Türkiye’de dar gelirli hanelerin yaşam standartlarını yükseltmeyi hedefleyen yeni sosyal yardım modeli netleşiyor. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, “Aile Bazlı Vatandaşlık Maaşı” sisteminin alt yapısını oluşturmak üzere ortak çalışma yürütüyor.
2026’da Pilot İller Devreye Alınacak
Sabah'ta yer alan habere göre gelir tamamlayıcı maaş uygulaması, önce pilot bölgelerde hayata geçirilecek. Pilot illerin seçiminde:
-
Milli gelirin en düşük olduğu şehirler,
-
2023 deprem bölgesi,
-
Büyükşehirlerde kent yoksulluğunun yüksek olduğu ilçeler
öncelikli olacak. Pilot uygulamanın sonuçlarına göre program, tüm Türkiye’de yaygınlaştırılacak.
Gelir Eşiği Belirlenecek, Eksik Kısım Devlet Tarafından Tamamlanacak
Yeni sistemde, yoksulluk sınırı veya asgari ücret düzeyini baz alan yıllık bir gelir eşiği belirlenecek. Hane geliri bu sınırın altında kalan ailelere fark kadar ödeme yapılacak.
Örneğin gelir sınırı 20.000 TL olarak belirlenirse:
-
Ailenin aylık geliri 16.000 TL ise devlet 4.000 TL destek sağlayacak.
-
Ailenin hiçbir geliri yoksa, işgücüne katılana kadar belirlenen sınır kadar vatandaşlık maaşı bağlanacak.
Bu destek, “Aile Sosyal Destek Programı (ASDEP)” ile entegre bir yapı üzerinden yürütülecek.
Amaç: Gelir Dağılımında Adalet
Vatandaşlık maaşı modeliyle hedeflenen başlıca amaçlar şöyle:
-
Geliri en düşük olan kesimin yaşam standardını yükseltmek,
-
Hane bazlı gelirde asgari seviyeyi garanti altına almak,
-
Sosyal yardımları daha bütünleşik ve sürdürülebilir hale getirmek,
-
Aile bireylerinin işgücüne katılımını engellemeyen destek mekanizması oluşturmak.
Orta Vadeli Plan’da (OVP) da yer verilen düzenleme, “fert başına asgari gelir garantisi sağlayacak aile odaklı sosyal yardım programı” olarak tanımlanmıştı.
Sistem Nasıl İşleyecek? – 5 Maddede Yeni Model
-
Aileler için yıllık gelir sınırı belirlenecek.
-
Geliri sınırın altında kalanlara fark kadar maaş verilecek.
-
Geliri olmayanlara iş bulana kadar destek sağlanacak.
-
Uygulama 2026’da pilot illerde başlayacak.
-
Başarılı olması halinde tüm Türkiye’de hayata geçirilecek.