Fitch dünya piyasalarında adından söz ettiren dijital paralardan kaynaklanan riskler yönetilemezse bunun finansal sistemi bozuntuya uğratabileceğini açıkladı. Fitch’e göre, dijital ödeme sistemlerinin kontrol altına alınmaması durumunda piyasada bir oligopoli yaratabilir. Peki oligopoli nedir? Dijital para ile ilgili riskler nelerdir? İşte konu hakkındaki ayrıntılar....
Fitch Ratings, merkezi dijital paraların ilerleyen süreçte finansal sistemin bozuntuya uğrayacağını açıkladı. Fitch ayrıca CBDC yaygın kullanımının riskler ile fırsatlar arasında bir seçimi zorunlu kılacağını ve risklerle baş edilememesi durumunda dijital ödeme sistemleri piyasada ödeme hizmeti sağlayıcıları arasında bir oligopoli yaratabileceğini de vurguladı.
Bazı gelişen ülke merkez bankaları için CBDC kullanımının bankacılık sistemi gelişmemiş ülkeleri finansal sisteme kaznadırabileceğini belirten Fitch, böylece maliyetin azalacağını, hızın artacağını ve ödeme güvenliğinin sağlanacağını belirtti.
Fitch’e göre, merkeziyetsiz dijital paraların yaygın kullanımının bu hizmet sağlayıcılarının ödemeler üzerindeki veri kontrolünü azaltabileceğini vurgulayan kurum, merkez bankalarının ödeme verileri üzerindeki izleme kabiliyetinin artabileceğinin altını çizdi.
Fitch böylesine bir kontrolün özel veri gizliliğiyle ilgili endişeleri artıracağını ve CBDC’lerin kullanımını azaltabileceğini de ifade etti. CBDC’nin programlanabilmesinin sosyal davranışları etkileme gücünü de beraberinde getirdiğini belirten Fitch, böyle özelliklerin kullanımı arttıkça kullanım talebinin azalacağına dikkat çekiyor.
Eğer merkezi dijital para birimlerinden kaynaklanan risklere karşı gereken koruma sağlanamazsa bunun finansal sisteme zarar verebileceğini dile getirdi.
OLİGOPOL PİYASA NE DEMEKTİR?
Oligopol piyasa birbirine çok benzeyen yada farklılaştırılmış ürünler satan az sayıda satıcı olan piyasadır. Başka bir deyişle, oligopol piyasada birkaç büyük oyuncu pazara hükmederek ve ürün fiyatını kontrol eder.
Piyasalar oyuncu ve rakebet durumuna göre 4 ana grubuna ayrılırlar. Bunlar rekabetin yüksek ve aslında ideal olduğu durumdan hiç olmadığı duruma doğru şu şekilde sıralanırlar:
*Tam Rekabet Piyasası
*Monopolcü Rekabet Piyasası
*Oligopol Piyasa
*Monopol Piyasa (Tekel)
Oligopol piyasada alıcılar çoktur fakat satıcılar azdır. Oligopol piyasada yer alan şirketler çok benzer ürünler ya da hizmetler satar ve piyasayı kontrol ederler. Firmalardan birinin fiyat değişikliğine gitmesi diğerini de etkiler dolayısı ile enflasyonist baskı oluşturmaları kolaydır. Kolaylıkla kartel oluşturabilirler. Bu piyasaya yeni bir oyuncunun girmesi oldukça zordur.
OLİGOPOL PİYASANIN ÖZELLİKLERİ
*Az sayıda (ve de genellikle büyük) satıcı, çok sayıda alıcı vardır.
*Piyasaya giriş önünde engeller vardır.
*Piyasada rekabet vardır ancak düşüktür.
*Üretilen mallar homojen ya da farklılaştırılmış olabilir.
*Piyasada firmaların birbirlerine bağımlılığı çok yüksektir.
*Piyasada eksik bilgi söz konusudur.
