Ekovitrin Dergisi Kasım 2025

Prof. Dr. Mehmet TANYAŞ: Askeri Anlamdan Ticari Tanıma Evrilen Lojistik!

Lojistik terimi hemen her ülkede olduğu gibi kullanılan bir terimdir. Literatürde pek çok kaynakta “lojistik” kelimesinin Latince “logic” (mantık) ve “stats” (hesap ve istatistik)” kelimelerinin birleşimiyle türetildiği söylense de esasında kökeni Fransızca olan bir kelimedir.

Abone Ol

Diğer tüm dillere Fransızca’dan geçen “lojistik”, Fransızca “konaklamak” anlamı na gelen “logis” kelimesi (Bizim dilimize Fransızca’dan geçen “lojman” kelimesiyle aynı kökten gelir) ve Yunanca’dan türetilmiş «istic» son eki ile birleştirilerek bir sıfata ekine dönüştürülmüş ve “lojistik” halini almıştır. Lojistik kelimesinin popülerleşmesi ve ortaya atılması, askeri subay ve yazar Antoine Henri Jomini sayesinde, orijinali 1838 yılında yayınlanan Savaş Sanatı adlı eserinde tanımlanarak olmuştur. Eserinde lojistiği; “birlikleri yerleştirme, konaklamalarını sağlama ve hareket ettirme sanatı” olarak tanımlamıştır (Jomini, 2013). Lojistik kavramı ortaya çıkışıyla, başlangıçta askeri alanda kullanılsa da zamanla askeri anlamı, ticari anlama evrilmiştir. Türkiye İstatistik Kurumu’nca baz alınan NACE Rev.2’ye göre Lojistik Sektörü, H grubu altında “Ulaştırma ve Depolama” olarak tanımlanmaktadır.

Türkiye’nin GSYH’sı bir önceki yıla göre USD bazında cari fiyatlarla yüzde 3,2 artarak 43 trilyon TL (1 milyar 323 Milyon USD) olmuştur. Benzer hesaplama 2025 için tahmini olarak yapılabilir. Ulaştırma ve Depolama Sektörü GSYH’sı yaklaşık 4 trilyon TL (115 milyar USD) olarak ve bir önceki yıla göre yükselerek gerçekleşmiştir.

KÜRESEL SEKTÖR BÜYÜKLÜĞÜ 110 TRİLYON DOLAR

Türkiye; 85,5 milyon nüfusu, 783.542 kilometre kare yüzölçümü, kıtaları birleştiren konumu ve üç tarafının denizlerle kaplı olması özellikleri ile bölgesinin lojistik üssü olmaya aday bir ülkedir. Küresel lojistik sektör büyüklüğü mal ticareti ile doğrudan ilişki lidir. Küresel Lojistik Sektörü hacminin 110 trilyon USD civarında olduğu öngörülmektedir (Dünya GSYH’nın %10-12’si) 2024 yılı itibarıyla Türkiye’nin GSYH’sı bir önceki yıla göre USD bazında cari fiyatlarla yüzde 3,2 artarak 43 trilyon TL (1 milyar 323 Milyon USD) olmuştur. Benzer hesaplama 2025 için tahmini olarak yapılabilir. Ulaştırma ve Depolama Sektörü GSYH’sı yaklaşık 4 trilyon TL (115 milyar USD) olarak ve bir önceki yıla göre yüksele rek gerçekleşmiştir.

LOJİSTİK SEKTÖRÜNDE TRENDLER

Lojistik alanındaki trendler aşağıdaki şekilde ifade edilebilir: Tesiste (İçeride) Üretim (In-House Production) Düzeyinin Azalması, Dış Kaynak Kullanımında Artış (Outsourcing), Küresel leşme (Küresel Düşünme, Uzun Mesafeli Taşımalarda Artış) ve Liberalleşme (Serbest Pazar Ekonomisi), Hizmetlerin Daha da Özelleşmesi/Katma Değerli Hizmetler, Konsolidasyon-Ölçek Eko nomisi-Birim Düşük Maliyet (Yüklerin Birleştirilmesi, Konsolidas yon, Verimlilik), En az stok (Tam Zamanında Az Miktar Teslimat, Just in Time), Hızlı Yanıt (Siparişten Teslimata olan Sürenin Azaltılması), Erteleme (Postponement, Katma Değerli Hizmetler), Kalite ve Gü venilirlik (Hasarsızlık, Performans), Sürdürülebilir Çevresel Duyarlılık ve Yeşil Lojistik (Karbon, Su ve Enerji Ayak İzleri, Enerji Verimliliği, Geri Dönüşüm), Birleşmeler (Şirket Evlilikleri, Ölçek Ekonomisi, Kümelenme), Tedarik Zinciri Yönetimine Yönelme (Ağ Tasarımı, Optimizasyon), Risk ve Kriz Yönetimi, Toplumsal Duyarlılık (Kurumsal Sosyal Sorumluluk), Bilişim ve İletişim Teknolojileri (ICT) Kullanı mında Artış, Lojistik (Robotik Süreç Otomasyonu (RPA), Nesnelerin İnterneti (IoT), 3D Yazıcı (Birikimli Üretim), Sanal Gerçeklik (VR), Artırılmış Gerçeklik (AR), Metaverse, Dijital İkiz, Otonom Araçlar, Robotlar ve Cobotlar, İzlenebilirlik ve Blok Zinciri, Büyük Veri ve İş Analitiği ve Yapay Zekâ. Sonuç olarak, 2024 yılı lojistik sektörü, tek nolojik yenilikler, sürdürülebilirlik stratejileri ve esnek tedarik zinciri yönetimi ile şekillendi. Gelecek yıllarda da bu trendlerin süreceği ve sektördeki dönüşümün devam edeceği öngörülmektedir

{ "vars": { "account": "G-3HWH7J6WBF" }, "triggers": { "trackPageview": { "on": "visible", "request": "pageview" } } }