerji arzında en hızlı büyüyen ülkesi oldu.
Hakan Demirelli: “Enerji dönüşümünde karmaşık bir süreç yaşıyoruz”
KPMG Türkiye Enerji Sektörü Lideri Hakan Demirelli, raporun sonuçlarını değerlendirerek, küresel enerji sisteminin zıt dinamiklerle şekillendiğine dikkat çekti: “Elektrifikasyon ivme kazanırken, fosil yakıt kullanımı da artmaya devam ediyor. Yenilenebilir kaynaklar yaygınlaşıyor ama iklim hedefleriyle aradaki mesafe kapanmıyor. Böylesine karmaşık bir enerji dönüşüm sürecinde, Türkiye’nin enerji arzında kaydettiği büyüme hem enerji güvenliği hem de ekonomik sürdürülebilirlik açısından çok önemli bir gelişme.”
Gelişmekte olan ülkeler dönüşümün merkezinde
Raporda, gelişmekte olan pazarların enerji dönüşümünün ağırlık merkezi haline geldiği de belirtiliyor. Son on yılda OECD dışındaki ülkeler, yenilenebilir enerji yatırımlarını iki kat daha hızlı artırdı. Küresel enerji talebinin yönü giderek bu hızlı büyüyen pazarlara kayıyor.
Enerji arzı, tüketimi ve emisyonlarla ilgili kapsamlı analizler sunan rapor, dünya genelinde politika yapıcılar, yatırımcılar ve enerji sektörü oyuncuları için önemli bir yol haritası niteliği taşıyor.