Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), gıda israfı sorununa dikkat çekmek için 29 Eylül’ü “Küresel Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü” ilan etti. Bu yıl ilk kez kutlanacak olan Küresel Gıda Kaybı ve İsrafı Farkındalık Günü, sürdürülebilir bir dünya ve herkese güvenli bir gıdanın geleceğini sağlamak için çağrı niteliği taşıyacak.
FAO’nun verilerine göre, bugün dünyada 1,5 milyar ton gıda çöpe atılırken, her 100 kişiden 11’i açlıkla mücadele ediyor ve her gün 25 bin insan açlık sebebi ile ölüyor. BM’nin tahminlerine göre Covid-19 salgınının küresel gıda güvenliğine olumsuz etkileri ile birlikte salgının yol açtığı ekonomik gerileme dünya genelinde açlık çeken insan sayısını daha da artıracak. Bugün dünya genelinde meydana gelen gıda kaybının ve israfın yalnızca dörtte birini önleyebilirsek, bu miktar dünyada 830 milyon açlık çeken insanın beslenmesine yetiyor. Gıda israfını engelleme konusunda yapılacak her çalışma kelebek etkisi ile dünyanın herhangi bir yerinde açlıktan ölmek üzere olan bir insanı yaşama döndürebilir!
Sürdürülebilirlik için hedef, “gıdanın çöp olmaması”
Üyelerinin yüzde 99’u gıda konusunda çalışan İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB) da gıda kaybının ve israfının etkilerine, bu konu ile ilgili sorunlara çözüm geliştirme bilinciyle hareket eden önemli kuruluşlardan biri. Savaş, salgın ve doğal afetler kadar yıkıcı bir etkiye sahip gıda israfı ile sosyal sorumluluk bilinciyle mücadele eden İSTİB, “Gıda İsrafını Engelleme Projesi” ile 2019 yılından bu yana gıdada israfı azaltan hatta sıfır atığı hedefleyen bir dizi etkin çalışma gerçekleştiriyor. Her şeyden önce toplumsal bilinç oluşturmayı hedefliyor ve sürdürülebilirlik için gıdanın çöp olmamasını ve gıda israfına son vermeyi istiyor. Nihai hedef ise, bu projenin sosyal sorumluluktan öteye geçerek bir sosyal girişimcilik projesine dönüşmesi…
İSTİB, ilk 5 yılda yüzde 50’ye yakın gıda kaybını önleyecek!
“Gıda İsrafını Engelleme Projesi” ile ilk 5 yılda yüzde 50’ye yakın gıda kaybını önleyecek çalışmalar yapan İSTİB, birkaç yıl içinde gıda israfını en az 2-3 milyar dolar azaltmayı hedefliyor. Bir yandan da gıda bankacılığının yaygınlaşmasına öncülük ederek kurtarılmış gıdanın ihtiyaç sahiplerine direkt ulaşmasını sağlamayı amaçlıyor. “Gelecek nesillere daha yaşanabilir ve sürdürülebilir bir çevre bırakabilmek için tüm imkanlarımızı ve enerjimizi harcayarak toplumun her kesimine ulaşmak bizler için bir görevden çok daha fazla şey ifade ediyor.
"Gıdada israfı engelleyeceğiz ve milli sermayemizi çöpten çıkaracağız” diyen İSTİB Başkanı Ali Kopuz, proje kapsamında yaptıkları çalışmaları şöyle anlatıyor:
“Medya ve sosyal medyada kamu spotları ve yayınlarla bilinçlendirme çalışmalarımız sürüyor. Lokanta, kafe, restoran, yemekhaneler ve oteller gibi toplu tüketim yerlerinde de gıda israfına yönelik bilinçlendirme çalışmaları yapmaya başlayacağız.
Mahalli idarelerin ve vakıfların gıda bankası / aş evi kurma ve lokal olarak bağış yapılmasını kolaylaştırıcı mevzuat çalışmalarına destek vermek üzere çalışmalar yapıyoruz.
Bir yandan da perakende sektörünün gıda ürünlerini iade etmesini ortadan kaldıracak eğitimler ve düzenlemelerin hazırlanması için çalışmalar yürütüyoruz.
Yürürlüğe giren Sıfır Atık Yönetmeliği çerçevesinde, gıda işletmelerinin gıda israfını ortadan kaldırmak amaçlı mevzuata uyumunu sağlamak üzere eğitim seminerleri düzenliyoruz.
Gıda atıklarının bir sistem üzerine kayıt edilerek ölçülmesi, istatistik çalışmalarının Çevre Bakanlığı tarafından yapılmasına öncülük etmek gibi farklı başlıklarda da çalışmalarımızı sürdürüyoruz.
Düzenlediğimiz “Gıda İsrafını Engelleme Proje Yarışması” ile de üniversite öğrencilerinin gıda israfının engellenmesine katkıda bulunacak projelerine toplam 65 bin TL ödül vereceğiz.
Türkiye genelinden üniversitelilerin katıldığı yarışmaya, şimdiye kadar görmüş olduğu yoğun ilgi ile “Gıda İsrafına Dur” diyecek çok sayıda proje başvurusu oldu.
Sürdürülebilirliği hem yerel hem de globalde iş dünyasının ana eksenine koyan İstanbul Ticaret Borsası (İSTİB), “ Gıda İsrafına Son Ver” sloganıyla yola çıktığı “Gıda İsrafını Engelleme Projesi’ ile perakende sektörünün yanı sıra lokanta, kafe, restoran, hastane gibi toplu tüketim yerlerinde de gıda israfına yönelik bilinçlendirme çalışmaları yapıyor.
ÜLKEMİZDE VE DÜNYADA İSRAF NE DÜZEYDE?
”Dünya genelinde tarımsal kayıplar dahil, çöpe giden ve israf olan gıda miktarı yıllık 1,3 milyar ton. Türkiye’de yılda 33 milyon ton ağırlığında çöp toplanıyor ve bunun 14.5 milyon tonu gıda! Ülkemizin neredeyse yıllık tarımsal ihracatı kadar gıda, israf ediliyor. Bu da, her yıl 14.5 milyar dolarımızın çöpe gitmesi demek.
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) raporuna göre, her yıl yaklaşık 1 trilyon dolarlık gıda tüketicilere henüz ulaşmadan kaybediliyor. Dünya genelinde tarımsal kayıplar dahil, çöpe giden ve israf olan gıda miktarı yıllık 1,3 milyar ton. Bunun parasal değeri ise 1 trilyon dolar olarak gösteriliyor.
Yapılan araştırmalar gösteriyor ki, binlerce insan ihtiyacından fazla ürünü evlerinin bir köşesinde kaderine terk ediyor.
