Aşı Haftası dolayısıyla Kovid-19 aşıları hakkında bilgilendirmede bulunan Enfeksiyon ve Mikrobiyoloji Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Sünbül, “Aşı, sağlıklı kişiye uygun yolla verildiğinde bağışıklık yanıtı ile enfeksiyona karşı koruma sağlayan proteinlerdir. Aşı ile hastalıklardan korunma en etkili, en kolay ve en güvenilir yöntemdir” dedi.
Kullanımdaki aşılar ve özellikleri
Kovid-19 ile ilgili günümüzde 300’den fazla aşı çalışmasının devam ettiğini söyleyen Liv Hospital Samsun Enfeksiyon ve Mikrobiyoloji Hastalıkları Kliniği’nden Prof. Dr. Mustafa Sünbül, “Bunlardan 7’si dünyada yaygın olarak kullanıma girmiştir. Birkaç tanesi de kısıtlı kullanım sürecindedir. Aşı olarak ya virüsün proteinleri veya virüsün antijen yapısındaki proteinlerinin vücutta sentezini gerçekleştirecek RNA parçacığı (mRNA) verilerek bağışıklık sistemi uyarılır, bunun sonucunda antikor denilen koruyucu proteinlerin yapılması sağlanır. Bu yöntemlerle hazırlanan aşıların hastalığa neden olma riski yoktur ve güvenlidir. Sinovac inaktif virüs aşısı, Moderna ve Pfizer/BioNTech aşıları ise mRNA aşılarıdır” ifadelerini kullandı.
Kovid-19 aşılarının koruyuculuk oranları
Kovid-19 aşılarının koruyuculuk oranları hakkında bilgilendiren Mustafa Sünbül, “Ülkemizde yaygın olarak kullanılan Sinovac aşısının Faz 3 denemelerinde bağışık yanıt yüzde 50-83.5 arasında bulunmuştur. Moderna aşısında yüzde 94.5, Pfizer/BioNTech aşısında yüzde 95, Oxford Astra Zeneca aşısında yüzde 70.4 ve Johnson & Johnson aşısında ise bu oran yüzde 66 civarında bulunmuştur. Aşı, yapılan kişileri ciddi hastalıktan, hastaneye yatıştan ve ölümden korumaktadır. Aşı yapılan kişiler bazen hastalığı hafif geçirebilirler. Diğer bir husus ise aşılanan kişilerin virüsü taşıma ve hastalığı bulaştırma riskinin olmasıdır. Bu nedenle aşı olan kişiler koruyucu önlemlere özen göstermeye devam etmelidir. Aşı takvimi tamamlandıktan sonra antikor testi yaptırmak şart değildir. Aşıya karşı bulaş antikor denilen proteinler kanda kaybolsa bile, aşı sonrası oluşan bellek hücreleri varlıklarını sürdürdüğünden hastalığa karşı koruyuculuk devam edebilir” diye konuştu.
18 yaş altına yapılmamalı
Prof. Dr. Mustafa Sünbül, “Mevcut Kovid-19 aşıları son zamanlarda sıklığı ve tipi artan mutant virüslere karşı tam koruyucu olmadığı da bilinmektedir. Aşı ve içeriğine karşı alerjik şok veya benzeri tablo gelişenlere, ağır ve orta şiddette ateşli hastalığı olanlara, 18 yaş altı çocuklara yapılmamalıdır. Hamileler ve emziren annelerle ilgili henüz yeterli veri olmadığından aşı yapılması kişinin tercihine bırakılır. Son zamanlarda bazı ülkelerde hamile ve emziren kadınlarda kullanıldığı ve güvenli olduğu rapor edilmiştir” bilgisini verdi.
Yan etkileri
Prof. Dr. Sünbül, “Kovid-19 aşılarının genellikle ciddi yan etkileri yoktur. Sık görülen yan etkiler aşı yapılan yerde ağrı, kızarıklık, ısı artışı ve şişlik oluşmasıdır. Bazen ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma, karın ağrısı gibi yakınmalar olabilir. Bu yan etkiler için ağrı kesici ve ateş düşürücülerin alınması yararlı olabilir. Oxford/Astra Zeneca aşısı ile ilişkili az sayıda hastada damarlarda pıhtı oluşumu bildirilmiştir. Ancak bu aşının Avrupa ülkelerinde halen kullanımı devam etmektedir” şeklinde açıklamasını sonlandırdı.
