İstanbul Havalimanı'nda Finlandiya pasaportlu Hassan Sakarie Abdullah cumartesi gecesi bindiği takside 300 bin euro para unuttu.

Taksi sürücüsü Engin Olgaç müşterisini Aksaray'da bir otele bıraktı. Aracı yıkamaya götüren Olgaç orada içi para dolu çantayı fark etti.

Toplamda 70 bin TL kredi borcu olan Olgaç, müşterisinin kaldığı otele giderek parayı hiç düşünmeden teslim ettiğini açıkladı. Parasını teslim alan Hassan Sakarie Abdullah taksiciye sadece 50 euro bahşiş verdi.

Haberlerde izlediğimiz bu kısım erdemli bir davranış hikayesinin haberi... Ama asıl dikkat çeken şey bir turist içi binlerce euro dolu bir çanta ile elini kolunu sallayarak nasıl ülkeye girdi? 

‘KİŞİNİN BEYANI ESASTIR’ 

Sözcü'den Can Mumay'ın derlediğ habere göre, 15 Nisan 2015 tarihli Gümrük Muhafaza Müdürlüğü Genelgesi'ne göre kişilerin yurt dışından Türkiye'ye yüklü miktarda döviz getirdiklerinde savcılığa bilgi verme maddesi çıkarıldı. Söz konusu genelgede ayrıca kişilerin paranın kaynağına ilişkin beyanlarının esas olarak kabul edilmesi gerektiği ifade edildi.

Gümrük idaresi beyanın aykırı olduğunu tespit ederse en az iki memur tarafından tutanak tutacak ve konu Mali Suçları Araştırma Kurumu'na (MASAK) bildirilecekti.

Düzenleme başta muhalefet olmak üzere ‘Türkiye'yi kara para cenneti' yapabileceği endişesi ile ciddi şekilde eleştirildi.

KANUN DÜZENLENDİ

Kanunun muhalefet ve iş dünyasında tepki çekmesi ile uygulamada gözüken bazı aksaklıklar Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğü 2016/1 sayılı genelgesinde düzenlendi.

Bu düzenlemeye göre uygulama sıkılaştırıldı ve yurt dışından alınan bir kredi, kişisel sermaye niteliğindeki kişisel borçlar, armağan, hediye, bağış, çeyiz, gelin ve güveyin karşı tarafa verdiği para, miras, veraset veya kalan mal ve göçmen işçilerin kendi ülkesindeki borçlarını tasfiyesine yönelik ödemeler ve göçmenlerin varlıkları gibi nakit paraların, gümrük giriş noktalarından yurda getirilmesi yasaklandı.

Düzenlemede yolcuların yanlarında getirdikleri paraya ilişkin beyanlarının esas alınması gerektiği vurgulanırken getirilen nakdin kredi veya kişisel sermaye olmaması gerektiğinin altı çizildi.

Nakdin kaynağının, yurt dışından alınan bir kredi veya kişisel sermaye hareketi olduğunun beyan edilmesi halinde, bu durum Nakit Beyan Formu ile kayıt altına alınıyor ancak paranın yurda girişine izin verilmiyor. Kısaca kanunlara göre kredi ve kişisel sermayenin bankacılık sistemi üzerinden yurda aktarılması gerekiyor.

HANGİ PARANIN YURDA SOKULMASI SERBEST?
Mal ve hizmet ihracat bedeli, transit ticarete ilişkin kazançlar, yabancı sermaye bedeli veya bankacılık sistemi vasıtası ile getirilenler hariç olmak üzere diğer kaynaklardan temin edilen nakdin gümrük giriş noktalarından yurda getirilmesi serbest. Girişi serbest olan paralar için doldurulan nakit beyan formlarına ‘ihracat bedeli' veya ‘yabancı sermaye bedeli' yazılması gerekiyor.

KİMLERDEN AÇIKLAMA YAPMALARI İSTENİYOR?

