2015 yılının ikinci yarısı Rusya-Mısır ve Türkiye’yi etkileyen iki önemli havacılık olayı yaşandı. 31 Ekim’de Mısır’ın tatil bölgesi Şarm El Şeyh’ten havalanan 224 yolcu ile mürettebatı taşıyan Rus havayolu şirketi Metro Jet’in uçağı teröristler tarafından düşürüldü. 24 Kasım 2015’te ise Rus askeri jeti, Türk Hava Kuvvetleri tarafından vuruldu.

Her iki olayın siyasi olduğu kadar ekonomik yansımaları da büyüktü. Moskova, yolcu uçağına yapılan saldırının hemen ardından kasım ayında Rusya-Mısır uçuşlarını askıya aldı. Askeri jetin düşürülmesinin hemen ardından ise Türkiye’ye öncelikli turizm olmak üzere ekonomik ambargo uygulanmaya başlandı.

Mısır’da turist sayısı yüzde 46 azaldı
Mısır’da yaşananların faturası ağır oldu. Ülkenin İstatistik Dairesi CAPMAS’ın verilerine göre ilk yıl düşüş yüzde 46’yı buldu. Gecelemelerdeki azalma ise yüzde 67’yi aştı. Charter seferler için yapılan desteğin uçak başına 3 bin dolara yükselmesi dahi çözüm olmadı. 2010 yılında 15 milyon turisti ağırlayan Mısır, 2015’te 9.3 milyon kişiyi misafir etti. Bu rakamın 3.1 milyonu Rusya’dan gelenlerdi. 2016’da ise Rusya’dan gelenler bıçak gibi kesildi. Mısır’ın turist sayısı 5.4 milyona kadar düştü.

Türkiye’ye yansıması yüzde 93’e ulaştı
Benzer durum Türkiye’de de yaşandı. 2014’te 36 milyon yabancıyı ağırladı Türkiye. Bunun 4.5 milyonu Rus misafirlerdi. 2015’in kasım ayında Rus jeti düştü. Yılı kapatmaya birkaç ay kalmasına rağmen rakam 3.6 milyona geriledi. 2016’da ise Rus turist sayısı bazı aylarda yüzde 93’lere vardı.

Ancak Ankara-Moskova arasında gerilim azaltılıp iki hükümet tekrar barışınca 2017’de yine turizmcinin yüzü güldü. Bazı aylar yüzde 572’lik artış yaşandı. 2018 için de Türk turizmi iyimser, Mısır turizmi ise karamsardı. Ta ki geçtiğimiz günlerde Kahire-Moskova arasındaki buzları eritecek önemli bir imzaya kadar. Bilindiği üzere Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, aralık ayında Mısır’ı ziyaret etmişti. İki ülke arasındaki uçak seferlerinin yeniden başlamasını öngören anlaşmayı başkent Kahire'de Mısır Devlet Başkanı Sisi ile Putin birlikte imzalamıştı. 5 Ocak’ta da Putin, Mısır'la uçak seferlerinin yeniden başlatılmasını öngören kararnameye onayı verdi. Başkan Putin’in imzaladığı kararnameyle Rus turizm şirketlerinin Mısır'a tatil turları satmasının önündeki tüm engeller kalkmış oldu.

Fiyat belirleyici olacak
Peki bu gelişme ne anlama geliyor? Mısır’daki bu gelişme Türkiye’yi nasıl etkileyecek?
Bu soruların yanıtını ise TUI Rusya ve BDT Bölgesi Genel Direktörü Taras Demura veriyor. Sputnik’e konuşan Demura, Mısır’ın yaz aylarında kesinlikle Türkiye’ye rekabet edeceğini ama bunun büyük oranda fiyat politikasına bağlı olduğunu söylüyor. Türkiye’ye geçen yıl 4.3 milyon Rus geldiğini söyleyen Demura, “Bu sayıda turist hiçbir zaman, hatta kriz öncesi en iyi dönemlerde bile gitmedi. Bunda en büyük rolü, ertelenen talep ve fiyatlandırma politikası oynadı.

Türk oteller Rus turistlere aç bir haldeydi ve fiyat politikası açısından son derece yumuşaktı. Türk otellerinin ortalama fiyatı günlük 60-70 dolar. Halihazırda aynı kalitedeki Mısır otelinin fiyatı 30 dolar. Elbette Mısır istikameti açılırsa ve talep artarsa Mısır otelleri kendini 30 dolardan daha yüksek fiyata satmak isteyecek. Ortaya çıkan tek soru, ne kadar artıracaklar? Eğer Mısır otelleri 50-60 dolara satmak isterlerse Türkiye’ye büyük rekabet oluşturamayacaklar. Bu durumda en fazla yüzde 10-20 oranında turisti çekebileceklerini düşünüyorum, daha fazlasını değil. Ama eğer Mısır otelleri aktif olarak piyasaya girmek isterlerse ve fiyat düşürmeye devam ederlerse Türkiye’nin payından yüzde 30-35’i alabilirler. Yani her şey, Mısır’ın sezona ne kadar agresif başlayacağına bağlı” diyor.

Mısır’da imzalanan anlaşmanın Türkiye’ye yansıması kesinlikle olacak.Türk turizmciler bu yıl 6 milyon Rus turist bekliyordu. Mısır bütün hesapları değiştirecek gibi görünüyor.

Türkiye pasaport liginde iki sıra yükseldi
2015’te Mısır’ın turizm beldesi Şarm El Şeyh’ten kalkan Rus yolcu uçağının düşürülmesinin ardından uçuşları durduran Rusya, bu ülkeye uyguladığı yasağı kaldırıyor. 2015’te 9.3 milyon turisti ağırlayan Mısır’daki Rusların payı 3.1 milyon kişi ile yüzde 30 seviyesindeydi. Sektör yetkilileri Rus turistlerin tekrar Mısır’a yönelmesi ile Türkiye’nin payının azalacağını, otellerde rekabetçi fiyat uygulanması halinde bu payın yüzde 35’e kadar düşebileceğini öngörüyor. Kanada merkezli finansal danışmanlık şirketi Arton Capital’e göre dünyanın en güçlü pasaportları listesinde Türkiye iki basamak birden yükseldi. Birleşmiş Milletler üyesi 193 ülkenin sıralandığı listede geçen yıl 104 ülkeye vizesiz seyahat etme imkanı tanıyan Türk pasaportunun, bu yıl bu rakamı 108 ülkeye çıktı. Bu sayıyla Türkiye, geçen yıl bulunduğu 42’nci sıradaki yerini iki basamak yukarı çıkarttı ve 40’ıncılığa yükseldi.

Almanya ilk, Afganistan son sırada
“Küresel Pasaport Endeksi 2018” adıyla yayınlanan bu çalışmanın ilk sırasında bu yıl 161 ülkeyle Almanya var.
İkinci sırayı 160 ülkeye vizesiz seyahat imkanı veren Singapur, Danimarka, İsveç, Finlandiya, İtalya, Fransa, İspanya paylaşıyor.
En son sıralarda ise 29 ülke ile Pakistan, 28 ülkeyle Irak, 25 ülkeyle Afganistan yer alıyor.

KAYNAK: DÜNYA – KERİM ÜLKER