Tarkan Deniz'in yazısı şöyle:

Brexit sonrası Birleşik Krallık ile Türkiye Cumhuriyeti arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) hayırlı olsun.

Birleşik Krallık, Avrupa Birliği’nden kopuşu ifade eden Brexit’in ardından tarihi kararlar almaya devam ediyor. 

Birleşik Krallık Ticaret Bakanı Liz Truss, Türkiye Cumhuriyeti ile serbest ticaret anlaşması imzalayacaklarını daha önce duyurmuştu. 

Ticaret Bakanı Liz Truss’un 27 Aralık 2020 tarihli sosyal medya hesabı üzerinden duyurduğu haberde “29 Aralık 2020 tarihinde iki ülkenin ticaret bakanlıkları arasında Serbest Ticaret Anlaşması (STA) için imzalar atılacak. Türkiye ile bu hafta 18,6 milyar sterlin değerinde ticareti kapsayan bir süreklilik ticaret anlaşması imzalamayı bekliyoruz.” dedi.

Londra yönetimi, AB ile vardığı anlaşmanın ardından Türkiye ve İngiltere arasında düzenlenen törenle Serbest Ticaret Anlaşması (STA) bugün imzalandı. Törende konuşan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan “Anlaşma 1 Ocak 2021 tarihinde devreye girecek ve hiçbir süre kaybımız olmayacak” dedi.

Tören sonrası anlaşmayla ilgili soruları yanıtlayan ve STA’nın Türkiye ve Birleşik Krallık ilişkileri bakımından yeni ve çok özel bir kilometre taşı olduğuna dikkat çeken Pekcan “Gümrük Birliği’nin 25 yılda getirdiği kazanımları korurken, ilişkilerimizi daha da derinleştirme yönünde ilk adımı atıyoruz. Anlaşma, mevcut ticari ve ekonomik ilişkilerimizin çerçevesinin korunması ve geliştirilmesi konusunda hükümetlerimiz arasındaki ortak anlayış ve iradenin bir sonucudur. Anlaşma olmasaydı, Birleşik Krallık’a yaptığımız ihracatın yaklaşık yüzde 75’i vergi yüküyle karşı karşıya kalacak, yaklaşık 2.4 milyar dolara varan bir zararımız olacaktı. Bu risk an itibarıyla ortadan kalkmıştır. İş insanlarımız gönül rahatlığıyla bizim için her açıdan kritik bir pazar olan İngiltere ile ticaretlerini sürdürebilirler” dedi.

Birleşik Krallık, Türkiye için çok önemli bir ticaret partneri olup, Almanya’dan sonra ikinci büyük ihracat pazarımız. Ayrıca Birleşik Krallık dünyanın 6’ncı büyük ekonomisi. Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki ticaret geçtiğimiz yıl 25,25 milyar dolar oldu. Bu senenin ilk on bir ayında ise COVID-19 koşullarına rağmen İngiltere'ye 10 milyar dolar civarında ihracat yapıldı.

Birleşik Krallık, Avrupa Birliği ile 24 Aralık 2020 tarihinde Brexit sonrası serbest ticaret anlaşması imzalamıştı. 23 Ekim 2020’de Başkent Tokyo'yu ziyaret eden İngiltere Uluslararası Ticaret Bakanı Liz Truss, Japonya Dışişleri Bakanı Motegi Toşimitsu ile bir araya gelerek Eylül ayında üzerinde mutabık kalınan ve 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek olan karşılıklı Serbest Ticaret Anlaşması imzaladılar.

Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği üyeliğinden ayrılma kararı ve referandumunun diğer yaygın kullanımı “Brexit” sözcüğüdür. Brexit, “Britain” (Britanya) ve “exit” (çıkış) sözcüklerinin birleşmesinden oluşmakta ve İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmasını ifade etmektedir.

Brexit, Birleşik Krallık’ın ilk Avrupa referandum girişimi değil. 1975 yılında, yani topluluğa katılmalarından tam iki yıl sonra da yine böyle bir girişimde bulunup, o zamanki adı ile Avrupa Ekonomik Topluluğu’ndan (AET) yol yakınken ayrılmak istemişti.

Avrupa Birliği ile ilişkileri 1973’ten beri devam eden Birleşik Krallık’ta 23 Haziran 2016’da düzenlenen referandumda %51.9 ayrılma kararıyla sonuçlanması ardından Çinli yetkililer İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılma kararının (Brexit) küresel ekonomiyi zora sokabileceği uyarısında bulundu. Çin Maliye Bakanı Lou Jiwei, kararın 5-10 yıl içinde “yansımalarının” ortaya çıkacağını söyledi. Çin Merkez Bankası Para Politikası Kurulu üyesi Huang Yiping de referandumdan çıkan sonucun "küreselleşmenin, tersine çevrilmesi süreci"nin başlangıcı olabileceğini belirterek bunun hem hem Çin hem de dünya için “çok kötü” olacağını vurguladı. (26 Haziran 2016, BBC)

AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, Avrupa’da ekonomi yönetiminin tartışıldığı bir konferansa gönderdiği video mesajında, “Harekete geçmemenin bedeli parçalanma ve nihayetinde dağılmadır” dedi.

İsveç Dışişleri Bakanı Margot Wallström, Birleşik Krallık’ta 23 Haziran’da düzenlenecek Avrupa Birliği (AB) referandumunun, birliğin dağılmasının önünü açabileceği uyarısında bulunmuştu.
 

Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier, İngiltere’nin AB referandumu için “AB’den ayrılınması yönünde bir sonuç çıkarsa, birlik elbette sarsılır. 28 eksi 1 üye şeklinde devam edemeyiz. Birliğin ayakta kalması için tüm üye ülkelerin çabasıyla bugüne kadar yakaladığımız başarıların yitip gitmemesi adına çalışmamız gerekir” diye konuştu.

Slovenya Başbakanı Miro Cerar “Eğer birkaç gün veya hafta içinde somut ve acil önlemler almazsak, sanırım AB ve Avrupa dağılmaya başlayacak” diye konuştu.

Fransa’nın eski Başbakanı Michel Rocard, İngiltere’ye “AB’den çıkın” çağrısı yaptı. Rocard, Le Monde’a yazdığı makalede, İngiltere’nin mevcut politikasını sürdürmesi neticesinde AB’nin dağılacağı uyarısında bulundu. İngiltere’yi yeteri kadar Avrupa’yı sevmemekle suçlayan Rocard, AB davasına inanmaktan ziyade İngiltere’nin sadece ticari amaçla birliğe girdiği görüşünü dile getirdi.

Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn, sığınmacı krizi nedeniyle Schengen Bölgesi’nin ve AB’nin dağılması tehlikesi karşısında uyardı. (09.11.2015, https://www.dw.com/tr/asselborn-ab-da%C4%9F%C4%B1labilir/a-18835752)

Avrupa Parlamentosu Başkanı Martin Schulz, Avrupa Birliği’nin (AB) dağılma riskiyle karşı karşıya olduğunu ve birliği destekleyenlerin AB’yi ayakta tutmak için mücadele etmesi gerektiğini söyledi. Almanya’nın Die Welt gazetesine konuşan Martin Schulz, AB’nin tehlikede olduğunu ve birliği dağıtmaya çalışan güçlerin olduğunu belirtti. Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn’un birliğin dağılabileceği uyarıları üzerine yorum yapan Schulz, “Bundan 10 yıl sonra AB’nin şimdiki gibi var olup olamayacağını kimse söyleyemez. Eğer bunu istiyorsak çok sıkı mücadele etmeliyiz” dedi.
 

İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon, bağımsızlığın oylanacağı yeni bir referandum için hükümetin gereken adımları atmak konusunda anlaştığını söyledi. İngiltere’nin birlikten ayrılma kararından sonra İskoçya’nın Avrupa Birliği’ndeki yerini korumak için gereken her şeyi yapacaklarını belirten Sturgeon, “İkinci bir referandum konusunun masaya yatırılması gerektiği, malumun ilamıdır ve artık masaya yatırılmış durumdadır” dedi.
 

Fransa Ekonomi Bakanı Emmanuel Macron yaptığı açıklamada, İngiltere’nin AB’den ayrılması için sürecin uzaması halinde Avrupa’nın Londra ile ticari anlaşmalar konusunda batağa saplanabileceğini söyleyerek, İngiltere’nin yapılacak yeni ticari anlaşmalarda avantaj elde etmesi halinde bunun diğer Avrupa ülkelerinin de Birlik’ten ayrılmaya çalışmalarına yol açabileceği uyarısında da bulundu. Macron, “Bir ülkenin Avrupa projesini rehin almasına izin vererek hata yaptık” diye konuştu. 

Bulgaristan Cumhurbaşkanı Rosen Plevneliev, Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılması durumunda AB’nin dağılma riskiyle karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu. Rosen Plevneliev Almanya Cumhurbaşkanı Joachim Gauck ile Sofya Üniversitesi’nde düzenlenen ve Avrupa’nın geleceğini konu alan bir konferansa katıldı. Plevneliev burada yaptığı konuşmada “Avrupa Birliği dağılırsa savaş başlar. Avrupa’nın birleşmesi, yıkıcı iki savaşın ardından hayatta kalabilen, çalışabilir tek fikirdir.” dedi. Avrupa devletlerin arasındaki entegrasyonun savaşı imkansız kıldığını belirten Plevneliev, “AB insanoğlu düşüncesinin yarattığı en iyi fikirdir.” diye konuştu. Almanya Cumhurbaşkanı Gauck da Birleşik Krallık’taki AB referandumuna ilişkin, “Bugünkü referandumun sonucu ne olursa olsun, krizlerle baş edebilmek üzere mücadele görüşmelerimiz devam etmeli, birlikte yaşamayı sürdürmeliyiz.” dedi. Doğu Avrupa’da birçok insanın AB üyeliğini kendi ülkelerindeki sorunlarına çare olarak gördüklerini belirten Gauck, “Bugün ise AB’nin farklı birtakım sorunları var. Kolay yanıtı olmayan zor birtakım sorular da var. Bugünlerde hep birlikte mücadele verip Avrupa adına tavizlerde bulunmak zorundayız.” ifadelerini kullandı.
 

‘Sapiens’, ‘Homo Deus’ ve ‘21’inci Yüzyıl İçin 21 Ders’ çok satan kitaplarının yazarı Yuval Noah Harari ise; “Avrupa Birliği’nin temel başarısı, ekonomik değildir. Avrupa kıtasına barış getirmesidir. Avrupa Birliği çökerse savaş Avrupa’ya dönebilir” dedi.
 

Bugün imzalanan STA, var olan ticaretin herhangi bir gümrük tarifesi veya miktar kısıtlaması olmadan devamını sağlayacak. 

Böylece de; Tek Kuşak Tek Yol - Yeni İpek Yolu Projesi kapsamında da Beijing (Çin) - Londra (İngiltere) hattında Türkiye kilit öneme sahip ülke konumunu koruyarak.