Türkiye ve Yunanistan arasında patlak veren Doğu Akdeniz kriziyle tüm dengeler değişti, geçtiğimiz yıl yaz mevsiminden bu yana bölge ABD'den Rusya'ya, Fransa'dan Suudi Arabistan'a çok sayıda ülkeyle savaş alanı haline geldi.
Yunanistan'ın yanında saf tutan ABD, son olarak uçak gemisi USS Dwight D. Eisenhower (IKE) uçak gemisi ve 22 savaş gemisinin yer aldığı Taarruz Gücü'nü Doğu Akdeniz'e gönderdi.
Uçak gemisi USS Eisenhower Girit Adası'ndaki Suda Üssü'ne demirledi, Yunan ve ABD ordusu savaş uçaklarından özel kuvvetler askerlerine ve gemilere kadar birlikte birçok farklı tatbikat yaptı.
Doğu Akdeniz giderek ısınırken, Eylül 2015'ten itibaren Suriye'deki savaşa Beşar Esad'ın yanında dahil olan ve Tartus deniz üssüne yerleşen Rusya ise gerilime gecikmeli de olsa katılıyor.
RUSYA OYUNA GİRDİ
Moskova yönetimi Doğu Akdeniz sularında tuttuğu 12 savaş gemisine yenilerini eklerken, Vladimir Putin Baltık Filosu'ndaki dört gemiyi daha Cebelitarık Boğazı'ndan geçirerek bölgeye sevk etti.
Füzeler taşıyan Boikiy'nin (Boyki) yanı sıra Kaliningrad, Minsk ve Korolev gibi çıkarma gemilerinin Şam rejiminin muhtemel bir İdlib operasyonuna tank taşıdığı, Rus basınındaki haberlere yansıdı.
Dört geminin ardından Rus askeri keşif gemisi Ivan Khurs İstanbul ve Çanakkale Boğazı'ndan geçerek Akdeniz'e açıldı. Ivan Khurs gemisi balistik ve kruz füzelerini gözlemliyor.
ABD'nin Ege ve Karadeniz'deki hamlelerine karşılık vermek için Akdeniz'de çok güçlü bir filo toplayan Rusya, resmi açıklamalarda Doğu Akdeniz'de bir tatbikata hazırlandığını belirtiyor.
Halihazırda Kıbrıs'ın güneyinde mayın tarama gemisi 'Ivan Antonov', tanker 'İman' ve TPK 'Sparta' var. Kıbrıs'ın doğusunda 'Sergey Balk' ve TPK 'Orekhovo-Zuevo' gemisi, adanın kuzeydoğu tarafında 'Amiral Grigorovich' firkateyni ve 'Dmitry Rogagev' devriye gemisi bulunuyor.
Rusya Savunma Bakanlığı'na yakınlığı ile bilinen avio.pro sitesi ise, Vladimir Putin'in emriyle bir denizaltının Girit Adası'ndaki ABD uçak gemisi USS Eisenhower'ı takip ettiğini yazdı.
Habere göre, dizel-elekrikli denizaltı Rostov-on-Don uzun süredir 'kayıp' ve Tartus'taki deniz üssüne dönmüş değil. Rus sitesi ayrıca, ABD'liler Rostov-on-Don'u bulmak için yoğun çaba harcadığını da yazdı.
Rus medyasındaki haberlere ilişkin ABD veya NATO tarafından henüz bir açıklama yapılmış değil, Yunan medyası ise 'Girit'te Soğuk Savaş' başlıklarıyla Akdeniz'deki yeni krizi duyurdu.
ÇİN DE GÖZÜNÜ AKDENİZ'E DİKTİ
2020 yazından bu yana bir savaş alanı haline gelen Doğu Akdeniz'e ilgi gösteren yeni bir dünya devi daha var: Çin. Komünist Parti'nin resmi yayın organı Global Times'ta yer alan bir haber, dengeleri değiştirebilir.
Global Times'a konuşan Çinli analistler, Pekin yönetiminin NATO güçlerinin Güney Çin Denizi'ne girmesi halinde Çin savaş gemilerini Akdeniz'e göndereceğini söyledi. Çin, ABD ve bölgedeki müttefikleriyle yıllardır Güney Çin Denizi'nde kapışıyor.