5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve İlgili Mevzuat Kapsamında Uyulması Gereken Hususlar'a göre, idarece yapılan risk analizi, ilgili personelin değerlendirmesine göre örnekleme yoluyla da yapılabilir. Yolcular paranın kaynağı hakkında bilgi vermekten imtina ederse üst ve eşyaları aranabilir.

PARANIN KAYNAĞI AÇIKLANAMAZSA

Yolcu nakit paranın kaynağına ilişkin olarak herhangi bir açıklama yapmaması durumunda ise hakkında tutulan tutanağın bir kopyası MASAK'a gönderiliyor. Açıklanmayan miktarın yüzde 10'u kadar bir kısmı idari para cezası olarak kesiliyor ve kalan paraya da el konuyor. Ayrıca Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu kapsamında olay Cumhuriyet Savcılığı'na da bildiriliyor. Ticaret Bakanlığı geçen mart ayında gümrüklerde nakit işlemlerine ilişkin kontorllerin artırılması amacıyla görevli personelin olaya daha hassas yaklaşması gerektiğini vurguladı.

TÜRKİYE'DEN YURT DIŞINA NE KADAR NAKİT ÇIKARABİLİR?

Türkiye'den yurt dışına çıkacak olan biri 25 bin TL veya 10 bin euro üzerinde bir miktar ile yurt dışına çıkarılıyorsa parayı beyan etmek zorunda. Yurt dışına çıkarılmakta olan nakit ile ilgili olarak gümrük idaresi tarafından açıklama istenebilir. Gümrük idaresince istenen açıklamanın eksik yapıldığının veya hiç yapılmadığının anlaşılması halinde, Nakit Açıklama Tutanağı düzenlenir. Nakit Açıklama Tutanağı en az iki memur ile açıklamada bulunan yolcu tarafından imzalanır. Tutanakların bir örneği Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı'na gönderilir.

YURT DIŞINA ÇIKARILAMAYAN PARALAR?

1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki kanuna göre yurt dışına çıkarılacak yerli sermaye , kişisel sermaye niteliğindeki kişisel borçlar, armağan, hediye, bağış, çeyiz, gelin ve güveyin karşı tarafa verdiği para, miras, veraset veya kalan mal ve göçmen işçilerin kendi ülkesindeki borçlarını tasfiyesine yönelik ödemeler ve göçmenlerin varlıkları, yurt dışına verilecek krediler, Dışarıda yerleşik kişilerin, (yurt dışındaki yatırım ortaklıkları ve yatırım fonları dahil) sermaye piyasası mevzuatına göre yetkili bulunan bankalar ve aracı kurumlar vasıtası ile satın alacakları, satacakları her türlü menkul kıymetler ile diğer sermaye piyasası araçlarını ve bu kıymetler ve araçlara ait gelirler ile bunların satış bedelleri, dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye’de satın aldıkları veya sahip oldukları gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni hakların gelirleri ve satış bedelleri, Türkiye’de yerleşik kişilerce yurtdışında gayrimenkul ve gayrimenkule bağlı ayni hakların alış bedelleri, Gümrük çıkış noktalarından çıkarılamaz. Bu kapsamdaki nakit ancak bankacılık sistemi vasıtasıyla çıkarılabilir.

ABD’DE DURUM NE?

Amerika Birleşik Devletleri’ne giden bir yolcunun üzerinde 10 bin dolardan fazla nakit varsa bunu beyan etmesi gerekir. Yolcu iki kişi birlikte seyahat ediyorsa ve yine 10 bin doların üzerinde bir para taşıyorsa yanında bunu da beyan etmesi gerekir.

AB’DE DURUM NE?

15 Haziran 2007 tarihinden itibaren geçerli olan Avrupa Tüzüğü’ne göre yanında nakit olarak 10.000 € veya daha fazlasının taşıyan bütün yolcular AB giriş ve çıkışlarında bu meblağı beyan etmelidirler. Yazılı beyanınız AB’ye giriş yaptığınız veya onu terk ettiğiniz kontrol noktasında bulunan gümrükte tamamlanmalı ve teslim edilmeli.