FOREX PİYASASI ÇÖZÜM BEKLİYOR

Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK), Cuma günü Forex piyasasında kaldıraçlı işlemler için aldığı radikal karar piyasalarda geniş yankı uyandırdı. Türkiye’de faaliyet gösteren 70 aracı kurum genel müdürü ve Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) yöneticileri, Pazartesi günü bir araya geldi. Sıkıntının büyük olduğunu belirten aracı kurum temsilcileri, değişikliğin TSPB’nin de bilgisi dışında gerçekleştiğine vurgu yaparak 50 bin lira teminat ve 1’e 10 olarak revize edilen kaldıraç oranı ile şirketlerin varlıklarını sürdüremeyeceğini savundu. Forex piyasalarında 50 binin altında yoğun yatırımcı olduğuna dikkat çeken aracı kurum temsilcileri, kaldıraç oranının 1’e 10’a düşürülmesinin yanında birde 50 bin TL sınırı getirilmesinin büyük problemlere yol açacağını düşünüyor.

 

SPK’nın Cuma günkü kararının ardından daralmaya giden forex şirketlerinde işten çıkarmalar başladı. TSPB verilerine göre Türkiye’de 70 aracı kurum bulunuyor ve bunların 43’ü forex işlemleri gerçekleştiriyor. Toplam sektörde 6 bin 500 kişi istihdam edilirken 5 bin kişinin işten çıkarılması riski olduğuna dikkat çekiliyor. Cuma günü getirilen yeni oranlar şimdiden yüzlerce kişinin işine son verilmesine yol açtı. SPK, kaldıraçlı işlemlerde 1’e 100 olarak uygulanan oranı 1’e 10 olarak değiştirmişti. Yani bundan böyle yatırımcıların işlem için riske atacakları para miktarı azalacak. Normalde 100 dolar koyduğunda yatırımcı 1’e 100 kaldıraç oranında 10 bin dolarlık işlem yapabiliyor, kâr ve zarar oranı ise yatırdığı paranın 100 katı üzerinden hesaplanıyordu. Şimdi ise 100 dolar koyduğunda ancak 1000 doları riske atabilecek. Ayrıca işlemlere başlayabilmek için asgari 50 bin lira veya muadili döviz tutarında başlangıç teminatı yatırılması zorunluluğu getirdi. Edinilen bilgiye göre toplantıya katılan aracı kurum yöneticileri, son tebliğin özellikle bireysel yatırımcıların forex piyasalarına yatırımlarını engelleyeceğini ve küçük yatırımcıların yurtdışına kaçmasına neden olabileceğini belirtti. 

 

* Düzenlemenin İstanbul’un Finans Merkezi olma yolunda büyük önemi olan, yatırımcıların talep ettiği ürünleri kısıtlamak bu projeyi olumsuz etkileyebilir. 

* Son tebliğin amacı yatırımcıların şikayetlerini azaltmak ancak zaten 2016 Ekim-Aralık döneminde toplam şikayet sayısı 256 ile oldukça düşük. 

* Toplam 256 şikayet de tarafların uzlaşması ile sonuçlandı ve sadece devam eden şikayet sayısı 79, buna dayanarak yeni tebliğ yayımlanması kafa karıştırıcı.

* Yatırımcıların belli teminat düzeyinden sonra kayıp kazanç oranları iyileşme gösteriyor ve bu teminatların ortalaması üzerinden başlangıç teminatını 2500-5000 Dolar arasında olacak şekilde yeniden düzenlenmesi gerekiyor.

* Kaldıraç oranlarının yeniden 1’e 25 ve 1’e 50 arasında bir seviyeye çekilmeli.

* 50 bin TL ve döviz muadili başlangıç teminatı küçük yatırımcıyı olumsuz etkileyecek, yurtdışına giden bu yatırımcılar SPK korumasından mahrum kalacak. 

* Son tebliğ bireysel ve profesyonel yatırımcıyı net bir şekilde ayırmadı ve bu yüzden kurumsal yatırımcılar da düzenlemeden olumsuz etkilenecek. SPK’nın 1’e 10 kaldıraç uygulaması ve 50 bin TL başlangıç teminatı bulundurma yükümlülüğü cumadan itibaren yürürlüğe girdi. Aracı kurumlara mevcut açık pozisyonların yeni düzenlemeyle uyumlu hale getirilmesi için 45 gün geçiş süresi verildi.

6 bin 500 istihdam

TSPB verilerine göre Ekim 2016 itibariyle 70 aracı kurum bulunuyor. Aracı kurumların toplam aracılık gelirleri 1.1 milyar TL olurken bunun yüzde 45’ini hisse, yüzde 38’ini ise kaldıraçlı işlemler oluşturdu. Forex piyasasında 2.96 trilyon dolar işlem hacmi gerçekleşti. 2016 dokuzuncu ay itibariyle aracı kurumların 43’ü kaldıraçlı işlemler piyasasında faaliyet gösteriyordu. Son düzenlemeden önce kaldıraç 1’e 100 idi ve bunun için 20 bin TL teminat gerekiyordu. 20 bin TL’nin altında hesap açılırsa o zaman kaldıraç oranı 1’e 50 olarak uygulanıyordu. Aracı kurumlar toplam işlemlerinden 2016’nın ilk 9 ayı itibarıyla 284 milyon TL net kar sağladı. Aracı kurumlarda 6 bin 500 kişi istihdam ediliyor.