KAMPALA (AA) - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin sömürgeci geçmişi bulunmadığını vurgulayarak, "Biz Afrika'yı, Afrikalıları samimi olarak seviyoruz. Afrika'nın gelişmesini, kalkınmasını, güçlenmesini samimi olarak arzu ediyoruz. Bu doğrultuda tüm imkanlarımızı seferber etmekte kararlıyız. Afrikalı dostlarımızın da benzer duygular içinde olduğuna inanıyorum." dedi. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Uganda Cumhurbaşkanı Yoweri Museveni ile Türkiye-Uganda İş Forumu'na katıldı.

İş adamlarına hitap eden Erdoğan, Türk girişimcilere çağrıda bulunarak, Uganda'nın çok ciddi su kaynaklarıyla yer altı kaynaklarına sahip olduğunu vurguladı.

Erdoğan, Uganda'nın petrol ve diğer yer altı kaynaklarına işaret ederek, "Burada yoğun altyapısı noktasında sıkıntıları olan bir Uganda var. 'BOT sistemi' ile Türk girişimciler burada iş alma konumunda olabilir, bu yap-işlet-devretle olabilir. Bu konuda inanıyorum ki temmuz ayındaki buluşmada bunun adımlarını atmak mümkündür. Bu adımlar atılacak olursa aramızdaki ilişkiler çok daha güçlü bir konuma gelecektir." dedi.

Türk girişimcilerden birkaç istisna dışında henüz Uganda'ya ciddi manada yatırımda bulunanın olmadığını vurgulayan Erdoğan, "Raylı sistemler noktasında Uganda bu konuda da hiç el atılmış değil. Bunlar geliştirilebilir. Aynı şekilde metro sistemlerinde bu tür adımları atmak mümkün. Çünkü Uganda'yı Doğu Afrika'da sıradan bir ülke olarak görmüyoruz. Yaptığım çalışmalarda ben de görmedim. Öyleyse burada sizler bu adımları atarsanız, bizler de yöneticiler olarak sizin önünüzü açmak suretiyle bence bu başarıyı yakalayabiliriz. Dünyanın en başarılı müteahhitleri arasında yer alan iş adamlarımız bugün burada. Müteahhitlerimizin Uganda'nın alt ve üst yapı projelerini en kısa zamanda ve en yüksek kalitede hayata geçireceklerinden emin olabilirsiniz. Hiç endişeniz olmasın." değerlendirmesinde bulundu. 

- "Serbest ticaret anlaşmasını bir an önce imzalamalıyız" 

İki ülke özel sektörlerinin, ekonomik ilişkilere arzu edilen katkıları sağlayabilmeleri için süratle çözülmesi gereken meseleler olduğuna işaret eden Erdoğan, Uganda ile Türkiye arasındaki yüksek gümrük vergilerinin karşılıklı olarak azaltılmasının yerinde olacağını dile getirdi. Erdoğan, "Serbest ticaret anlaşmasını bir an önce imzalamalıyız. Ülkemizdeki modern tarım ve hayvancılık tekniklerinin Uganda ile paylaşılmasının önemli olduğunu düşünüyorum. Bunu da görüştük. Uganda'ya ilgi duyan Türk yatırımcılara kolaylık sağlayacak düzenlemeleri kısa zamanda hayata geçirebilirsek çabuk netice alırız. Bunu düşünüyorum." diye konuştu.

Erdoğan, "Kazan-kazan" ilkesi temelinde ikili ticaret hacminin artmasını sağlayacak adımları desteklemekte kararlı olduklarını vurguladı.

"Kalkınma iş birliğimizin karşılıklı çıkar temelinde, kayda değer şekilde ilerlemesini istiyoruz." diyen Erdoğan, Türkiye'nin Afrika kıtasıyla her alandaki ilişkilerinin son yıllarda büyük ivme kazandığını söyledi. 

- "Büyükelçi dediğimiz, cumhurbaşkanının o ülkedeki temsilcisidir" 

Türkiye'nin kıta genelinde 39 büyükelçiliği bulunduğunu belirten Erdoğan, "Bugün Sayın Cumhurbaşkanı'ndan bir şey istedim, dedim ki bize şöyle büyükçe bir arazi tahsis ederseniz, orada da biz şöyle büyükçe bir büyükelçilik binası yapalım. Aynı şekilde biz de Ankara'da, İncek'te sizlere bir yer tahsis edelim. Siz de orada şöyle güzel bir büyükelçilik binası yapın. Çünkü yakışan bu. Bakın şimdi bize Somali'de 80 dönüm arazi tahsis ettiler, orada muhteşem bir büyükelçilik binası yaptık. İnşallah onun açılışını bu gidişimizde hep birlikte yaşayacağız, göreceğiz. Tabii Somali'nin arazileri büyük, o ayrı mesele fakat büyükelçi dediğimiz, cumhurbaşkanının o ülkedeki temsilcisidir. Hükümetin temsilcisidir, milletin temsilcisidir. Bu adımları atarak halklarımızın kaynaşmasını sağlayacağız. Orada TİKA'mızla bulunacağız, Türk Kızılayımızla bulunacağız, AFAD'ımızla bulunacağız velhasıl bütün sosyal yardım kuruluşlarımızla da orada bulunacağız, askeri ataşemizle bulunacağız." ifadelerini kullandı.  

