Türkiye-Karadağ İş Konseyi Başkanı Naser Alim “Türkiye’den Karadağ’a 33,2 milyon Avro  tutarında yatırım gerçekleşti. Bu veriyle ülkemiz Karadağ’a yapılan doğrudan yabancı yatırımlar içinde 4’üncü sırada yer alıyor” dedi.

Karadağ-Türkiye İş Konseyi başkanlık görevini yürütüyorsunuz. Bu konsey Karadağ bağımsızlığını ilan ettikten hemen sonra kurulmuş. Konseyin kuruluş amacı nedir?

Öncelikle sizlere DEİK hakkında kısa bilgi vermek istiyorum.

1986 yılında kurulmuş olan DEİK; Türkiye’nin yurt dışındaki ticaret ve yatırımlarını geliştirmek amacını güden, gönüllü bir diplomasisi örgütüdür. Bugün itibariyle, DEİK’in 144 iş konseyi, 1000’i aşan üye şirketi bulunmaktadır.

Türkiye-Karadağ İş Konseyi, 2002 yılında kurulmuş olan Türk-Yugoslav İş Konseyi altında faaliyet göstermekteydi. Karadağ bağımsızlığını ilan ettikten hemen sonra, 2008 yılında Türkiye-Karadağ İş Konseyi olarak, ayrı bir İş Konseyi oluşturuldu ve o günden bu yana Türkiye ile Karadağ arasındaki ticari ve yatırım ilişkilerinin artırılması yönünde faaliyetlerini sürdürmektedir.

Konseyi’nin kurulma amacına gelince, Karadağ, gelişme sürecinde bir ülke olmasından dolayı pek çok sektörde önemli fırsatları içermekteydi. Bundan dolayı Konseyi olarak otel ve konut inşaatları, altyapı, inşaat malzemeleri, turizm, ev tekstili, beyaz eşya üretimi ve enerji alanlarında Türk iş insanlarının Karadağ ile yatırım ve ticari iş birlikleri kuracakları platformlar yaratmayı hedefledik. Karadağ’daki muhatap kuruluşumuz Karadağ Ekonomi Odası’dır. Konseyi olarak, kurulduğumuz günden bu yana, iki ülke arasındaki ticaretin önünü açmak, Karadağ pazarını bir yatırım destinasyonu olarak Türk özel sektörüne tanıtmak ve hali hazırda yatırımcı firmaların sorunlarına eğilmek amacıyla çalışmalarımıza yön veriyoruz. Bu amaçla, Türk ve Karadağ özel sektörünü bir araya getirecek Forumları, iki ülkenin ticari mevzuatı hakkında bilgi verildiği seminerler, kısıtlı katılımlı CEO yuvarlak masa toplantıları, sektör spesifik toplantılar gibi etkinlikler düzenliyoruz. Bu etkinlikleri hayata geçirirken, çeşitli iş dünyası ve kamu kuruluşları ile iş birliği halinde oluyoruz.

İş Konseyi bünyesinde yer alan firmalarımız, ağırlıklı olarak Karadağ ile hali hazırda yatırım ve ticari ilişkileri olan firmalar. Konsey bünyesindeki firmalarımız ile birlikte, Karadağ pazarındaki deneyimlerimizi, yeni iş birliklerinin oluşturulması için nasıl kullanabileceğimize dair istişareler düzenliyoruz. Bu istişareler sonucu, yıllar içinde hem Karadağ hem de Türkiye’de iki ülke iş insanlarının bir araya gelebildikleri platformlar yaratmaya çalıştık, çalışmaktayız. Mevcut dostane ilişkilere rağmen, ekonomik ilişkilerimiz potansiyelini yansıtmamaktadır. Bundan ötürü yatırım ve ticari ilişkilerin artırılması için, İş Konseyi olarak faaliyetlerimizi sürdürüyoruz.

Son zamanlarda Türk işadamlarının Karadağ ile olan ilgisi artıyor. Aynı zamanda Karadag'da olan Turk sermayesi de artıyor. Bunun nedenleri nelerdir?

Karadağ’ın yabancı yatırımları özendirici birçok özelliği bulunmaktadır: AB’ye aday ülke olması ve tahminlere göre 2025’e kadar süreci tamamlayacak olması, üyelik müzakere fasılların birçoğunun halihazırda açılmış ve müzakerelerin sorunsuz devam ediyor olması, 2017 yılında NATO üyesi olması, kurumlar vergisinin %9 olarak uygulanması ve bu özelliği ile çevre ülkeler arasında en düşük kurumlar vergisi oranı uygulayan ülke olması, uluslararası kuruluşlara üye olmuş dünya ile entegre bir ülke olması, birçok ülke ile ikili ticaret anlaşmalarının bulunması, Adriyatik’ten Balkanlara açılan önemli bir liman ülkesi olması, Dünya Bankası Doing Business Raporu’na göre 42. Sırada olması, yerli ve yabancı yatırımcı arasında fark olmaması, yatırımcılara sektör sınırlaması getirilmemesi, bankacılık sisteminin oturmuş olması, vb. sayılabilir.