GİRİT'TE SON TATBİKAT
Yunanistan Genelkurmay Başkanlığı, 16 Mart'tan 24 Mart'a kadar süren ve bu yıl ikincisi gerçekleşen özel kuvvetler tatbikatının fotoğraflarını, resmi internet sitesinden yayınladı.
Resmi açıklamaya göre, ABD ve Yunan özel kuvvetler askerlerinin Suda Üssü'ndeki gövde gösterisine Türkiye karşıtı ittifakın değişmez üyesi Güney Kıbrıs ordusu da katıldı. Yunan Genelkurmay'ı, gündüz ve gece saatlerinde gerçekleşen tatbikatla Orta ve Doğu Akdeniz'deki modern tehditlere karşı operasyon düzenlendiğini duyurdu.
ABD ve Yunan özel kuvvetlerinin tatbikat gerçekleştirdiği bir başka yer ise, ülkenin orta kesimindeki Attica ve Larissa oldu. Buradaki tatbikatlarda Kuzey Makedonya da yer aldı, üç ülkenin özel kuvvetler askerleri uçaklardan paraşütle atladı.
ABD lideri Joe Biden, 25 Mart'taki Bağımsızlık Günü kutlamalarında Başbakan Kiryakos Miçotakis'i aradı. Yunan medyası, Biden'ın Miçotakis'e "Bir şeye ihtiyacın olursa beni ara. Yardım etmek için buradayım" dediğini yazdı.
12 NİSAN'DA BAŞLIYOR
Mart ayı içerisinde ABD uçak gemisinden havalanan F-18'ler ve Girit'teki Suda Üssü'ne inen Suudi Arabistan F-15'leriyle tatbikat yapan Yunan ordusu, 12 Nisan tarihinde daha büyük bir gövde gösterisine girişecek.
Yunan medyası, ABD, İsrail, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri ve İspanya'nın katılacağı 'Iniocho 2021' isimli tatbikatta 60'tan fazla yabancı savaş uçağının ve tüm Yunan jetlerinin Doğu Akdeniz semalarında uçacağını yazdı.
İSRAİL'DEN KIBRIS'A ÇIKARMA
İsrail medyası ise, ordu birliklerinin ilk kez Güney Kıbrıs'ta büyük ölçekli bir tatbikat yapacağını bildiriyor. Yerel medyadaki haberlerde, Türkiye karşıtı blokta yer alan İsrail'in savaş uçakları, donanma ve özel kuvvetler askerleriyle Kıbrıs'a çıkarma yapacağı yazıldı.
İsrail ordusunun ilk kez sınırları dışında bu kadar uzun süre kalacağı belirtilen haberlerde, yaz mevsimindeki tatbikatın 'Savaş Ayı'nın bir parçası olduğu ve F-35 jetlerinin de havalanacağı aktarıldı.
Medyadaki haberlerde bölgenin hava trafiğine kapatılacağı, Türk Hava Kuvvetleri'ne ait jetler veya helikopterlerin NOTAM ilan edilen bölgeye girmesi halinde İsrail tarafından hedef alınacağı savunuldu.
Yunan medyası, 'İsrail komandoları Kıbrıs'a iniyor-Senaryo Türkiye'ye karşı' başlıklarıyla gelişmeyi duyurdu. İsrail ordusu, Mart ayı içerisinde Kıbrıs açıklarında denizaltıların da yer aldığı uluslararası bir tatbikat düzenlemiş, katılan ülkeler arasında ABD ve Yunanistan dikkat çekmişti.
SUUDİ JETLERİ GİRİT'TEN AYRILDI
Türkiye'ye meydan okuyan ülkelerin üssü haline gelen Girit Adası'na altı F-15 jeti gönderen Suudi Arabistan, birçok tatbikatın ardından Doğu Akdeniz'den ayrıldı.
Suudi Arabistan Savunma Bakanlığı Twitter mesajında bir prodüksiyon video yayınlandı, görüntülerde Yunan jetleriyle birlikte havalanan F-15'lerin Ege Denizi ve Akdeniz'de uçtuğu görüldü. Yunan Genelkurmay Başkanlığı ise, Suudilere bir teşekkür mesajıyla veda etti.