En önemli uluslararası havayolları arasına giren Türk Hava Yollarının, Afrika'da 48 noktaya sefer düzenlediğinin altını çizen Erdoğan, 2010'dan bu yana Uganda'ya Türk Hava Yollarınca yapılan doğrudan uçuşların iki ülke arasındaki ekonomik, siyasi ve insani ilişkilerin geliştirilmesine katkıda bulunduğunu vurguladı.

Erdoğan, Türkiye'nin Sahraaltı Afrika ülkeleriyle ticaret hacminin, 2000'den bugüne 10 mislinden fazla arttığına işaret ederek, "Kıtadaki toplam yatırımlarımıza baktığımız zaman 6 milyar doları buluyor." diye konuştu.

- "İnsani yardım ve kalkınma yardımı rakamlarımız her geçen yıl artarak sürüyor"

Financal Times gazetesinin raporuna göre, Afrika'daki doğrudan yabancı yatırımlar arasında en fazla istihdamı, Türk yatırımlarının sağladığına dikkati çeken Erdoğan, şöyle konuştu:

"Firmalarımızı yerel istihdama ağırlık ve öncelik verme konusunda teşvik ediyoruz, etmeyi de sürdüreceğiz. Eğitimin en önemli yatırım olduğuna inanıyoruz. Bu anlayışla kapasite geliştirme faaliyetlerini resmi kalkınma yardımlarımızın önemli bir unsuru yaptık. Son iki yılda Afrikalı öğrencilere 2 binden fazla burs tahsis ettik. Bugün Türkiye bursları ve sivil toplum kuruluşlarımızın desteğiyle 4 bin 500'den fazla öğrenci ülkemizde eğitim alıyor. Binlerce mezunumuz kalifiye personel olarak kendi memleketlerinde hizmet ediyor, ülkelerinin kalkınmasına omuz veriyor. Türkiye, Afrika'ya yapılan teknik ve insani yardımlar konusunda da ön sıralarda yer alıyor. Ülkemizin insani kalkınma yardımlarını yürüten TİKA'nın, Afrika'da 15 program koordinasyon ofisi var. Türkiye 2014 yılında yaptığı 6,5 milyar dolarlık resmi insani yardım ve kalkınma yardımı toplamıyla bu alanda dünyada ikinci, yardımların milli gelire oranı bakımından ise ilk sıradadır. Böyle bir noktadayız. İnsani yardım ve kalkınma yardımı rakamlarımız her geçen yıl artarak sürüyor."

"13 yıl önce Türkiye alan eldi ama şimdi Türkiye veren el olmuştur." diyen Erdoğan, şunları kaydetti:

"Afrika'nın kalkınması ve gelişmesi konusundaki uluslararası forumlara verdiğimiz desteği de son yıllarda ciddi oranda artırdık. G-20 dönem başkanlığımız sırasında enerjiye erişim konusunda Sahraaltı Afrika ülkelerinin durumlarını özel olarak gündeme getirdik. Çok taraflı tüm platformlarda Afrika'nın da sesi olmaya çalışıyoruz. Afrika'nın küresel yönetişim yapılarında daha fazla temsili için çaba göstermeye devam edeceğiz. Türkiye, sömürgeci geçmişi olmayan bir ülkedir ve biz Afrika'yı, Afrikalıları samimi olarak seviyoruz. Afrika'nın gelişmesini, kalkınmasını, güçlenmesini samimi olarak arzu ediyoruz. Bu doğrultuda tüm imkanlarımızı seferber etmekte kararlıyız. Afrikalı dostlarımızın da benzer duygular içinde olduğuna inanıyorum."

Erdoğan, ziyaretinin iki ülke ilişkilerinde bir başlangıç, bir milat teşkil etmesini temenni etti.  

Programda konuşan Ugandalı iş adamı Nassur Bruhan, yükseköğrenimi Türkiye'de yaptığını söyledi. Türk inşaat firmasında çalıştığını ve bu firmanın Uganda'da 92 kilometrelik yol yaptığını belirten Bruhan, iki oğlunun da Türkiye'de mühendislik ve ekonomi alanlarında yükseköğrenim gördüğünü anlattı.

Forum aile fotoğrafı çekimiyle sona erdi.