İ stanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü tarafından düzenlenen Uluslarası Webinar Serisinin beşincisi ‘Son Gelişmeler Işığında Türk-Amerikan İlişkilerinin Geleceği’ adıyla gerçekleştirildi. Üniversitenin resmi YouTube kanalından canlı yayınlanan webinarın moderatörlüğünü İstanbul Aydın Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ragıp Kutay Karaca ve TRT World editörü Yusuf Erim gerçekleştirdi. Webinarda Altınaş Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Çağrı Erhan, Suriyeli eski diplomat ve PeopleDemandChange platformu kurucusu Bassam Barabandi, Catholic Üniversitesi’nden Prof. Herbert Reginbogin, emekli deniz amirali ve danışman Richard Outzen ve İAÜ Öğretim Görevlisi ve ABD-Türkiye İlişkileri Dış Politika Uzmanı Ali Çınar konuşmacı olarak yer aldı. Webinarda Türkiye-ABD ilişkilerinin dünü, bugünü ve yarını ele alınırken, Türkiye-ABD ilişkileri kapsamında masada olan sorunların, ABD’de Biden ile gelişen anlayış değişikliğinden kaynaklandığı, bu sorunların çözümü için her şeyden önce karşılıklı güvenin tesis edilmesi gerektiği, konuların iç ve uluslararası hukuk bağlamında ele alınması gerektiği ifade edildi.
“ADETA HASMANE BİR DÖNEM YAŞIYORUZ”
Toplantının açılış konuşmasını yapan İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Doç. Dr. Mustafa Aydın, “18. yüzyılda deniz ticaretiyle başlayan, II. Dünya Savaşı sonrası NATO ile zirveye ulaşan TürkABD ilişkileri 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’ndan bu yana ilk defa bu kadar gergin, deyim yerimdeyse hasmane bir dönem geçiriyor. Bu ‘hasmane’ durumda her iki tarafın da payı var” ifadelerini kullandı. Türkiye-ABD ilişkilerinin yaklaşık 200 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu hatırlatarak sözlerine başlayan Altınbaş Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Çağrı Erhan, “Türk-Amerikan ilişkilerinde belki de ilk kez masada bu kadar çok sorun mevcut. ABD’nin Suriye’nin kuzeyinde PKK’yı desteklemesi, FETÖ terör örgütü liderinin halen Pennsylvania’da ikamet ediyor olması, Rusya’dan S-400 savunma sistemlerinin satın alınması, Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması, CAATSA yaptırımları, sözde soykırım iddiaları ve Halkbank davası gibi pek çok sorun sayabiliriz” dedi. Türkiye-ABD ilişkilerindeki sorunların, Erdoğan ve Trump arasındaki ikili ilişkilerden dolayı bir süre görmezden gelindiğini ifade eden Eski Suriyeli diplomat ve PeopleDemandChange platformu kurucusu Bassam Barabandi, “Sözkonusu sorunlar yönetim anlayışı değişikliği sebebiyle açığa çıktı. ABD Başkanı Biden’ın ‘soykırım’ ifadesini kullanması da bu anlayış değişikliği ile doğrudan ilgili” diye konuştu. İAÜ Öğretim Görevlisi ve ABD-Türkiye İlişkileri Dış Politika Uzmanı Ali Çınar ise, “Türk-Amerikan ilişkilerinde mevcut en başlıca sorun güven eksikliği, iki liderin 90 gün sonra ilk kez konuşması bunun en temel göstergesi. Her iki NATO müttefiki öncelikle güven sorununu aşmalı. Güven sorununun aşılabilmesi için pozitif diyalog kanalı açabilecek her konu ön plana çıkarılmalı” dedi. Biden yönetiminin göreve gelmesini Türk-Amerikan ilişkileri için yeni bir dönüm noktası olarak değerlendiren Catholic Üniversitesi’nden Prof. Herbert Reginbogin, “Halkbank, terör örgütü elebaşı ve ‘soykırım’ iddialarında ABD’nin tutumu uluslararası hukukun gerektirdiği şekilde. Türkiye’nin bu konudaki iddiaların delillendirilmesi gerekli” şeklinde konuştu. Son olarak söz alan ve Türk-Amerikan ilişkilerini bir çeşit ‘döngü’ olarak tanımlayan emekli deniz amirali ve danışman Richard Outzen, “Her ne kadar NATO Türkiye’nin çıkarlarını korumamış olsa bile Türkiye’nin NATO’dan ayrılması öngörülmüyor ve Türkiye’yi birlik dışına itecek bir mekanizma da mevcut değil” açıklamasını yaptı.
