İslam İşbirliği Teşkilatı Ombudsmanlar Birliği (İİTOB) Başkanı ve Türkiye Ombudsmanı Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç, “Biz Azerbaycan ile tek millet iki devletiz. Bu işin ayrı bir yönü. Azerbaycan halkının çektiği çok büyük çileler var. Ülkenin yaklaşık yüzde 10’undan fazlası mülteci durumundaydı. Çok şükür bunlar sona erdi” dedi.
Türkiye Ombudsmanı Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç ve beraberindeki heyet, Azerbaycan Ombudsmanı Sabina Aliyeva’nın daveti üzerine Azerbaycan’a gidiyor. Azerbaycan ziyareti öncesi açıklamalarda bulunan Şeref Malkoç, ziyaret amacının Azerbaycan-Ermenistan savaşı sonrasında Ermenistan’ın bölgede bıraktığı mayınların haritasını Azerbaycan’a teslim etmesine yönelik çalışma yürütmek ve bölgede bulunan insanlığın ortak mirası tarihi eserlere yönelik tahribatı tespit etmek adına bir çalışma yürüterek rapor hazırlamak olduğunu söyledi. Ombudsmanlık kurumlarının idare ile insanlar arasındaki sıkıntıları ve sorunları çözmek için kurulduğunu söyleyen Malkoç, “Azerbaycan ile Ermenistan arasında çatışmalar başladığında özellikle Ermenistan devleti kendi topraklarından uzun menzilli füzelerle Adam, Gence gibi Azerbaycan’ın şehirlerini vurdu. Üstelik gece attı bu bombaları. Birçok masum sivil öldü, yaralandı. İşte bu savaş sırasında insan hakları ihlallerini tespit etmek için Azerbaycan’a gitmiştik. Türkiye Ombudsmanlığı aynı zamanda İslam Ülkeleri Ombudsmanlığı Dönem Başkanlığını yürütmektedir. Gidip orada gördüğümüz manzaralar yürek parçalayıcıydı. Savaş istemeyiz ama savaş olduğunda çatışma bölgeleri vardır. Ama Ermenistan devletinin yöneticileri özellikle Azerbaycan’ın sivil bölgelerini vurdular. Masum çocukları öldürdüler, yaşlıları, kadınları katlettiler, mabetlere saldırdılar. Biz bununla ilgili o zaman bir rapor hazırlamıştık. Aynı zamanda bu raporu İngilizce’ye çevirerek bütün dünya ombudsmanlarına gönderdik. Şimdi çok şükür Ermenistan’ın 30 yıllık işgali sona erdi. Azerbaycan Ombudsmanının daveti üzerine İslam Ülkeleri Ombudsmanlığı Başkanı olarak bu bölgelerde, mayınlı bölgelerde meydana gelen insan hakları ihlallerini ve tarihi mirasa sahip olan binalardaki tahribatı, hasarı tespit etmek ve bunlarla ilgili önerilerde bulunmak üzere rapor hazırlayacağız. Bu nedenle Azerbaycan’a gidiyoruz” diye konuştu.
“Mayınların haritalarını Azerbaycan’a vermediler”
Karabağ savaşı esnasında Ermenistan’ın savaş ve insanlık suçları işlediğini ifade eden Malkoç, “Biz Azerbaycan ile tek millet iki devletiz. Bu işin ayrı bir yönü. Azerbaycan halkının çektiği çok büyük çileler var. Ülkenin yaklaşık yüzde 10’undan fazlası mülteci durumundaydı. Çok şükür bunlar sona erdi. Ama Ermenistan devletini yönetenlerin, askerlerin Karabağ’da bıraktığı mayınlı bölgeler var. Mayınların haritalarını Azerbaycan’a vermediler. Bundan dolayı birçok insan o mayınlara basıp ölüyor. Bütün bunları tespit etmek üzere bu seyahati yapacağız ve sonunda hazırladığımız raporu da kamuoyu ile paylaşacağız” dedi.
“Tarihi miras tek bir millete ait mekanlar veya eserler değildir”
Ermenistan’ın sadece insanlara zarar vermediğini, bunun yanında insanlığın ortak değerlerine ve miraslarına da zarar verdiğini söyleyen Malkoç, “Tarihi miras tek bir millete ait mekanlar veya eserler değildir. Bütün insanlığa mal olmuştur. Karabağ, Kafkasya insanlığın var olduğundan beri hep önem atfedilen yerlerdir. Özellikle İslam mirasına ait binlerce yıllık eserler var orada. O eserlerin büyük bir bölümü tahrip edildi. Bu tahribat hangi düzeydedir, tekrar nasıl insanlığın kültürel değerlerine kazandırılır bunları uzman arkadaşlarla raporlayacağız. Umut ediyoruz ki bu gayretimiz karşılık bulacaktır ve özellikle tarihi miras orada yeniden dirilecektir” ifadelerini kullandı.
“Alem unutur, kalem unutmaz”
Azerbaycan-Ermenistan savaşı hakkında daha önce hazırlanan ‘Azerbaycan-Ermenistan Savaşında Ermenistan Silahlı Kuvvetleri Tarafından Gerçekleştirilen İnsan Hakları İhlallerine İlişkin Rapor’ ile dünyaya mesaj verdiklerini ve bu mesaja yönelik olumlu dönüşler aldıklarını ifade eden Malkoç, “Fevkalade başarılı olduk. Malezya’dan tutun Güney Amerika’daki ülkelere kadar, Avrupa’daki insan hakları savunucularından İslam ülkelerindeki insan haklarındaki savunucularına kadar bu raporla ilgili fevkalade geri dönüşüm aldık. Bu bir belge olarak tarihin kayıtlarına girdi. Ne derler ‘Alem unutur, kalem unutmaz.’ Umut ediyorum ki bu gayretlerin sonucunda Karabağ’da insan hakları ihlali işleyenler Uluslararası Ceza Mahkemesinin önüne çıkacaktır” dedi.
Yoğun bir Azerbaycan programı olan Malkoç, 15 Eylül’de Azerbaycan Milli Meclisi Başkanı Sahibe Gafarova, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hacıyev ve Azerbaycan Milli Mayın Temizleme Ajansı Kurul Başkanı Vugar Suleymanov ile görüşecek. 16 Eylül’de Azerbaycan’ın Ağdam şehrinde incelemelerde bulunacak olan Malkoç, daha sonra Şuşa şehrinde Ermenistan tarafından tahrip edilen tarihi ve kültürel anıtları inceleyecek. 17 Eylül Cuma günü Şuşa’da bir canlı yayına katılacak olan Malkoç, 18 Eylül’de ziyaret hakkında basın toplantısı gerçekleştirecek.
