İstanbul Aydın Üniversitesi (İAÜ) Yükseköğretim Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (YUAM) tarafından gerçekleştirilen bir araştırma, eğitim sistemi açısından çarpıcı ve hazin bir gerçeği ortaya koydu. Araştırmaya göre ilkokul, ortaokul ve lise çağındaki öğrencilerin üçte biri, okulu “kontrol ve disipline etme merkezi ya da güvenilir olmayan ve gereksiz bir yer” olarak görüyor.

ÇARPICI İFADELER!

İAÜ YUAM Müdürü Doç. Dr. Yılmaz Soysal liderliğinde, Doç. Dr. Somayyeh Soysal ve Doktorant Şeyma Dağ tarafından, ilkokuldan lise son sınıfa kadar olan düzeydeki toplam 1782 öğrenci üzerinde gerçekleştirilen araştırma sonuçlarına göre, en az üç çocuktan biri okulu kontrol ve disipline etme merkezi ya da güvenilir olmayan ve gereksiz bir yer olarak görüyor. Öğrenciler, “İlkokul ve Ortaokul Öğrencilerinin Okul Olgusuna İlişkin Metaforlarının Geniş Ölçekli Bir İncelemesi” adı verilen çalışmada, okulla ilgili yaşantılarını ve tecrübelerini ifade ederken “cehennem, düşmanların yuvası, mutsuzluk ve üzüntü yeri, güvensiz, korkunç yer, zaman kaybı, gereksiz yer, çöp kutusu, pis yer, adaletsiz yer, ahır” gibi çarpıcı benzetmeler kullanıyorlar. Katılımcı öğrencilerin yarısı ise okulu olumlu, sevilesi ya da yaşanılası bir yer olarak görüyor. Örneğin çocuklar okulla ilgili yaşantılarını ve tecrübelerini ifade etmek için “konfor, yatak, saray, cennet, güzel ve eğlenceli bir yer, yaşam, özel bir yer” gibi benzetmeleri seçiyorlar. Öte yandan öğrencilerin çok azı okulu bilginin merkezi ya da öğrenmenin gerçekleştiği bir yer olarak görüyor.

“SONUÇLAR ÇOK DÜŞÜNDÜRÜCÜ”

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan İAÜ YUAM Müdürü Doç. Dr. Yılmaz Soysal, “Söz konusu araştırmada ortaya çıkan oranlar bizi hem çok üzdü, hem de fevkalade düşündürüp endişelendirdi. Her ne kadar katılımcıların önemli bir kısmı okul için güzel şeyler söylese de, her üç öğrenciden birinin okuldan nefret derecesinde hoşlanmaması çok acı. Üstelik bu oranlar öğrencinin cinsiyetine göre de değişmiyor. Kız öğrenci katılımcıların da, erkeklerin de üçte biri okulla ilgili oldukça olumsuz ifadeler kullanıyorlar. Her iki cinsiyette de okulu bilginin merkezi ya da öğrenmenin gerçekleştiği bir yer olarak görenler maalesef çok az” diye konuştu.

“OKUL TÜRÜNE GÖRE OKULA OLAN ALGI DEĞİŞİYOR”

Doç. Dr. Soysal bu yorumların okul türüne göre değiştiğini açıkladı. Buna göre ilkokul, ortaokul, Meslek Liseleri ve Spor Liselerinde okuyan öğrencilerin, İmam-Hatip, Anadolu Liseleri ve Fen Liselerinde okuyan öğrencilere göre, okulla ilgili yorumları oldukça olumlu. Seviye olarak ise ilkokul öğrencilerinin tamamına yakını okulu olumlu olarak yorumluyor. Ancak ortaokullarda okuyan her üç öğrenciden biri, Spor Liselerinde okuyan her dört öğrenciden biri ve Meslek Liselerinde okuyan her iki öğrenciden biri, İmam Hatip Liselerinde, Anadolu ve Fen Liselerinde okuyan öğrencilerin ise yarısından fazlası, okulla ilgili olumsuz bir algı ve deneyime sahip.