Karadağ’ın yabancı yatırımcıya sunduğu teşvikler de, ülkeye ilginin artması üzerindeki bir diğer sebep. Karadağ’ın Türkiye’ye mesafe olarak yakınlığı, mevcutta gümrüksüz ticaret imkânı ve haftanın 7 günü Türkiye’den Podgoritsa’ya uçuşun olması, ülkenin diğer avantajlarından sayılabilir.

Kaç Türk işadamı Karadağ'da faaliyet gösteriyor ve şimdiye kadar nasıl bir iş ortamıyla karşılaşmışlardır? Karadağ olarak nasıl bir iş imkanı sunuyoruz?

Eylül 2018 itibariyle Karadağ’da faaliyet gösteren Türk firmalarının sayısı 1.620’yi bulmuştur. Aktif olarak faal olan firma sayısı bu rakama göre çok daha az durumdadır. Aktif firma sayısının 350-400 olduğu tahmin edilmektedir.

Karadağ Merkez Bankası tarafından açıklanan verilere göre; Karadağ’a 2018 yılı Ocak-Temmuz döneminde gerçekleştirilen doğrudan yabancı yatırımlar kapsamında; Türkiye’den Karadağ’a 33,2 milyon Avro tutarında yatırım gerçekleşmiştir. Bu veriyle ülkemiz Karadağ’a yapılan doğrudan yabancı yatırımlar içinde 4’üncü sırada yer almaktadır.

Karadağ ile ticarette pazarın tüketim alışkanlıklarının çok iyi incelenmesi ve buna göre hareket edilmesinde fayda vardır. Doğru bir pazar araştırması neticesinde bir çok sektörde Karadağ pazarına ihracat yapmak mümkün olabilmektedir. Karadağ, hemen hemen tüm sektörlerde ihtiyaçlarını ithalat yoluyla karşılayan bir ülkedir.

Karadağ’da küçük ölçekli iş kurma konusunda, iş kurulmadan önce fizibilite yapılması büyük önem arz etmektedir. Zira, az nüfus, düşük ücretler ve kısa turizm sezonu gibi etkenler, turizm sezonu dışında işletmenizin ekonomik beklentilerinin karşılanmasında engel teşkil edebilir. Bu sebeple Karadağ, ekonomik anlamda talep azlığı sebebiyle küçük işletmeler için iş yapması zor olabilecek bir ülke olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, iş kurmaya karar vermeden önce birkaç kere ziyaret ederek yerinde inceleme yapılmasında önemli oranda fayda görülmektedir.

Karadağ birçok sektörde ithalata bağımlı, imalat sanayi gelişmemiş bir ülkedir. Bu sebeple, sanayi ürünlerine yönelik herhangi bir sektördeki istihdam sağlayıcı yatırım Karadağ ekonomisi ve ülkemiz yurt dışı yatırımları açısından önemli bir kazanım olacaktır.

Karadağ Ticaret Odası ile iyi bir işbirliği içindesiniz. Ticari ilişkilerimizi nasıl geliştirebiliriz?

Türk iş dünyasının Karadağ’a olan ilgisinin daha çok bireysel firma/girişimcilik bazında olduğu görülmektedir. Bu sebeple ticari ilişkilerin geliştirilmesi açısından daha çok sektörel veya genel heyet ziyaretleri gerçekleştirilmesinde büyük fayda bulunmaktadır.

Biraz da grubunuz hakkında bilgi alabilir miyiz ? Bölgede neler yapıyorsunuz?

Alim Grup, Makedonya, Kosova, Arnavutluk bölgesine mobilya ve inşaat endüstrisine yönelik ağaç bazlı panel (MDF, Yonga Levha, Laminat Parke, Kapı Paneli)  ihracatı yapmak üzere 2001 yılında Istanbul’da kuruldu. Günümüzde Karadağ, Sırbistan (Belgrad) ve Makedonya’da (Üsküp) yaklaşık 14 bin m2 kapalı alanda satış faaliyetlerini yürütmekte olup, Istanbul’da 15 bin m2 kapalı alana sahip merkez binasında ise, mobilya sektörüne yönelik kenar bantı üretmektedir.

2004 yılında, Dünya’nın önde gelen ağaç bazlı panel üreticilerinden Kastamonu Entegre’nin ürünlerini bu bölgedeki tek satıcılığını üstlenen Alim Grup, 2010 yılında bünyesine Boyut Plastik’i de katarak, 45 milyon euro’luk bölümü doğrudan olmak üzere toplamda 75 milyon euro’luk bir ihracat hacmine ulaştı.

2005 yılında kurulan BOYUT PLASTİK, yüksek kalitede kenar bantı üreterek dünya pazarına sunmaktadır. Yıllık 7 bin ton kapasiteye sahip İstanbul'daki modern ve yüksek teknoloji üretim tesisinde PVC, ABS, 3D, PP kategorilerinde üretim yaparak üretiminin yarısını 50'den fazla ülkeye ihraç etmektedir. Boyut Plastik olarak hedefimiz kenar bantında Türkiye’de % 25 Pazar payına sahip olmak ve Avrupa’nın en büyük 5 şirketi arasına girmektir.