İSTANBUL (AA) -  SÜMEYYE DALKILINÇ - AA Finans Analisti Emin Yılmaz, Japonya Merkez Bankasının (BoJ) sürpriz negatif faiz uygulamasına ilişkin, "BoJ yıllık yüzde 0,1 faizi, yüzde eksi 0,1'e çevirerek, bankalara risk alıp ihtiyacı olanlara borç vermelerini ya da yatırım yapmaları gerektiğini söylüyor" dedi.

BoJ, dün başlayan ve bugün sona eren para politikası toplantısında negatif faiz oranıyla Niceliksel ve Niteliksel Parasal Genişleme (QQE) politikasına geçme kararı aldı. Banka, bu kararla merkez bankasında tutulan cari hesaplara uygulanan faizi yüzde eksi 0,1'e çekti.

AA muhabirine konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Yılmaz, Nikkei'nin ocak ayının son gününü 477 yen yükselişle (yüzde 2,8) 17,518 puandan kapattığını anımsatarak, BoJ'un para politikası toplantısından çıkacak sonucun beklenmesi nedeniyle öğleden önceki seansta sabit duran endeksin bankanın kararının açıklanmasıyla "roller-coaster" benzeri bir gün yaşadığını vurguladı.

BoJ'un yaptığı açıklamada yüzde 2'lik enflasyon hedefine 2016 yılı içinde ulaşılmasının imkansız olduğunu kabullenip, enflasyon hedefinin gerçekleşme tarihini 2017'nin ilk yarısına kadar uzattığını aktaran Yılmaz, bankanın bu hedefe ulaşmak için negatif faizli mali genişleme uygulayacağını ilan ettiğini anlattı.

Yılmaz, negatif faiz haberiyle dolar/yen kurunun 121 seviyesine çıktığını dile getirerek, "Nikkei ise ilk reaksiyon olarak 500 yen kadar yükseldikten sonra hızlı bir şekilde tekrar eksiye düştü ancak kapanışa doğru tekrar yükselişe geçti. Endeksin bu kadar kaotik bir şekilde hareket etmesinin sebebi yatırımcıların esas beklentisinin negatif faiz değil, daha öncekiler benzeri bir mali genişleme paketi olmasıydı. Dolayısıyla piyasalar negatif faiz haberini yorumlamakta zorlandı" ifadelerini kullandı

"BoJ'un enflasyon hedefinin şaşmasının sorumlusu ham petrol fiyatındaki düşüş"


Emin Yılmaz, Japonya'daki bankaların herhangi bir acil durum ihtimaline binaen BoJ'daki hesaplarında mevzuatla belirlenen oran kadar para tuttuğunu anımsattı.

BoJ'un tarihte benzeri görülmemiş bir mali genişleme politikası uygulaması nedeniyle bankaların bu oranın üzerinde bir parayı BoJ'a emanet ettiğine dikkati çeken Yılmaz, "BoJ'un bankalardan satın aldığı tahviller için ödenen parayı, bankalar risk alıp ihtiyacı olanlara borç vermek yerine BoJ'daki hesaplarına koyup, karşılığında yıllık yüzde 0,1 faiz alıyorlar. BoJ işte bu yıllık yüzde 0,1 faizi, eksi yüzde 0,1'e çevirerek, bankalara risk alıp ihtiyacı olanlara borç vermelerini ya da yatırım yapmaları gerektiğini söylüyor. Tabi ki negatif faiz uygulanacak olan kısım mevzuatla belirlenen oranın üzerindeki kısım. Bankaların mecburen tutmak zorunda oldukları paraya negatif faiz uygulanmayacak" şeklinde konuştu. 

Yılmaz, BoJ'un bugün 2015 yılının enflasyon oranını yüzde 0,1 olarak teyit ederken, 2016 yılı tahminini ise yüzde 1,4'ten yüzde 0,8'e aşağı yönlü revize ettiğini söyledi.

BoJ'un enflasyon hedefinin şaşmasının en büyük sorumlusunun ham petrol fiyatlarındaki düşüşler olduğuna dikkati çeken Yılmaz, sözlerini şöyle tamamladı:

"Sadece ham petrol değil, diğer emtia fiyatlarındaki düşüşler de Japon üreticilerinin maliyetlerinin düşmesine sebep oldu. BoJ enflasyon hesaplamalarında enerji fiyatlarından bağımsız göstergeler kullanmak istiyor ancak piyasalar buna henüz alışık değil. BoJ'da bunlar olurken, Shinzo Abe hükümeti ise sıkıntılı günler yaşıyor. Ekonomiden Sorumlu Bakan Akira Amari, bağış skandalı yüzünden istifa etti. Amari, Başbakan Abe'nin ekonomi politikalarının beyni ve kabine içinde çok etkili bir bakandı. Amari'nin yerine ise eski Tokyo Belediye Başkanı Shintaro İshihara'nın oğlu olan Nobuteru Işihara geldi. Işihara daha önce bakanlık tecrübesi olan ve Japonya'nın milliyetçi kanadı tarafından sevilen bir isim. Hükümet 2017'de tüketim vergisini yüzde 8'den yüzde 10'a çıkarmayı planlıyordu, son gelişmeler bu planı suya düşürmüş olabilir."