Gluten, başta ekmek olmak üzere tahıl ağırlıklı besinlerin çoğunda yer alan, bulunduğu gıdaya kıvam veren, kabarmayı sağlayan ve ürünlerin birbirine bağlanmasına yardımcı olan bir protein türü. Ancak bazı durumlarda, söz gelimi çölyak hastalığı, buğday alerjisi gibi, sindirim ve emilim sorunları yaşayan insanların glutensiz beslenmesi gerekiyor.
Bunun yanında zayıflamak için de glutensiz diyet uygulayanlara rastlanabiliyor. Glutensiz diyet o kadar popüler oldu ki, en küçük marketlerde bile glutensiz ürünlerin olduğu raflara denk gelinebiliyor. Peki bu ne kadar geçerli? Gluteni tamamen hayatımızdan çıkarmak mı gerekiyor? Yediden yetmişe herkes, sağlık için glutensiz gıdalarla beslenmek zorunda mı?
İstanbul Aydın Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Dyt. Serap Andaç Öztürk, bütün bu soruların yanıtını verdi.
“GLUTENSİZ DİYET ÇOK POPÜLER AMA…”
Sözlerinin başında herkesin glutenden uzak durmasının gerekmediğinin altını çizen Dr. Dyt. Andaç Öztürk, “Günümüzde glutensiz beslenme, özellikle zayıflama, sindirim sistemi hassasiyetleri ve otizm, şizofreni, fibromiyalji gibi kimi hastalıkların tedavisinde sıkça tercih edilen, çok popüler bir yaklaşım. Ancak glutensiz diyet temel olarak; sadece çölyak hastası, çölyak olmayan gluten duyarlılığı, buğday alerjisi gibi durumlarda kullanılan ve bu rahatsızlıklara sahip kişiler tarafından bir ömür boyu uygulanması gereken diyet programı. Bunun dışında kalan kişilerin ‘muhakkak glutensiz diyet programı izlemeleri gerekir’ şekilde kesin ve net bir bilimsel görüş birliği yok. Ancak elbette tıbben gerekli olduğu durumlarda glutensiz diyet uygulamalarının tercih edilmesi gerek” diye konuştu.
GLUTEN YERİNE NE KULLANACAĞIZ?
“Glutensiz diyette buğday, arpa, çavdar ve bunları içine alan ürünler diyetten çıkartıldığı için yerine kurubaklagil, mısır, pirinç, patates ya da bizim ‘psödotahıl’ olarak adlandırdığımız amarant, kinoa, karabuğday kullanılabilir” diyen Dr. Dyt. Andaç Öztürk, “Yulaf içinse bir parantez açmak gerekebilir. Eğer diğer tahıllar ile karışmamışsa, yetişkinlerde 50 grama kadar yulaf tüketimine izin verilebilmektedir. Bunun dışında buğday, arpa ve çavdar gibi tahıllardan uzak durulması gerekir” ifadelerini kullandı.
“ÇOK DİKKATLİ BİR TÜKETİCİ OLUNMALI”
Glutensiz ürünlerin posa ve B grubu vitaminleri diğer besinlere göre daha az bulundurduğunu hatırlatan Dr. Dyt. Andaç Öztürk, “Glutensiz diyet programı uygularken çok dikkatli bir tüketici olmak gerekiyor. Zira gluten, kıvam artırıcı olarak diş macunu gibi maddelerde de kullanılıyor. Bu nedenle gluten diyeti yapanların, satın alacakları ürünleri çok dikkatli okuması, dışarıda yemek yerken bu hassasiyetinin altını çizmesi ve sipariş içeriğini titizlikle sorgulanması gerekir” diyerek sözlerini tamamladı