UÇAK GEMİSİ GİRİT'TE
Girit'teki Suda Üssü'nde halihazırda ABD uçak gemisi USS Eisenhower da demirlemiş durumda. ABD, Doğu Akdeniz'de göstere göstere Yunanistan'ın yanında saf tuttu. Başbakan Miçotakis, Suda Üssü'ne demirleyen USS Eisenhower uçak gemisini Mart ayı içerisinde ziyaret etti.
Başbakan Miçotakis'in yanında Savunma Bakanı Nikos Panagiotopoulos, Genelkurmay Başkanı Konstantinos Floros ve ABD'nin Yunanistan hayranı Atina Büyükelçisi Geoffrey Pyatt vardı.
ABD SAFINI SEÇTİ
USS Dwight D. Eisenhower'ın başını çektiği, 22 savaş gemisi ve 5 bin 600 askerden oluşan Taarruz Gücü, ABD tarafından Mart ayı başında Yunanistan'a destek için Doğu Akdeniz'e gönderildi.
Yunanistan ve ABD ordusu Türkiye'ye gözdağı vermek için uçak gemisinin de yer aldığı tatbikatlar yaptı, ardından USS Eisenhower Girit Adası'ndaki Suda Üssü'ne demirledi.
Washington'a geçen yıl F-35 savaş uçakları için resmen başvuran Yunanistan, ayrıca Türkiye korkusuyla bir diğer sıkı fıkı müttefiki Fransa'dan 18 Rafale jeti satın aldı. Türkiye ise ABD tarafından F-35 programından daha önce çıkarılmıştı.
Yunanistan, Türkiye korkusuyla geçen yıl yaz mevsiminden bu yana Doğu Akdeniz'i uluslararası bir oyun sahasına çevirdi. Yunan ordusu, ABD, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır ve Güney Kıbrıs gibi ülkelerle birçok tatbikata girişti. Yunan ordusu, Türkiye'ye karşı F-35 jetleri istediği ABD ile 2021'in başlamasıyla arka arkaya tatbikatlar yaptı. Girit'ten Selanik'e kadar neredeyse tüm Ege Denizi'ni kapsayan tatbikatlara Yunan ve Amerikan özel kuvvetler askerleri katıldı.
Doğu Akdeniz'de 2020 yazında tırmanan gerilimle birlikte Türkiye karşıtı ülkeler Yunanistan'ın yanında saf tutmaya başladı. Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır gibi ülkelere kısa süre sonra Güney Kıbrıs'a uygulanan 30 yıllık silah ambargosunu kaldırarak ABD'de de katıldı. Washington bununla da kalmadı, uçak gemisi USS Dwight D. Eisenhower'ı Girit'e göndererek Yunan donanmasıyla tatbikat yapmasını sağladı.
Ardından Dışişleri Bakanı Mike Pompeo Yunanistan'a özel bir ziyaret yaptı, rotası kuzeydeki Selanik'ten güneydeki Girit'e uzanıyordu. Suda Üssü'nü Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis'le birlikte gezen Pompeo'nun ziyaretinin hemen ardından sıra dışı bir gelişme yaşandı. Atina yönetimine açık şekilde destek veren ABD'nin, bununla da kalmayıp Suda Üssü'ne bir savaş gemisi konuşlandırdığı yine Yunan medyasına yansıdı.
İLK DRONE'LAR NİSAN AYINDA KONUŞLANIYOR
Suriye, Libya ve Dağlık Karabağ'da çatışmaların kaderini değiştiren Türk SİHA'larına karşı Yunanistan Ege Denizi'ndeki İskiri Adası'na (Skyros) drone üssü kuruyor. Yunan medyası, İsrail'den kiralanan ilk insansız hava araçlarının Nisan ayında adaya konuşlanacağını duyurdu.
Yunan Silahlı Kuvvetleri için yeni bir dönemi başlatacak dronelar için geri sayımın başladığını belirten To Vima gazetesi, Heron insansız hava araçlarının üç yıllığına kiralandığını aktardı.
Yunanistan, söz konusu iki drone'la Ege Denizi'ndeki Türk hareketliliğini havadan gözetlemeyi deneyecek. To Vima, iki dronenun eklenmesiyle Yunan ordusunun sadece bir seviye değil, insansız hava araçları alanında birkaç seviye birden yükseleceğini savundu.
