EGD / DEİK Ticari Diplomasi Yolculuğu buluşmalarının bu haftaki konuğu DEİK Türkiye / Libya İş Konseyi Başkanı Murtaza Karanfil oldu. 6 milyon nüfuslu Libya'ya, ortalama 6-7 yılda 2.5 milyar dolarlık ihracat yapıldığını belirten Karanfil, “100 milyon nüfuslu Mısır'a 3 milyar dolar ihracat yaptık. Libya'ya yapılan ihracatın sadece Libya ile değil burası bir geçiş yolu ”dedi.

Libya'da göreve gelen geçici hükümetin henüz bütçeyi onaylamadığını belirten Karanfil, nisanda yüzde 228'lik ihracat artsa dahi bizim aslında beklediğimiz hareket bütçenin onaylanmasıyla gerçekleşeceğini belirtti. Karanfil; Nisan ayında demir-çelik dışı metaller yüzde 230, elektrik-elektronik yüzde 334, halı yüzde 105, hububat yüzde 230, mobilya 74, yaş meyve yüzde 278, kuru meyve ihracatı yüzde 140 arttığını ifade etti.

6 milyon Libya bizim için çok önemli

2016-2019 yılları arasında geliri petrol olan Libya'nın darbeci Hafter kontrolünde bir grubun petrol hilali dediğimiz bölgeyi kapatması nedeniyle Libya bölgesinde 150 milyar dolara varan bir petrol satış kaybı yaşandı. Libya yüz ölçümü bakımından Türkiye'nin 2.5 katı büyüklüğünde. Afrika'ya açılan bir kapı ve Avrupa'nın göbeğinde bir ülke. Bugün Trablus-Roma 40 dakika. Bir dönem 90 milyar liraya ulaşan petrol geliri neredeyse sıfıra indi. 2019'un ilk 4 haftasında Hafter destekçileri Trablus'u ele geçirmeye çalıştı. Trablus 2019 Nisan ayında kuşatma altına alındı. Libya sahipsiz ve kimsesiz görüldü. O dönemki Ulusal Mutabakat Hükümeti Birleşmiş Milletlere bir çağrıda bulundu kuşatmadan kurtarın dedi. Bu çağrıya sadece Türkiye'den destek geldi.

Libya'ya ihracatımız 3 milyar dolar

Bugün biz 6 milyon nüfuslu Libya'ya, ortalama 6-7 ayda 2.5 milyar dolarlık ihracat yaparken 100 milyon nüfuslu Mısır'a 3 milyar dolar ihracat yaptık. Bu da Libya'ya yapılan ihracatın sadece Libya ile sınırı kalmadığını, buranın bir geçiş rotası olduğunu gösteriyor.

Libya ekonomisi petrol, petrokimya gazlara yüzey

Dünya doğalgaz rezervinin yüzde 0,8'i Libya'da mevcuttur. Bunun üzerine tespit edilmeyen kısmının ise mevcut gazın 2-3 katı olduğu düşünülüyor. Libya'da ticaret 300 milyon kişi varmış gibi yapılıyor. Petrokimya, madencilik, araştırmalar üzerine yatırımlar büyük avantajlar barındırıyor. Libya'da lojistik sektöre yönelik Yatırımlar, madencilik, inşaat malzemeleri, seramik üzerine yapılacak yatırımlar olan Libya'da yatırımcısına kazandıracaktır.

Ödeme önceliği Türk müteahhitlerin olacak

2019 Ağustos ayında Libya ile bir anlaşma imzalandı. Müteahhitlerin eski alacakları 4 milyar dolara yakın. Yeni hükümet göreve gelir gelmez öncelikleri Türk müteahhitleri olacak. Bütçe sorununu çözdükten sonra hızlı aksiyon alacaklarını düşünüyoruz

Libya'da hükümeti kurulunca ihracatımız arttı

Nisan ayında yüzde 228'lik bir ihracat yaşandı. Demir-çelik dışı metaller yüzde 230, elektrik-elektronik yüzde 334, halı yüzde 105, hububat yüzde 230, mobilya yüzde 74, yaş meyve yüzde 278, kuru meyve yüzde 140 arttı. Bu özellikle Libya hükümetinin kuru sabitlemesiyle geldi. Ülkede Kaddafi döneminde kadar güçlü bir devlet yok. Libya'da güvenlik sorunu yok, asıl sorun ekonomik sorun.

Lojistik Üs'le Afrika'nın göbeğine inecek pozisyon yakaladık

Libya'nın hayali olan Lojistik Üs projesi bitti. Libya Kuzey Afrika'da 100 milyon insanın çok rahatlıkla ekonomi yaşayacağı bir ülke haline gelebilir. Afrika'da maalesef doldurulabilir depolanması için doğru düzgün, uluslararası standartlara uyan bir tesis mümkün değil. Libya'da yapacağımız lojistik üsle Süveyş Kanalı ve Batı Afrika'ya ulaşım yollarına alternatif, Afrika'nın belki de göbeğine inecek bir pozisyon ve avantajda. Türk deneyimiyle yapılacak lojistik üsle burada tedarik zincirinde olan ihtiyaçlar da ülkemizden karşılanabilir.

Libya'da bankalara güvensizlik var

Geçtiğimiz 8. Ayda ticaret ve sanayi başkanlarıyla yaptığımız görüşmede bana verdikleri toplantıda Libya halkının banka mevduatı 80 milyar dinarı buluyor. Libya'da bankalara bir güvensizlik söz konusu. Bankalarda bu kadar mevduat varsa halkta ve evlerde bunun en az iki-üç katı bir para söz konusu. Libya güvenlik ve istikrar kaybından paranın dışında yurtdışına çıktı. Bir kısmı evlerde kaldı bir kısmı Afrika'da kaldı. Sonunda 3 milyar değerli rahat yakalarız. Bütçe onayının yansımasını 2022'de göreceğiz.

Türkiye'ye 600 milyon dolarlık Yatırım

Libya'da 70 milyar dolarlık bir bütçesi olan Libya dış Yatırımlar kurumu var. Bu kurumun Mısır, Afrika ve bazı Avrupa ülkelerinde birçok yatırımı bulunuyor. Afrika'daki turizm sektöründe 5 yıldızlı dağıtım ve petrol dağıtım istasyonlarının diğer kurum tarafından yapılıyor. Bu kurumun yetkilileri geçen yıl ülkemizi ziyaret etti. Türkiye'de 600 milyon dolarlık bir Yatırım planladıklarını söylediler. Yeni hükümetin yetkililerle daha güçlü bir tanıtım geliştireceğimizi düşünüyorum. Umarım kısa sürede Yatırım hamlelerini genişletirler.