Nisan ayında yaşanan zirai don, bölgedeki kiraz ağaçlarını büyük oranda etkilerken, üretimdeki ciddi düşüş nedeniyle ihracat tamamen durma noktasına geldi. Türkiye’nin ihracat potansiyeli en yüksek kiraz merkezlerinden biri olan Hadim’de, bu sezon yurt dışına tek bir kilo kiraz dahi gönderilemedi.
Don felaketi üretimi vurdu
Nisan ortasında yaşanan ani sıcaklık düşüşü, kiraz ağaçlarının çiçeklenme dönemine denk geldi. Özellikle gece saatlerinde etkili olan don olayı, çiçeklerin büyük bölümünün yanmasına neden oldu. Hadim ve çevresindeki birçok bahçede yüzde 90’a varan ürün kaybı yaşandı. Ziraat uzmanlarına göre, geriye kalan sınırlı miktardaki ürünler de kalite ve görünüm açısından ihracat standartlarını karşılamıyor.
İhracatçılar ve üreticiler büyük hayal kırıklığı içinde
Yıllardır Hadim’den Avrupa başta olmak üzere birçok ülkeye düzenli olarak kiraz ihraç eden ihracatçılar, bu sezon tamamen iç piyasaya yöneldi. Kiraz ihracatçısı Ali Akbalık, yıllardır böyle sessiz bir sezon görmediğini belirterek, “Geçtiğimiz yıl alım merkezine günlük 130-150 ton kiraz gelirdi. Bu yıl bu rakamlar 10-15 tonla sınırlı kaldı. İhracat yok, sadece iç piyasaya Ankara, İstanbul, İzmir gibi büyükşehirlere gönderiyoruz. Fiyatlar da haliyle tavan yaptı, şu anda 400 TL’ye kadar alım yapıyoruz” dedi.
Bir başka ihracatçı Mustafa Ali Güven ise 30 yıldır bu bölgede kiraz alımı yaptığını belirterek, “2025 yılı bizim için tam bir kayıp sezonu oldu. Hadim’den bu yıl yurt dışına tek bir kiraz bile çıkmadı. Bölge, ülkeye önemli katma değer sağlarken bu yıl maalesef devre dışı kaldı” ifadelerini kullandı.
İç piyasada yüksek fiyatlar ama ürün yok
Hadim kirazının aroması, iriliği ve uzun raf ömrüyle ihracatta büyük talep gördüğünü vurgulayan üreticiler, rekoltenin düşmesi nedeniyle fiyatların ortalama 300-350 TL bandına yükseldiğini, en kaliteli ürünlerde ise bu rakamın daha da yukarılara çıktığını belirtiyor. Ancak yüksek fiyatlar, üreticinin yüzünü güldürmeye yetmiyor; çünkü satılacak ürün yok.
Tarım sigortası ve destek çağrısı
Üreticiler ve ihracatçılar, bu tür afetlere karşı daha etkin tarım sigortası sistemleri ve devlet desteklerinin hayata geçirilmesi gerektiğini belirtiyor. Hadim’deki kriz, iklim değişikliğine bağlı risklerin tarımsal üretim üzerindeki etkilerini bir kez daha gözler önüne seriyor.
Zirai donun etkilediği Hadim’de bu yıl kiraz sezonu, hem üretici hem de ihracatçı açısından buruk geçiyor. Türkiye’nin önemli meyve ihracat merkezlerinden biri olan bölgenin yeniden ayağa kalkabilmesi için ise destek ve çözüm önerileri büyük önem taşıyor.