Atina yönetimi, Türk SİHA'larının önüne geçmek için Birleşik Arap Emirlikleri'nden SkyKnight veya İsrail'den Demir Kubbe (Iron Dome) hava savunma sistemini de almak istiyor.
ABD'den Fransa'ya, Birleşik Arap Emirlikleri'nden Suudi Arabistan'a, Mısır'dan İsrail'e birçok ülkeyle Türkiye karşısında işbirliğine giden Yunanistan, geçtiğimiz haftalarda Hydra savaş gemisini Birleşik Arap Emirlikleri'ne tatbikat için göndermişti. Hydra fırkateyni dönüş yolunda İsrail'in Hayfa limanına uğradı ve iki ülkenin savaş gemileri birlikte tatbikat yaptı.
ATİNA'DA TÜRKİYE DÜŞMANLARI BULUŞTU
Fransa'dan Mısır'a, ABD'den Birleşik Arap Emirlikleri'ne birçok ülkeyi Doğu Akdeniz'e tatbikat için davet eden Yunanistan, 11 Şubat'ta müttefikleriyle yepyeni bir adım daha attı. Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Bahreyn'in yanı sıra Fransa ve Güney Kıbrıs dışişleri bakanları Atina'da bir araya geldi. Atina'daki toplantıyı 'Türkiye'nin hasımlarının buluşması' olarak duyuran AP, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian'ın zirveye video konferans yöntemiyle katıldığını bildirdi.
Libya'dan Suriye'ye her yerde Türkiye'nin karşısına çıkan Birleşik Arap Emirlikleri, Yunanistan'la tatbikatlar yapıp Doğu Akdeniz krizinin zirveye çıktığı yaz mevsiminde Girit Adası'ndaki Suda Üssü'ne savaş uçakları göndermişti. Yunanistan'la Doğu Akdeniz'de aynı safta bulunan Mısır, Atina yönetimiyle deniz yetki alanları anlaşması imzaladı. İki ülke son bir yılda birlikte birçok tatbikat gerçekleştirdi, tatbikatlara Güney Kıbrıs, Birleşik Arap Emirlikleri ve Fransa da katıldı.
FRANSIZ UÇAK GEMİSİ UYDUDAN GÖRÜNDÜ
Fransa'nın doğu Akdeniz'e gönderdiği uçak gemisi Charles de Gaulle ise Yunan savaş gemileriyle tatbikatlar yaptı. Uçak gemisi son olarak Kıbrıs açıklarında uydudan görüntülendi.
Görev Gücü 473 adlı Fransız filosunun komutanı Marc Aussedat'ın Yunan fırkateyni Kanaris'i deniz üzerinde ziyaret ettiği fotoğraflar da, yine Yunan Genelkurmay Başkanlığı tarafından internet sitesinde paylaşıldı.
RAFALE JETLERİ EGE'DE UÇTU
Fransa'dan altısı yeni 18 Rafale jeti satın alan Yunanistan, müttefikleriyle arka arkaya düzenlediği tatbikatlara 'Skyros 2021 - İskiri 2021'le bir yenisini ekledi. Fransa'nın tatbikat için gönderdiği dört Rafale jeti, Yunan savaş uçaklarıyla birlikte Ege Denizi semalarında uçtu. Savaş uçakları Yunan medyasında sevinç çığlıkları ve Türkiye'ye meydan okuyan başlıklarla karşılandı, birçok gazeteci Fransızca Twitter mesajlarıyla Paris yönetimine teşekkür etti.
Yunanistan, ayrıca donanmanın modernize edilmesi için Paris yönetimiyle görüşüyor. Yunan medyası, Fransa'nın Belharra fırkateynlerinin satışı için Atina'ya yeşil ışık yaktığını duyurdu. Haberlere göre, Fransa silahsız dört Belharra için 3,5 milyar euroluk bir teklif sundu. Atina'nın teklifi kabul etmesi halinde silahlar ve füzelerle birlikte ödeyeceği toplam fatura ise 5 milyar euroyu bulabilir. Yunan medyası, Atina'yla fırkateyn pazarlığında olan diğer ülkelerin Almanya, ABD, İspanya, Hollanda ve İngiltere olduğunu bildiriyor.
