Unicorn'u daha önce birçok çizgi filmde gördük. Tek boynuzlu sembolik at olan unicorn, girişim dünyasında önemli bir anlam taşıyor. Amerikalı ünlü yatırımcı Aileen Lee tarafından girişim dünyasına kazandırılan unicorn tanımı 1 milyar doları aşan şirketler için kullanılıyor. Yani bir girişim şirketinin 1 milyar dolar ve üzeri değeri varsa o şirket unicorn oluyor. Unicorn şirketler en fazla ABD'den çıkıyor.

‘Tek boynuzlu’ olarak Türkçeye çevrilebilen unicorn girişimlerin özelliği değerlerinin 1 milyar dolar veya daha fazla olması.  Cowboy Ventures’ın da kurucusu olan Amerikalı ünlü yatırımcı Aileen Lee bu terimi ilk olarak 2013 yılında TechCrunch’da yayınladığı “Welcome to the Unicorn Club: Learning Form Million Dollar Startups” yazısında kullandı. O günden bugüne kadar girişim ekosisteminin tüm paydaşları tarafından benimsenen bu terim günümüzde yoğun olarak kullanılmaktadır.

ABD’de Silikon Vadisi’nde kurulan Apple, Microsoft, Google gibi girişim şirketleri yatırımcılar sayesinde hızlı büyümeler yakaladılar ve bugünün devleri haline geldiler. Bunlar 80’lerin ve 90’ların sonunda yaşanan gelişmelerdi. Ancak 2000’li yıllardan bu yana girişimcilik ekosisteminde inanılmaz bir büyüme görüldü. 2010 yılından bu yana ise bu büyüme kat kat hızlandı ve milyar dolarlık girişimlerin sayısı hızla arttı.Dünyada değeri her geçen gün artan unicorn girişimlere örnek vermek gerekirse, Uber'den bahsedebiliriz. Toplumun sorununa dikkat çeken ve bir anda yükselişe geçen Uber, değerine değer katmaya devam ediyor. Türkiye'de ise şu ana kadar unicorn girişime örnek yoktu. 

Türkiye’deki Unicorn Girişimler

Mayıs 2020’ye kadar Türkiye’den herhangi bir unicorn girişim çıkmamıştı. Ancak 2010 yılında Sidar şahin tarafından kurulan İstanbul merkezli mobil oyun şirketi Peak Games, 1,8 milyar dolara ABD’li oyun devi Zynga’ya satılmasıyla ilk unicorn girişimimizi böylece çıkarmış olduk.

Dünyadaki Örnekler

ABD’de Silikon Vadisi’nde kurulan Apple, Microsoft, Google gibi girişim şirketleri yatırımcılar sayesinde hızlı büyümeler yakaladılar ve bugünün devleri haline geldiler. Bunlar 80’lerin ve 90’ların sonunda yaşanan gelişmelerdi. Ancak 2000’li yıllardan bu yana girişimcilik ekosisteminde inanılmaz bir büyüme görüldü. 2010 yılından bu yana ise bu büyüme kat kat hızlandı ve milyar dolarlık girişimlerin sayısı hızla arttı. Girişimcilik rüzgarının sertleşmesiyle unicorn girişim sayısında da bir patlama yaşandı ve unicorn girişimler ABD’de ve Çin’de ekonominin en güçlü aktörleri durumuna geldi.

CB Insight’ın en güncel verilerine göre şu anda dünyada 236 unicorn şirket bulunuyor. Bu şirketlerin toplam değeri ise 811 milyar dolar olarak hesaplanmış durumda.

Bu konunun lideri tahmin edilebileceği üzere ABD. Paylaşılan verilere göre ABD’de şu anda 116 tane unicorn girişim bulunuyor. ABD’yi Çin takip ediyor. ABD ve Çin’in yanı sıra Hindistan, İngiltere, Singapur, Güney Kore, Almanya, İsveç, Hollanda, Brezilya, Endonezye gibi ülkelerden de girişimler kendilerine sıralamada yer edinmiş durumdalar.

En değerli unicorn girişim ise Uber. Türkiye’de de bilineni değiştiren ve İstanbul’da çok rağbet görmeye başlayan Uber, 68 milyar dolarlık piyasa değeriyle zirvede yer alıyor. Uber’i taşımacılık girişimi olan Didi Chuzing, Xiaomi, China Internet Holding gibi Çin girişimleri takip ediyor. Beşinci sırada ise konaklama alanında hizmet veren ve değeri 29.3 milyar dolar olan Airbnb bulunmakta.

CB Insight’ın tüm listesine buradan ulaşabilirsiniz.

Decacorn ve Hectocorn Girişimler

1 milyar dolara ulaşan girişimlerin sayılarının çoğalmasıyla ve değerlerinin daha da artmasıyla yeni kavram daha ortaya atıldı. Bu kavram da ‘decacorn’. 10 milyar dolar değerlendirmeyi geçen şirketler için kullanılan decacorn kapsamında dünyada 16 şirket bulunuyor. Bu şirketler, ağırlıklı olarak ABD ve Çin’de yer alıyor. Hindistan da e-ticaret portalı Flipkart ile decacorn listesine dahil olmuş durumda. Zamanla decacorn girişim kavramının da yetersiz kalacağı şimdiden fark edilmiş durumda ve 100 milyar dolar değerindeki girişimler için de bir tabir bulundu: o da hectocorn. Ancak hali hazırda değeri 100 milyar dolara ulaşmış bir girişim bulunmamaktadır.

Belirttiğimiz üzere artık Türkiye’den çıkmış bir unicorn girişim bulunmakta. Peak Games ekibini tebrik ediyoruz ve bu sayıların artması ve decacorn ve hectocorn girişimlerin de ülkemizden çıkmasını temenni ediyoruz.