Tam buğday ekmeği, sandviçlerini klasik bir dilim beyaz ekmeğin sunduğundan daha besleyici hale getirmek isteyenler tarafından sıklıkla tercihe edilen popüler bir ekmek türü. Tam buğday ekmeği hem inflamasyonu azaltır hem de yapısındaki bol lif içeriğiyle bağırsak sağlığımızı korumamıza yardımcı olur.

Peki tam buğday tüketmenin potansiyel dezavantajları hiç yok mu? Tam buğday ekmeğin en temel yan etkisi, irritabl bağırsak sendromu (IBS) sorunu yaşayan kişilerde şişkinlik, karın ağrısı ve kabızlık gibi gastrointestinal problemler yaratması.

Kilo yönetimi ve prediyabet konusunda uzman bir diyetisyen olan Lauren Harris-Pincus'a göre IBS hastalarının bu tür sorunları yaşama sebeplerini ayrıntılarıyla şöyle anlatıyor:

Öncelikle IBS nedir?

Yapılan istatistiklere göre, 25 ila 45 milyon insan irritabl bağırsak sendromundan muzdarip; teşhisi konmamış hasta sayısı ise daha da fazla belki de. Basitçe anlatmak gerekirse, IBS kalın bağırsağın tahriş olduğu ve şişkinlik, kramplar, kabızlık ya da ishal gibi semptomların ortaya çıktığı yaygın bir rahatsızlık.

IBS yalnızca semptomlarla teşhis edilebilen bir rahatsızlık olduğundan teşhisi son derece güç olabiliyor; ancak bu hastalıkla yaşayanlar yüksek derecede acı ve sıkıntı çekiyor.

Tam buğday neden potansiyel bir sorun?

Sorunun kaynağının glüten olduğu düşünülebilir; ancak mesele aslında biraz daha karışık.

“İnsanların düşündüklerinin aksine, burada sorun glüten değil,” diyor Harris-Pincus, “sorun buğdayda bulunan, IBS rahatsızlığı olanlar tarafından tolere edilmesi güç fruktan maddesi.”

Fruktanlar, FODMAP kategorisinde bulunan, oligosakkarit olarak bilinen bir karbonhidrat türüdür.

“FODMAPlar (mayalanabilir oligosakkaritler, disakkaritler, monosakkaritler ve polioller), bağırsaklar tarafından düzgünce emilemeyen kısa zincir karbonhidratlardan oluşan türlerdir ve bunlar IBS hastalarında semptom tetiklenmesine sebep olurlar,” diyor Harris-Pincus.

Tam buğdaydaki fruktanlar da FODMAP kategorisi altına düştüklerinden, IBS hastalarında istenmeyen yan etkilere sebep olmaları ile bilinirler.

FODMAPler neden karın ağrısına neden olurlar?

FODMAPler yalnızca tam buğday ekmeğinde bulunmazlar, “meyveler, sebzeler, ekmekler, mısır gevrekleri, kuruyemişler, baklagiller, tatlılar gibi birçok besin türünde bulunurlar,” diyor Harris-Pincus.

Tam buğday ekmeği gibi FODMAP gıdaların IBS hastalarında sorunlar çıkarmasının sebebi, bazen vücudun aşırı derecede gaz üretmesine sebep olmaları. FODMAPler, tam buğday ekmeğinde bulunan fruktanlar da olmak üzere, vücutlarımızda doğal yollarla fermente olurlar ve bağırsak bakterilerimize çalışmaları için enerji sağlarlar. Ancak bu bakterilerin fermente FODMAPleri kullanması sonucunda hidrojen açığa çıkar –ve hidrojen ağır karın ağrısı, şişkinlik ve gaz gibi bağırsak sorunlarını beraberinde getirir.

Journal of Human Nutrition and Dietetics dergisine göre, bu sebeplerden dolayı, IBS hastası kişiler, içeriğinde yüksek derece FODMAPler bulunan besinlerden uzak durmalı ve mümkünse eğer düşük bir FODMAP diyetine geçmeliler.

IBS teşhisine sahipseniz ya da benzer semptomlarla mücadele ediyorsanız eğer, tam buğday ekmeği tüketirken biraz tedbirli olmanızda fayda var. Bir sonraki sandviçinizde bedeninizi dinlemeyi ve buğdaya nasıl tepki verdiğine dikkat etmeyi unutmayın.

Kaynak: SAMANTHA BOESCH, https://www.eatthis.com/side-effect-eating-whole-wheat-bread/

Habertürk / Necmiye Uçansoy