TÜRKİYE'DE SEÇMEN HALK OYLAMASINA "EVET" DİYOR

ANKARA (AA) - Türk seçmeni, anayasal düzenlemelere ilişkin 7'nci kez sandık başına gitti, 6'sından "evet" sonucu çıktı.

"Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi" olarak bilinen 18 maddelik yeni anayasa değişikliği için yapılan son halk oylamasında, saat 22.05 itibarıyla alınan kesin olmayan sonuçlara göre oylamaya katılan seçmenlerin yüzde 51,35'i "evet", yüzde 48,65'i "hayır" oyu verdi.

AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, Türkiye'de anayasal düzenlemelerle ilgili bugüne kadar 7 kez halk oylaması yapıldı.

Yeni anayasal düzenlemelere ilişkin ilk referandum, 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesinin ardından hazırlanan 1961 Anayasası için yapıldı. 9 Temmuz 1961'deki halk oylamasına katılım oranı yüzde 81 oldu. Yeni anayasa, sandık başına giden seçmenin yüzde 38,3'ünün ''hayır'' oyuna karşılık, yüzde 61,7'sinin ''evet'' oyuyla kabul edildi. Böylece, Kurucu Meclis tarafından 27 Mayıs 1961 tarihinde benimsenen yeni anayasa, halk tarafından kabul edilmiş oldu. 27 Mayıs askeri müdahalesinde Milli Birlik Komitesi ve Devlet Başkanlığı görevini üstlenen Cemal Gürsel, halkoyuna sunulan anayasa gereğince 10 Ekim 1961'de yapılan seçimlerden sonra oluşturulan TBMM tarafından Türkiye'nin 4'üncü Cumhurbaşkanı seçildi. Gürsel, 1966 yılında başlayan rahatsızlığının görevini yapmasına engel olacak duruma gelmesi üzerine, TBMM kararıyla görevine son verilinceye kadar Cumhurbaşkanlığını sürdürdü.

Türk seçmeni, bundan 21 yıl sonra, yine bir askeri müdahalenin ardından, ''1982 Anayasası''nın halkoyuna sunulması üzerine 2'nci kez sandık başına gitti. 2'nci referandum, 1980 askeri müdahalesinin ardından hazırlanan 1982 Anayasası için 7 Kasım 1982'de yapıldı. Katılım oranının yüzde 91,3 olduğu halk oylamasında, sandık başına giden seçmenlerin yüzde 91,4'ü ''kabul'', yüzde 8,6'sı ''ret'' oyu kullandı.

1982 Anayasası, sonuçların açıklanmasıyla 9 Kasım 1982'de yürürlüğe girdi. Anayasanın Geçici 1'inci Maddesi uyarınca, askeri müdahalenin ardından Milli Güvenlik Konseyi ile Devlet Başkanlığını üstlenen Kenan Evren ''Cumhurbaşkanı'' sıfatını aldı. Evren, 9 Kasım 1989'da görev süresini tamamlayarak cumhurbaşkanlığından ayrıldı.

Türkiye'deki 3'üncü halk oylaması, 1982 Anayasası'nın Geçici 4'üncü Maddesi ile getirilen siyasi yasakların kalkıp kalkmaması konusunda 6 Eylül 1987'de yapıldı. Yüksek Seçim Kurulunun (YSK) 12 Eylül 1987'de açıkladığı sonuçlara göre, halk oylamasına katılım oranı yüzde 93,6 oldu. Geçerli oyların yüzde 50,2'si ''evet'', yüzde 49,8'i ''hayır'' çıktı. Böylece, Geçici 4'üncü Madde yürürlükten kalktı.

Türk seçmeninin önüne 4'üncü kez getirilen halk oylamasının konusunu ise Anayasa'nın 127'nci maddesindeki yerel seçimlerin 1 yıl erkene alınıp alınmaması oldu. Bu halk oylaması 25 Eylül 1988'de yapıldı. Katılım oranının yüzde 88,8 olduğu bu halk oylamasında seçmenlerin yüzde 65'i değişiklik için ''hayır'', yüzde 35'i ''evet'' oyu kullandı. Böylece, yerel seçimlerin erkene alınması için Anayasa'nın 127'nci maddesinde öngörülen değişiklik kabul edilmedi, 13 Kasım 1988'de gerçekleştirilmesi öngörülen erken yerel seçim yapılmadı.

Anayasal metinlere ilişkin 5'inci halk oylaması ise 21 Ekim 2007'de yapıldı. Cumhurbaşkanının halk tarafından ve "5 artı 5" sistemiyle seçilmesini öngören düzenlemenin de arasında yer aldığı anayasa değişiklikleri, 22 Temmuz'daki milletvekili seçiminin ardından halk oyuna sunuldu.

Katılım oranının yüzde 67,5 olduğu bu oylamada geçerli oyların yüzde 68,95'i ''evet'', yüzde 31,05'i ise ''hayır'' yönünde oldu ve böylece anayasa değişikliği kabul edildi.

Türk seçmeni, 12 Eylül askeri müdahalesinin 30'uncu yılında, anayasal düzenlemelerle ilgili 6'ncı kez sandık başına gitti. 12 Eylül 2010'da yapılan halk oylamasında, 49 milyon 446 bin 269 seçmen toplam 151 bin 546 sandıkta oy kullandı. Katılım oranının yüzde 77'yi geçtiği bu halk oylamasından da yüzde 58 çoğunlukla "evet" oyu çıkmıştı. 

Türkiye'de seçmenler, 7'nci kez 18 maddelik yeni anayasa değişikliği için bugün sandık başındaydı. "Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemini" öngören yeni değişiklik için yapılan halk oylamasında saat 22.05 itibarıyla alınan kesin olmayan sonuçlara göre, oylamaya katılan seçmenlerin yüzde 51,35'i "evet", yüzde 48,65'i "hayır" oyu verdi.